İstanbul Boğazı’nda her geçen gün sıklaşan gemi trafiği; mevt, yaralanma, etraf kirliliği ve maddi hasar üzere birçok şeyi de beraberinde getirdi. Bu kapsamda, Boğaz’da son 60 yılda meydana gelen gemi kazalarında toplam 73 kişi hayatını kaybederken, 1,3 milyar dolarlık da maddi ziyan oluştu. Örneğin; 1960’ta Yunan bayraklı gemi World Harmony ile Yugoslav bandıralı petrol tankeri Peter Zoranic’in çarpıştığı kazada 20 can kaybı yaşandı ve 20 ton akaryakıt boğaza aktı. 1979 Aralık’ında meydana gelen bir öbür kazada ise Romanya’nın Köstence Limanı’na 96 bin ton ham petrol taşıyan Independenta tankeri, İstanbul Boğazı’ndan geçişi sırasında Haydarpaşa açıklarında Yunan gemisi Evriali ile çarpıştı. Boğaz’daki en berbat kaza olarak tarihe geçen olayda 43 kişi hayatını kaybetti. 1994’te Nassia isimli tanker ile Shipbroker isimli geminin çarpışması sonucu çıkan yangın dört günde söndürülebilirken, bu kazada ise 29 mürettebattan 6’sı öldü. Sarayburnu açıklarında bir geminin kıyı güvenlik botuna çarptığı, 2016’da yaşanan olayda da 4 kişi vefat etti. 2018’de de Malta bayraklı bir gemi, Kanlıca önlerinde gemi makinesinin büsbütün durması nedeniyle Hekimbaşı Salih Efendi Yalısı’na çarptı ve yaklaşık 210 milyon dolarlık ziyana neden oldu. Bunun üzere birçok kaza daha kayıtlara geçti.
GEMİ TRAFİĞİ 2 KAT ARTACAK
Kelam konusu kazalar İstanbul Boğazı’ndaki riskleri gösterirken, Kanal İstanbul Projesi’ne ait daha evvel yayımlanan Çevresel Tesir Kıymetlendirme (ÇED) Raporu’nda da proje yapılmazsa risklerin artacağına dikkat çekilmişti. Raporda, dünyanın en işlek yapay su yolları olarak bilinen Panama ve Süveyş kanallarından geçen yıllık toplam gemi trafiğinin 30 bin civarında olduğu belirtilerek, İstanbul Boğazı’ndan geçen gemi trafiğinin ne kadar yüksek hacimde olduğu vurgulanmıştı. Şu anda İstanbul Boğazı’nda 50 bin olan gemi geçişinin, dünya ve bölge ülkelerindeki gelişmeler dikkate alındığında 2030’da yaklaşık 60 bin, 2050’de 80 bin, 2070’de 90 bin olması bekleniyor.
10 BİN BİREYE İSTİHDAM SAĞLANACAK
Maliyeti 75 milyar lira olarak hesaplanan Kanal İstanbul’un, 7 yılda bitirilmesi planlanıyor. Toplam hafriyat ve tarama ölçüsü 1,17 milyar metreküp olacak inşaat çalışmalarında, yaklaşık 10 bin kişinin çalışması bekleniyor. Sonraki süreçte bünyesinde yer alacak tesislerde ve alanlarda da binlerce kişinin istihdam edilmesi öngörülüyor. Bu çerçevede planlanan entegre tesisler ortasında konteyner limanları (Karadeniz ve Marmara), lojistik merkezi ve Küçükçekmece Yat Limanı bulunuyor. Bunların yanı sıra, iktisada katkı sağlayacak yeni alanların da olması hedefleniyor.
Cevdet Fırat Aydoğmuş
Memurlar
