Kamu işçisine yönelik kritik düzenlemeler ve mümkün sonuçları
Daha evvelki yazılarımızda kamu çalışanını ilgilendiren düzenlemelerin her geçen gün daha fazla dağınık hale geldiğini ve bütünlüğünün bozulduğunu söz etmiştik. Bu yazımızda 21 Nisan tarihinde 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde yapılan kamu işçi sistemine yönelik değişiklikler ve olası sonuçlarını açıklamaya çalışacağız.
Kararnamede hangi değişiklikler yapılmıştı?
1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nde Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı bünyesinde yer alan İşçi ve Prensipler Genel Müdürlüğü’nün yetkileri 21 Nisan tarihli kararname değişikliği ile epeyce genişletilmiştir.
Öbür bir tabirle bu genel müdürlüğe Devlet İşçi Başkanlığı işlevleri verilmeye çalışılmış, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’na ilişkin kamu işçisine ilişkin birçok yetki bu bakanlıktan alınarak bu genel müdürlüğe verilmiştir. Elbette bu çeşit düzenlemeler yapılabilir. Lakin, değişikliğin sistemdeki oluşturduğu dağınıklık ile beklenen sonuçlarının gereğince düşünülmediği anlaşılıyor.
Takım ve açıktan atama müsaadelerini hangi kurum yapacak?
Yapılan kararname değişikliği ile 2 sayılı Genel Takım ve Metodu Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ndeki kamu kurum ve kuruluşlarının takım, konum, atama müsaadesi ve açıktan alım müsaadelerine ait olarak öngörülen iş ve süreçleri yapmak, uygulamaları izlemek ve yönlendirmek İşçi ve Prensipler Genel Müdürlüğü tarafından yapılacaktır.
Tekrar kamu işçi istihdam planlaması ile işçi alım ve yerleştirilmesinde uygulanacak tarz ve asılların belirlenmesine ait iş ve süreçleri ile kamu işçi istihdam planlaması ile işçi alım ve yerleştirilmesinde uygulanacak yöntem ve temellerin belirlenmesine ait iş ve süreçleri yürütmek de bu genel müdürlük tarafından yapılacaktır.
Ayrıyeten, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve bağlı iştiraklerinin çalışanı ile takım ve durumlarına ait iş ve süreçleri yapmak, uygulamaları izlemek ve yönlendirmek, kamu kurum ve kuruluşlarının takım ve unvan standardizasyonu, iş tahlilleri ve vazife tarifleri ile ilgili çalışmalar yapmak ve bu mevzularda gerekli uyumu sağlama da bu genel müdürlüğün misyonları ortasına verilmiştir.
Takım ve açıktan atama müsaadeleri işçi bilgi sistemi olmadan nasıl yapılacak?
Üstte belirtmiş olduğumuz misyonlar kamu işçi bilgi sistemi ile mümkün olabilecektir. Lakin, kararname değişikliği ile kamu işçi bilgi sisteminin Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na devredildiği anlaşılmaktadır. Yani kararname ile kamu işçisi ile ilgili konularda her çeşit istatistiki bilgileri toplamak, işçi kayıtlarını merkezi olarak tutmak, kurumlar ortası bilgi paylaşımı ve değişimi için gerekli teknik uyumu sağlama misyonu bu başkanlığa verilmiştir.
Elbette data paylaşımı ile bu çeşit meseleler aşılabilir denilebilir. Lakin, uygulamada bu tıp data paylaşımının ve bir kurumdaki bilgilerin öteki bir kurumun müdahalesine açılmasının çok büyük problemler çıkardığını da belirtmemiz gerekiyor. Yani davul bir yerde tokmak öbür bir yerde olsun anlayışı uygulamada yalnızca vakit ve kaynak israfı oluşturacaktır.
Başka yandan, kamu çalışanına ait birçok vazifenin yeniden bu genel müdürlüğe devredilmesine karşın kamu çalışanına ait bilgilerin niye Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından tutulması gerektiğini de anlamakta zorlandığımızı belirtmek isteriz. İşin doğrusu ise işçi bilgi sisteminin takım, açıktan atama müsaadeleri vb. birçok yetkiyi bünyesinde toplayan İşçi ve Prensipler Genel Müdürlüğü’nde toplanmasıdır. İşin en doğrusu ise sistem bütünlüğü açısından kamu çalışanına ait bütün iş ve süreçlerin tek bir kurum tarafından yapılmasıdır.
Yeni düzenleme ile sistem daha da dağınık hale gelecektir
Yapılan düzenleme sonrasında kamu işçi sistemine ait iş ve süreçler çok kesimli bir hal almıştır. Kamu işçi sistemini bir bütün olarak bilenler yapılan düzenlemenin birçok düşünceyi beraberinde getireceğini görür, bilir ve düşünür. Yani takım ve durum ihdası ile açıktan atama müsaadesini veren bir kurum için kamu işçi bilgi istemi olmazsa olmaz bir işleve sahiptir. Güzel de kamu işçi bilgi sistemi bir kurumda, takım ve konum ihdası ile açıktan atama müsaadesi verme yetkisi öbür bir kurumda ise ahenk nasıl sağlanacak, işler nasıl rasyonel bir formda yürütülecektir? Bu durumun düşünülmesi gerekiyor.
Özetle kamu çalışanına ait vazifelerin bir kısmı Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nda, öbür kısmı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nda, en büyük modülü ise İşçi ve Prensipler Genel Müdürlüğü’nde bırakılmıştır. Bu kesime bir de İnsan Kaynakları Ofisi’nin kamu işçisine ait misyonlarını ek edersek sistem bütünlüğünün nasıl bozulduğu daha iyi anlaşılacaktır. Elbette çok kesimli bir sistem tercih edilmişse buna bir şey diyemeyiz. Lakin, çok kesimli ve dağınık sistemlerin işlemesi ve çok fazla vakit ve kaynak harcamasına sebep olacağı üzere idaresi de hayli zordur.
Kamu işçi rejimi hangi kurum tarafından düzenlenecek?
Yeni düzenleme ile Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen temel maksat ve maksatlar çerçevesinde; memur ve öbür kamu vazifelilerinin tabi olacakları işçi rejimlerinin temel unsur ve asıllarının belirlenmesine, türel ve mali statülerinin ve uygulama asıllarının tespit edilmesine, düzenlenmesine, geliştirilmesine, işçi rejimleri ortasında ahenk, istikrar ve uyumun sağlanmasına ait iş ve süreçleri ilgili mevzuat çerçevesinde yürütme yetkisi de İşçi ve Prensipler Genel Müdürlüğü’ne verilmiştir.
Ayrıyeten, memur ve başka kamu görevlilerine ait mevzuat kararlarının uygulanmasını izlemek, uygulama birliğini sağlayıcı önlemleri almak, uygulamayı yönlendirmek ve ortaya çıkacak tereddütleri gidermek, kamu çalışanının yurtiçinde ve yurtdışında eğitim ve yetiştirilmeleri ile ilgili çalışmaları yapmak, uygulamayı izlemek, kıymetlendirmek ve denetlemek, iç ve dış seyahat yevmiyeleriyle daima misyonla yabancı memleketlerde bulunan memurların maaşlarına tatbik edilecek ödeme misillerinin tespitine ait iş ve süreçleri ilgili mevzuat çerçevesinde yürütme yetkisi de İşçi ve Prensipler Genel Müdürlüğü’ne verilmiştir.
Memur sendikalarının karşısına hangi kurum çıkacak?
Kamu işçi sistemindeki dağınıklığın en büyük zahmeti memur sendikaları ile 2021 yılında yapılacak toplu mukavelede ortaya çıkacaktır. Evvelden tek bir kurum tarafından sağlanan bilgiler artık çok fazla kurum tarafından sağlanmak zorunda kalınacaktır. Bu durumun toplu kontrat masasında zafiyet oluşturacağını söylemek için müneccim olmaya gerek yoktur. Bu nedenle toplu mukaveleyi yürütecek olan Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı tarafından ivedilikle önlem alınması gerektiğini düşünüyoruz. Zira toplu kontrat masasına bu bakanlık oturarak sevk ve yönetim edecektir. Ümit ve temenni ederiz ki yapılan değişikliğin bütün boyutları düşünülmüştür de bizler mevzuyu yanlış anlamış ve aktarmış oluruz.
Memurlar
