1923 Lozan ve 1947 Paris Antlaşmalarını yok sayarak Ege’de aidiyeti muhakkak olmayan ada, adacık ve kayalıkları işgal eden, gayriaskeri statüdeki adaları silahlandıran Yunanistan’a karşı Türkiye’nin elinde değerli kozlar bulunuyor. Yunanistan’ın adaları silahlandırarak egemenliğini kaybettiğine dikkat çeken uzmanlar, Türkiye’nin kendisine yakın adaları türel çerçevede ‘abluka altına alma harekatı’ düzenleyip Atina ile temasının kesilebileceğini belirtiyor. Adalardan Türkiye’ye geçişlerin yasaklanabileceği ve böylelikle Yunanistan’a müeyyide uygulanabileceği söz ediliyor. Ablukaların ise statüsü gayri türel biçimde Yunanistan tarafından değiştirilen Ayvalık’ın 5 mil ötesindeki Midilli adası, Çeşme’nin çabucak karşısındaki Sakız adası ve Aydın’a 2 mil uzaklıktaki Sisam adasına uygulanabileceği söz ediliyor.
ATİNA İLE BAĞINI KESEBİLİRİZ
Türkiye’nin 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nden doğan haklarını hatırlatan uzmanlar, savaş tehdidi durumunda Boğaz’ı gemi trafiğine kapatabileceğini, bu durumda Yunan iktisadının olumsuz etkileneceğini söylüyor. Türkiye’ye İstanbul ve Çanakkale Boğazları üzerinde tam denetim sağlayan ve gemilerin geçişini düzenleme hakkı veren Montrö’nün 21. unsuruna nazaran Türkiye kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayarsa, mukavelenin 20’nci unsurundaki kararlarını uygulama hakkı bulunuyor. Emekli Kıdemli Albay Mithat Işık, gazetemize yaptığı değerlendirmede “Türkiye’nin, Doğu Akdeniz ve Ege’de kendisine yönelik bir tehdidin oluştuğunu belirterek Boğazları, Montrö Boğazları Sözleşmesi’ne nazaran kapatma yetkisi var. Gelişmelerin bu türlü devamı halinde Boğazların kapatılabileceği gündeme getirilebilir. Bu, Türkiye’ye verilmiş bir hak. Bu kozunu kullanması, AB önderlerinin önümüzdeki hafta yapacağı toplantıdan çıkacak kararlara nazaran şekillenebilir” dedi.
‘SAKIZ’A NAVTEX İKAZI
Bu ortada Türkiye’den Doğu Akdeniz’deki NAXTEX duyurularının akabinde bir NAVTEX atılımı de Ege’de geldi. NAXTEX’teki Lozan Antlaşması vurgusu ise dikkat çekti. Deniz Kuvvetleri iletisinde “Sakız adasının 1923 Lozan Barış Antlaşması ile belirlenen gayriaskeri statüsü ihlal edilmiştir” denildi. Lozan Antlaşması’nda 23 ada, gayriaskeri statüde olması kaydıyla Yunanistan’a devredilirken Atina 1960’tan bu yana 23 adanın 18’ini silahlandırdı, askeri tesisler kurmakla da kalmayıp tatbikatlar gerçekleştiriyor. Sakız adası etrafında duyuru edilen NAVTEX’in epeyce kıymetli olduğuna değinen Işık “Yunanistan, Lozan’a alışılmamış olarak çabucak hemen adaların tamamını silahlandırdı. Biri de Sakız. Türkiye, bölgenin tehlikeli ve riskli olduğunu duyurdu. Sakız etrafında NAVTEX duyurusu kıymetlidir. Türkiye birinci sefer burasının Yunanistan tarafından silahlandırarak kendisine tehdit oluşturduğunu ve Ankara’nın buna karşı önlemler alabileceğini vurguladı” açıklamasında bulundu.
YAVUZ’A YENİ NAVTEX
Akdeniz’de yeni NAVTEX duyuru edildi. Yavuz sondaj gemisinin misyon mühleti 12 Ekim’e kadar uzatıldı. Öteki yandan Türkiye-Yunanistan askeri heyetler ortasındaki teknik toplantı, dün NATO Karargahında başladı. Ulusal Savunma Bakanlığı, toplantıda heyetlerin ayrıştırma yordamlarını ele alacağını bildirdi.
‘KÖTÜ KOMŞU’NUN GAZINI KESİYORUZ
Türkiye ile Yunanistan ortasında Ege ve Doğu Akdeniz’de yaşanan gerginlik sürerken, gözler iki ülkeyi vakit zaman fiyatla ilgili olarak karşı karşıya getiren ve tahlilin milletlerarası tahkimde bulunduğu doğalgaz ticaretine çevirdi. Türkiye ile Azerbaycan ortasında imzalanan “Şah Deniz-1” antlaşması kapsamında yılda 6,6 milyar metreküp gaz ithalatı öngörülmüştü. Türkiye, bu gazın yıllık 750 milyon metreküplük kısmını, 23 Aralık 2003 tarihinde imzalanan bir antlaşmayla Yunanistan’a satıyordu. Türkiye ile Yunanistan ortasında imzalanan gaz alım satım antlaşmasının mühletinin 2021 yılında sona ermesinin akabinde Türkiye’nin bu antlaşmayı yenilemeyerek ithalatı durduracağı belirtiliyor.
SELÇUK BÖKE
Memurlar
