Soru: İçişleri Bakanlığında kamu emekçisi olarak çalışmaktaydım. 2018 yılında Adalet Bakanlığında memuriyeti kazandım ve kamu çalışanı olduğum kurumdan istifa edip memuriyete geçtim. İşçilikten memurluğa geçtiğim için eski işim olan kamu işçiliğine dönebilirmiyim?
Yanıt: Kamuda iş kanunları kararlarına nazaran çalıştırılmak üzere personel alınmasına ait düzenlemeler Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Emekçi Alınmasında Uygulanacak Metot ve Temeller Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Baştan belirtelim ki Yönetmelikte, istifa eden personellerin belirli bir mühlet sonra imtihansız olarak kurumların takdiri ile yine daima personel olarak atanmasına imkan sağlayan bir düzenleme yer almamaktadır.
Yönetmeliğe nazaran genel olarak kamu kurum ve kuruluşları personel alım taleplerini İŞKUR’a bildirmekte, İŞKUR ilana çıkmakta, aldığı müracaatlara nazaran oluşturacağı listeleri emekçi talep eden kuruma bildirmekte, kurum da yapacağı seçme yahut imtihan ile personel muhtaçlığını karşılamaktadır.
Yönetmelikte önlisans ve lisans seviyesindeki personel taleplerine müracaat için KPSS imtihanına girmiş olma kuralı bulunmakta, lise ve daha alt seviyedeki emekçi alımlarında ise KPSS koşulu aranmamakta, aday listeleri noter huzurunda çekilecek kura ile belirlenmektedir.
Önlisans ve lisans seviyesindeki emekçi alımlarında müracaat sahipleri KPSS puan üstünlüğüne nazaran sıraya konulmakta, alınacak emekçi sayısının dört katı aday personel talep eden kuruma bildirilmektedir. Ayrıyeten Yönetmeliğin 5. hususunda “işe göndermede öncelikli olanlar” kapsamına girenlerden de alınacak emekçi sayısının dört katı aday farklı bir liste ile bildirilmektedir.
Lise ve daha alt seviyedeki personel alımlarına müracaatlarda ise müracaat listesi personel talep eden kuruma bildirilmekte, noter huzurunda çekilen kura ile alınacak personel sayısının dört katı aday tespit edilmektedir. Tekrar İŞKUR tarafından işe göndermede öncelikli olanlar kapsamında müracaat yapanlardan gerekli kaideleri sağlayanlar ortasından dört katı aday da noter kurası ile belirlenmektedir. Ayrıyeten paklık hizmetleri, güvenlik ve muhafaza hizmetleri ile bakım ve tamirat hizmetleri için yapılacak alımlar hariç olmak üzere kamu kurum kuruluşlarının kuraya tabi işgücü taleplerinde işe alınacak çalışanlar yalnızca noter kurasıyla da belirlenebilmektedir. Kurumlar personel gereksinimlerini üstte belirtilen listelerde yer alan adaylar ortasından yapacakları imtihan yahut seçme ile karşılamaktadır.
Kamuda daima emekçi olarak çalışırken işten ayrılan ve yine kamuda emekçi olarak istihdam edilmek isteyenler bakımından işe göndermede öncelikli olanların kimler olduğu kıymet arz etmektedir. Yönetmeliğin 5. unsurunda kamu kurum ve kuruluşlarında daima personel takımında çalışırken disiplin soruşturması yahut 4857 sayılı İş Kanununun 25. unsurunun birinci fıkrasının (II) numaralı bendi kapsamında (Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri) hizmet akdinin feshi dışında bir nedenle iş akdi feshedilenler işe göndermede öncelikli olarak tanımlanmıştır. Hususun yazımından, hizmet akdinin patron tarafından feshi halinin öncelik hakkı sağladığı, haklı nedenle bile olsa emekçi tarafından fesih halinde öncelik hakkının kelam konusu olmadığı anlaşılmaktadır.
Sonuç olarak;
– Kamuda personel statüsünde çalışanların istifa (iş akdinin tek taraflı feshi) etmeleri halinde kamuda yine personel olarak işbaşı yapabilmelerinin birinci kere emekçi alımı prosedürüne tabi olduğunu,
– İş akdinin disiplin soruşturması yahut ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller sebebiyle feshi dışında bir sebeple patron tarafından feshi halinde “işe göndermede öncelikli” adaylar kapsamına dahil olacağını,
– İşe göndermede öncelikli olanların KPSS’ye tabi adaylar yahut noter kurası ile belirlenen adaylarla eşit fırsata sahip olduğunu,
– Kamu işçiliğinden ayrılanların Devlet memurlarında olduğu üzere kamu patronunun takdiri ile direkt işe başlatılmasının mümkün olmadığını,
değerlendirmekteyiz.
Memurlar
