Yenişafak Gazetesi muharrirlerinden Ahmet ünlü, bugünkü köşesinde kamu – üniversite işbirliği önündeki manileri açıkladı
Ünlü yazısında:
2547 sayılı Kanun’un 38’inci hususu kamu-üniversite iş birliği için kâfi midir?
Kamu kurum ve kuruluşları ile üniversiteler ortasında istisnalar dışında adeta kalın duvarlar olduğunu görürüz. Çok önemli bir gereksinim olmadığı sürece birbirlerinin kapısını çalmazlar. Her ne kadar teknik hususlarda iş birliği kısmen olsa da toplumsal bilimlerde iş birliği yok üzeredir. Halbuki üniversitelerdeki bilgi birikiminin kamu kurumları ile paylaşılması çok önemli bir sinerji oluşturacaktır.
Bu kapsamda birtakım kamu kurumları 2547 sayılı Kanun’un 38’inci unsuruna nazaran öğretim elemanlarını görevlendirme yoluna gitmektedirler. Lakin, bu durum epeyce sonludur. Hatta kimi kamu kurumları 2547 sayılı Kanun’un 38’inci hususuna nazaran görevlendirmeyi hiç kullanmamıştır. Her ne kadar bu husus yeterince yapılan ödemeler epeyce düşük olsa da hususun fiyatı aşan bir boyutunun olduğunu tabir etmek isteriz. Lakin, bu hususun yine düzenlenmesinde yarar olduğunu düşünüyoruz.
Bilhassa birtakım kamu kurumları vardır ki bunların üniversitelerle yakın iş birliği yapmaları kaçınılmaz hale gelmiştir. Bilgi çağında benim bilgiye gereksinimim yoktur diyecek bir kurumu düşünemiyoruz. Bu nedenle bilgiye en fazla muhtaçlık duyan kurumlar ortasında Dışişleri Bakanlığı>nın olduğunu düşünüyoruz. Dış siyaset belirlemelerinde üniversitelerin yetişmiş akademisyenlerinden faydalanılması ülke açısından hayli kıymetlidir. Sanki bu bakanlık, bu husus kapsamında üniversitelerden görevlendirme yapıyor mu ya da diğer yollarla çalışıyor mu?
Üniversitelerden yapılan görevlendirmelerde ne kadar fiyat ödeniyor?
Üniversitelerden kamu kurumlarına yapılacak görevlendirmeler 2547 sayılı Kanun’un 38’inci hususunda düzenlenmiştir. Buna nazaran; “Bu husus uyarınca görevlendirilen öğretim elemanları kendi kurumlarından alacakları aylık ve ödeneklerin yanısıra, görevlendirildikleri kurumda yürüttükleri vazife için birinci derecenin dördüncü kademesinde bulunan bir genel müdürün aylık ve ek gösterge sayılarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan fiyatı geçmemek üzere ilgili bakan tarafından tespit edilecek ölçüsü net olarak ikinci misyon aylığı halinde ayrıyeten alırlar” kararına yer verilmiştir.
Buna nazaran, ödenecek fiyat (1500+6400)*0,154461 = 1.220 TL’yi geçemeyecektir. Bu fiyatın çok düşük olduğunu söz etmek isteriz.
Fakat, birtakım kurumlara yapılan fiyatlar epeyce yüksektir. Bilhassa TÜSEB ve TÜBİTAK’a yapılan görevlendirmelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi en yüksek devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Lideri’ne her ne isim altında olursa olsun fiilen yapılan mali ve toplumsal hak niteliğindeki her türlü ödeme dahil bulunacak toplamın altı aylık net ortalamasını geçmemek üzere Cumhurbaşkanı’nca tespit olunmaktadır. Bu halde yapılan görevlendirmelerde ise ek olarak 15.000 TL’ye kadar ödeme yapılabilmektedir.
Toplumsal bilimler konusunda uzmanlardan ne kadar yararlanılıyor?
Bilhassa toplumsal bilimler hususlarında kamu-üniversite iş birliğinin çok zayıf olduğunu düşünüyoruz. Halbuki ülke açısından son derece kritik birçok mevzunun tahlili ile toplumsal bilimler uğraşmaktadır.
Nasıl ki bir hastalıkta öncelikle doktora gidip teşhis konulmaya çalışılıyorsa toplumsal problemlerin tahlilinde de öncelikle sağlıklı teşhislere muhtaçlık vardır. Ne yazık ki bu mevzularda ehil uzmanlardan gereğince yararlandığını düşünmüyoruz.
Tekrar üniversitelerin yaptıkları akademik çalışmaların da bakanlıklarla koordineli gitmesinin değerini anlatmaya dahi gerek duymuyoruz. Ortaya çıkacak yararın karşılıklı olması kamu-üniversite iş birliğini kaçınılmaz kılmaktadır. Bu kapsamda bakanlıklarda vazife yapan meslek meslek mensuplarının uzmanlığa geçiş için hazırladıkları tezlerin de akademisyenlerin nezaret ve kontrolünde hazırlanması hayli kıymetlidir.
Birebir halde birçok bakanlığın vazife alanıyla ilgili hususlarda akademik çalışma yapan hocaların bilgi ve deneyimlerinden faydalanılması kaçınılmazdır.
Görevlendirmenin yönetici takımlarına yapılmasından kaçınılmalıdır
Burada ısrarla kaçınılması gereken konu ise akademisyenlerin yönetici takımlarına atanmasından kaçınılması gerektiğidir. Aksi takdirde bir mevzuda derinliği olan bilim insanlarının rutine sokularak heba edilmesi kaçınılmaz hale gelecektir. Üzerinde durduğumuz husus akademisyenlerin bilgilerinden azami derecede yararlanılmasıdır.
Hakikaten birçok akademisyen (istisnalar çok azdır) yönetici takımlarına atanarak heba edilmiştir. Bunların başarısız olmalarındaki değerli bir sebep ise yıllarca akademik toplulukta bulunduktan sonra rutine girmeleri ve geçmişte hiçbir idare deneyimlerinin olmaması başarısızlıkta değerli bir sebeptir. Yeniden yıllarca ferdi ve derin çalışmalara odaklanmış insanların su süreçten çıkarak hadiselere daha zirveden bakmaları bunları başarısız kılan öbür bir sebeptir.
Bu nedenledir ki akademisyenlerin üniversitelerden kopmayarak kamu kurumlarına danışman olarak özel mevzularda takviye vermeleri daha yararlı olmaktadır.
YÖK ve İnsan Kaynakları Ofisi bu hususta neler yapmalıdır?
Bilginin deneyimle kavuşması adeta toprağın suyla buluşması üzeredir. Bunun güç olmadığını düşünüyoruz. Bu durum hem üniversiteler hem de kamu kurumları açısından hayli büyük bir sinerji ortaya çıkaracaktır. Bunun için üniversite rektörlerinin ilgili bakanlıklarla diyaloğa geçmeleri gerekmektedir. Yani birinci adımın üniversitelerden gelmesi işi daha değerli hale getirecektir.
En tesirli yol ise YÖK’ün İnsan Kaynakları Ofisi ile ortaklaşa çalıştay’lar düzenleyerek farkındalık da oluşturmasıdır. Daha sonra somutlaşan datalar ışığında hareket planı hazırlanmalı ve Cumhurbaşkanlığı kararı ile duyurularak harekete geçilmelidir. Aksi takdirde istenilen sonuca ulaşılması epey zordur.
İK Ofisi Lideri’nin akademisyen kökenli olması nedeniyle bu hususta daha süratli hareket edebileceğini düşünüyoruz. Bu işin hayli sıkıntı ve önemli bir zihni gayrete gereksinim olduğunu belirtmemiz gerekiyor. Bakalım zora talip olan çıkacak mı yoksa meslek günleri bize kâfi mi denilecek.
Memurlar
