Kamu kurumlarını çalışanların gözünde pahalı kılan özellikler ya da tefekkür vakti
Bu köşede vakit zaman kamu ile özel bölümü kıyaslayarak özel kesimde hayata geçirilen kimi uygulamaların kamu kurumlarında niye uygulanmadığını sorguladığımız olmaktadır. Bu yazımızda da bir araştırma sonucunu kamuya uyarlamaya çalışacağız.
Sorularla kamu kurumlarını çalışanların gözünde bedelli kılan özellikler
Küçük bir araştırma ile Gallup tarafından 2.500 işletme üzerinde yapılan araştırmayı bulabilirsiniz. Bu araştırmada şirketleri çalışanların gözünde bedelli kılan özelliklere hususlar halinde yer verilmiştir. Araştırma, özel dala yönelik olarak yapılmış olsa da büyük oranda kamu ile benzerlik özellikler arz etmektedir. Bu nedenle kamu kurumlarını çalışanların gözünde kıymetli kılan özellikleri 10 başlıkta açıklamaya çalışacağız.
1. Benden tam olarak ne beklendiğini biliyor muyum?
Maalesef kamuda çalışanların büyük bir çoğunluğu kendisinden tam olarak nasıl bir iş beklendiğini bilmemektedir. Bu nedenle kendisinden tam olarak hangi işlerin beklendiğini bilen bir kamu çalışına mı yoksa amirin her aklına geleni talimatlandırdığı bir kamu çalışanı mı daha tesirli çalışır? Bu sorunun kamuda karşılığı norm takımdır. Hangi çalışandan ne istediğimizi öğrenmenin yolu norm takım çalışması olup, bunun için de iş tahlilleri ve iş tariflerinin yapılması gerekmektedir. Lakin, kamuda yapılan her norm takım çalışması sonrasında iş tariflerinin belirlenmesinden çok garip bir formda çalışan sayısının çok az olduğunun raporlanmaya çaba edildiğini görürüz.
2. İşimi hakikat biçimde yapmak için gerekli donanıma sahip miyim?
Adama nazaran iş mi yoksa işe nazaran adam mı sorusunun yanıtı kritik kıymete sahiptir. Bu soruya yanlışsız yanıt verilebilmesi için öncelikle iş tarifi münasebetiyle da norm takım çalışmasının yapılması gerekiyor. Birçok kamu kurumunun bu mevzuyu kolaya aldığı için çok fazla kaynak israfı yapıldığını söyleyebiliriz. Çok kolay işlerin çok nitelikli çalışana yaptırılması ne kadar yanlışsa nitelik gerektiren işlerin de niteliksiz işçiye yaptırılmaya çalışılması o kadar yanlıştır.
Kamu çalışanları vakit zaman hizmet içi eğitimlerle günün gereksinimleri çerçevesinde yetiştirilmeye çalışılır. Lakin hizmet içi eğitimler büyük oranda hedef dışına çıkmıştır. Bilhassa vilayet dışlarında ve tatil beldelerinde yapılan eğitimlerin masaya yatırılması kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu bağlamda Pandemi süreci kamuda çok önemli değişiklikler yapılması gerektiğini ortaya çıkarmıştır.
3. En iyi yaptığım şeyi her gün yapabilme imkanım var mıdır?
Bu soruya olumlu yanıt verilmeden verimli ve aktif bir çalışma yapılamaz ve muvaffakiyete ulaşılamaz. Her çalışan başarılı olacağını düşündüğü işi yapmaktan memnunluk duyar. Bu nedenle çalışanların misyon dağılımı hayli kıymetlidir. Birçok kurumda vazife dağılımında gerekli ihtimam gösterilmediği için çalışanların iş tatmininde meşakkatler görülmektedir. Başarılı olacakları işler yerine tahsilleriyle ve geçmiş tecrübeleriyle çok alakalı olmayan işlerde çalıştırılmaya zorlanan çok fazla çalışana rastlamak mümkündür. Maalesef misyon dağılımında birçok vakit amirlerin kaprisleri kurumların çıkarlarının önüne geçebilmektedir. Yeniden birçok kurumda çalışanlar her gün işleri daha iyi yaparımdan fazla amirlerin şerrinden nasıl emin olurum diye düşünerek işe gitmektedirler. Bugün başıma ne gelecek vb. kanılarla işe giden bir çalışanın ruh halini düşünebiliyor musunuz?
4. Son bir ay içinde yaptığım iyi bir şey için takdir gördüm mü?
Son vakitlerde kamu kurumlarında beceri iltifat denkleminin çalıştığı noktasında önemli kaygılar oluşmuştur. Bilhassa birçok kurumda bırakın takdiri tekdir edilmesek diye dua edilir hale gelmiştir. Halbuki işçi muvaffakiyetinde takdir edilmek ve adam yerine konulmak olmazsa olmazdır. Merhum Kadir Topbaş’ın sık sık tabir ettiği “insanlar çok şeyi affeder adam yerine konulmamayı affetmez” düsturu mucibince her çalışan adam yerine konulmayı ve takdir edilmeyi hak ettiği için gereği yapılmalıdır. Bunun bir lütuftan fazla hak olarak görülmesi gerekiyor.
5. Yöneticim bana insan olarak kıymet veriyor mu?
Amirlerin her çalışanın öncelikle insan olduğunu merkeze alınarak davranış geliştirmesi gerekmektedir. Özetle sana yapılmasını istemediğini sen de astlarına yapmamalısın. Uygulamanın istisnalar dışında bu türlü olduğunu tez eden çıkmayacaktır. Birçok vakit koltuğa oturanlar biranda başkalaşım geçiriyor ve biranda buranın en yeteneklisi benim diye kanılara dalıyorlar. Etrafında birazda gaz verenler varsa tutabilene aşk olsun. Bu tıynette olanlar için çalışan, eşrefi mahlukattan çok daha da yükselmeleri için yalnızca sıçrama tahtasından ibarettir. Şayet yöneticiler zayıf karakterli ve hatır senedi üzereyse Allah çalışanlara sabır versin.
6. Rastgele biri, beni gelişmem için cesaretlendiriyor mu?
Temel sorulardan birisi de amirlerin buyruğu altındakilerini yetiştirme sorumluluğu için neler yaptığı ile çalışanların gelişiminde önlerini açıp açmadığıdır. Amir kalitesi niyet, bırakın astları eğitmeyi ve gelişimine dayanak sağlamayı tam aksi uygulamalar yaşanmaktadır. Kimi amirler çalıştıkları mesai arkadaşlarının kalitesine kalite katmaya çalışırken bazıları de çalışanların mevcut kalitesini törpüler hale gelmiştir. Bu nedenle amirlerin astlarım beni yerimden eder mi kompleksine kapılmadan astlarının gelişimine katkı sağlamaları ve önlerini açmaları gerekiyor.
7. Görüşlerim hesaba katılıyor mu?
Daha evvel de söz ettiğimiz üzere çalışanın adam yerine konulması ve görüşlerinin dikkate alınması motivasyon ve başarıda olmazsa olmazdır. Görüş ve tekliflerinin dikkate alındığını düşünen çalışanlar daha üretken olacaklardır. Bunun yanında astlarının görüş ve tekliflerini güya kendi görüşleri üzere sunanlar da az değildir.
8. Kurumumun misyonu, bana işimin kıymetli olduğunu hissettiriyor mu?
Emek harcanan ve karşılığında da maişet kazanılan her iş değerlidir. Bunun için bir kurumun en alttaki çalışanından en üstteki yöneticisine kadar her çalışanın halk önünde konser veren sanatçı hassasiyetiyle hareket etmesi gerekiyor. Hasebiyle da her çalışana yaptığı işin ne kadar değerli olduğu hissettirilmelidir.
9. Birlikte çalıştığım şahıslar, yaptıkları işin çok kaliteli olmasına kıymet veriyorlar mı?
Dikkat edileceği üzere sorular birbiri içerisine girmiştir. Birine verilen karşılık bir başkasını de ilgilendirebiliyor. Kurum yöneticileri o kadar kıymetlidir ki ya sabahtan akşama kadar çalışanlara dedikodu yaptırır ya da sabahtan akşama kadar kurumun gayelerine ulaşılması için çalıştırır. Yani yöneticinin kalitesi çalışanın kalitesini, çalışan kalitesi ise işin kalitesini tetiklemektedir. Bu nedenle düşük profilli yöneticilerin olduğu kurumlarda iş kalitesi taban yapar, değer verilen hususlar işten ve kurum çıkarlarından çok öbür alanlara kayar.
10. İşyerinde “çok iyi arkadaşım” diyebileceğim biri var mı?
İşyerlerini güllük gülistanlık bir yer haline getirecek olanlar yöneticilerdir. Birtakım yöneticiler birbirleriyle anlaşamayacak karakterdeki insanları birebir oramda çalışarak kendilerince istikrar oluştururlar. Kimileri da işi merkeze alarak birlikte çalışabilecek karakterdeki şahısları birebir ortamda çalıştırarak sinerji oluştururlar. Şayet çalışanın iyi anlaşabildiği arkadaşları yoksa ya da yok edilemeye çalışılıyorsa nitelikli çalışanların o işte tutulması ya da randıman alınması çok zordur. Kaldı ki bu durumda çalışanın bir ayağı işe giderken oburu geri kalır.
Sonuç olarak 10 soru dikkatle incelendiğinde yönetici kalitesinin olmazsa olmaz bir yere konumlandırıldığı görülecektir. Makus bir ustanın elinde kaliteli gerecin heba olacağı üzere makus bir yöneticinin olduğu kurumlarda da çalışanların kalitesi bir yere kadar mana tabir edecektir. Yani kurum yöneticileri ne kadar kalitesiyle çalışanların kalitesi ve iş yapma kapasitesi o kadar artmaktadır. Bir kurumu fonksiyonsuz kılmanın ya da avare yapmanın en pratik yolu da işten güçten anlamayan, temsil ve tanıtım meraklısı bir yöneticiyi atamak olduğu unutulmamalıdır. Ümit ederim ki ne demek istediğimi anlayan ve tefekkür eden birileri çıkar.
Memurlar
