Başşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Simten Malhan başkanlığındaki araştırmaya, Ankara‘da ikamet eden 8 bin 791 kişi katıldı. Araştırma, Kovid-19 sürecinde yaz sonrası hadise sayılarının artmasıyla yapıldı.
Araştırma kapsamında geniş bir kitleye ulaşabilmek için kısa ve anlaşılır sorulardan oluşan anket hazırlandı. Yüzde 65’i bayan, yüzde 35’i erkeklerden oluşan iştirakçi kümesiyle Ankara’da yapılan araştırmaya, yüzde 65 ile en ağır olarak 18-30 yaş aralığındaki bireyler katıldı.
Ankete katılanların yüzde 13’ünü kronik hastalığı bulunanlar, yüzde 12’sini Kovid-19 tanısı almış olanlar, yüzde 23’ünü ise ailesinden rastgele birisi Kovid-19 tanısı alanlar oluşturdu. Ankete katılanlar ortasında yüzde 22’lik küme ile sıhhat çalışanları da yer aldı.
Araştırmada, iştirakçilerin yüzde 60’ı kağıt maske, yüzde 40’ı bez maske kullandıklarını söz etti. Yüzde 83 oranında iştirakçi, maskenin salgına karşı ‘koruyucu’ olduğunu onayladı.
Maskesini her gün değiştirenlerin oranı yüzde 46, ‘maskeyi her elledikten sonra değiştiriyorum’ diyenlerin oranı yüzde 20,5, ‘maskeyi iki üç günde bir değiştiriyorum’ diyenlerin oranı yüzde 12, ‘maskeyi dayanabildiği kadar kullanıyorum’ diyenlerin oranı yüzde 6, ‘maskeyi kolonya yahut antiseptik ile temizleyerek tekrar kullanıyorum’ diyenlerin oranı yüzde 5 ve ‘maskemi yıkadıktan yahut havalandırdıktan sonra tekrar kullanıyorum’ diyenlerin oranı ise yüzde 11 olarak kayıtlara geçti.
“Maskenizi paylaşır mısınız?” sorusuna, iştirakçilerin yüzde 6,5’i bir yakınının muhtaçlığı olması durumunda paylaşacağı istikametinde karşılık verdi.
Bir şey yiyip içerken maskenin nasıl korunduğuna ise farklı karşılıklar verildi. Cevaplardan; “Maskemi pak bir poşetle koruyorum” yüzde 30, “çantama koyuyorum” yüzde 14, “cebimde saklıyorum” yüzde 12, “çenemin altında tutuyorum” yüzde 23, “kulağımda takılı tutuyorum” yüzde 6, “koluma takıyorum” yüzde 10, “arabanın aynasına takıyorum” yüzde 3, “çıkarmam gerektiğinde atıyorum” ise yüzde 3 oranında söylendi.
“Maskeyi alırken nefes geçirip geçirmediğine dikkat ediyor musunuz?” sorusuna ise iştirakçilerin yüzde 65’i dikkat ettiği cevabını verdi.
“Kadınlar erkeklere nazaran maskeyi gün içinde daha sık değiştiriyor”
Araştırmanın yürütücüsü Prof. Dr. Malhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, koronavirüs ile gayret edebilmenin birinci basamağı olan maske kullanımına toplumun dikkatini çekmek istediklerini belirterek, “Araştırma sonuçları, maske kullanımı konusunda bireylerin yeteri seviyede şuurlu olmadıklarını ortaya koydu.” dedi.
Eğitim durumunun maske kullanımına tesiri olduğunu vurgulayan Malhan, eğitim seviyesi arttıkça maske kullanımında daha dikkatli davranıldığını gözlemlediklerini söz etti.
Araştırma ile maskeyi gün içinde değiştirme sıklığının arttığını, iştirakçilerin maskeyi kullanmadıkları müddette atıp, yenilediklerini tespit ettiklerini lisana getiren Malhan, “Aynı vakitte araştırmada, bayanların erkeklere nazaran maskeyi gün içinde sık değiştirdiği, daha az oranda maske paylaştığı, çalışan yaş kümesinin maskesini daha sık değiştirdiğini, lakin gerektiğinde yakını ile maskesini paylaşabildiği tespit edildi.” diye konuştu.
Araştırma sonuçlarını kıymetlendiren Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz da mutasyona uğramış koronavirüsün yayıldığı şu günlerde uygun maske kullanımının daha da kıymet kazandığına işaret etti.
Tesirli müdafaa için maskenin bilhassa ağız ve burunu tam olarak kapatacak halde, altını, çenenin altına yerleştirerek takmanın en hakikat kullanım olduğunu vurgulayan Kayıpmaz, mutant virüsün yaygınlaşmasıyla bez maskelerin yerine tıbbi (cerrahi) maskelerin tercih edilebileceğini belirtti.
“Maskesini birbirine vermesi kabul edilemez”
Kayıpmaz, tıbbi maskelerin ıslandığında, nemlendiğinde, kirlendiğinde, yere düştüğünde yahut 4 saatin üzerinde kullanıldığında kesinlikle değiştirilmesi gerektiğinin altını çizerek, “Araştırmadan çıkan sonuçlar, hala toplumun gerçek maske kullanmayı bilmediğini dayanaklar nitelikte.” dedi.
Maskelerin ön yüzüne dokunulmaması gerektiğini belirten Kayıpmaz, şu değerlendirmede bulundu:
“Araştırmaya katılanların yüzde 6,5’inin maskesini birbirine vermesi kabul edilemez. Bu tip davranışlar, koronavirüs ile verilen çabayı sekteye uğratacaktır.
Dünyadaki salgının bir şahıstan yayıldığını göz önünde bulundurursak, gerçek maske kullanımı ve maske hijyeninin çok değerli olduğu, maskelerin orta yerde bırakılmaması, çenede, kolda, çantada taşınmaması gerektiği görülmektedir.
Ayrıyeten maskeler, standartlara uygun, üç katlı ve orta katı ‘melt blown’ tabir edilen filtre edici özellikte olmalıdır.”
Türkiye’de İngiltere varyantının görülmesiyle herkesin kurallara çok daha sıkı uyması gerektiğine işaret eden Kayıpmaz, “Özellikle toplu taşıma araçları, pazar yerleri, alışveriş merkezleri üzere kalabalık ortamlarda çift maske kullanılabilir.” dedi.
Kayıpmaz, çift maske kullanmaktan daha değerlisinin, tek maskeyi kurallara uygun biçimde kullanmak olduğuna işaret ederek, virüsle gayret için alınan önlemlerle varılan noktadan, yanlış davranışlarla çok kolay geri dönülebileceğine dikkati çekti.
Memurlar
