Soru: Vekaleten idareciliğe bana hiç danışılmadan, danışılsa da istemediğimi söylememe karşın gorevlendirildim. Bu durumda vazifesi yerine getirmek durumunda mıyım? Bu bahiste yasal mevzuat nasıldır?
Karşılık: Devlet Memurları Kanununun 86. hususuna nazaran memurların yasal müsaade, süreksiz misyon, disiplin cezası uygulaması yahut misyondan uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden süreksiz olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden yahut öbür kurumlardan yahut açıktan vekil atanabilmektedir. Bu durumda yapılan vekalet dolu takıma vekalettir. Unsur kararında ayrıyeten boş takımlara ilişkin misyonların de gerek görüldüğü takdirde memurlara fiyatsız olarak vekaleten gördürülebileceği belirtilmektedir. Kanunun 175. unsurunda vekalet vazifesini yürütenlere yapılacak ödemeye yer verilmiş, Devlet Memurlarına Ödenecek Artırım ve Tazminatlara Ait Kararda ise vekalet misyonunu yerine getirenlere artırım ve tazmina ödeme kuralları belirlenmiştir. Ayrıyeten 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin ek 9. unsurunda vekalet halinde ek ödeme yapılmasına ait düzenlemelere yer verilmiştir. Vekalete bağlı olarak ödeme yapılabilmesi için temel kaide vekilin asilde aranan kuralları taşımasıdır.
Kanunun 45. unsurunda, “Hiç bir memur sınıfının dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir derecenin vazifesinde çalıştırılamaz.” kararı yer almaktadır. Vekalet vazifesi verilirken de bu karara uygun hareket edilmesi gerekli olup, memura öteki bir hizmet sınıfına ilişkin yahut derecesinin altındaki bir derecenin misyonu verilmemelidir.
Yönetim hukukuna nazaran vekaleten atama süreci idari bir süreçtir. İdari süreçlere ait 4 kıymetli özellik bulunmaktadır.
1- İdari süreçlerin genel özelliklerinden biri tek taraflı ve icrai olmasıdır. Sürece muhatap kişinin isteğine ve muvafakatine gerek bulunmamaktadır ve ilgililer üzerinde direkt tesiri bulunmaktadır.
2- Bir öbür özelliği, re’sen icradır. Yani yönetim aldığı kararları, öteki bir merciin (mahkeme ve icra daireleri gibi) kararının ortaya girmesine muhtaçlık duymadan, şahsen uygulayabilir.
3- Bir öteki özellik idari sürecin hukuka uygunluk karinesinden yararlanmasıdır. Sürecin hukuka muhalif olduğuna lakin yargı mercileri karar verebilir.
4- Son özellik ise idari süreçler yargı kontrolüne tabidir. Yargı mercileri sürecin yürütmesini durdurmadığı yahut iptal etmediği takdirde süreç hukuka uygundur.
Bu prestijle, vekaleten yapılan atama süreci geri alınıncaya yahut yargı mercileri tarafından iptal edilinceye kadar geçerli olup, uyulması gerekmektedir. 657 sayılı Kanunun 21. hususunda memurların kurumlarıyla ilgili resmi ve şahsi işlerinden ötürü müracaat; amirleri yahut kurumları tarafından kendilerine uygulanan idari aksiyon ve süreçlerden ötürü şikayet ve dava açma hakkına sahip oldukları karara bağlanmıştır.
Sonuç olarak, faal ve verimli bir kamu hizmeti sunmakla yükümlü olan yönetimin kamu hizmetlerinde aksama yaşanmaması için hizmet gereklerini dikkate alarak kaideleri uyan memurlara isteği olmasa bile vekalet vazifesi verebileceğini, memurun bu misyonu reddetme hakkı bulunmadığını lakin müracaat hakkı kapsamında yönetime müracaatta bulunabileceğini yahut görevlendirme sürecinin iptali için yargı yoluna başvurabileceğini değerlendirmekteyiz.
Memurlar
