Kovid-19 salgınıyla birlikte yerli aşı geliştirme çalışmalarına çabucak başlayan Türkiye, hem aşı konusunda değerli basamaklar kaydetti, hem de “milli ilaç ve tıbbi teçhizat hamlesi”nin altyapısını kurdu. Türkiye’nin Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) kayıtlı 18 aşı çalışması var. Aşı adaylarının 4’ü klinik kademede bulunuyor.
FAZ 3’E GEÇTİ
Bunlardan biri olan Erciyes Üniversitesi’nde Prof. Dr. Aykut Özdarendeli tarafından geliştirilen aşının Faz-2 kademesi bitti. Faz-2 raporlaması da 30 Nisan’da tamamlandı. Mayıs ayı sonunda Faz-3 aşılamaları başlayacak.
ÜÇ AŞI FAZ-1’DE
Koçak Farma aşısının Faz-1 çalışmasının ay sonunda tamamlanması bekleniyor. ODTÜ ve Bilkent’in geliştirdiği VLP aşısının Faz-1 çalışması 24 Mayıs’ta sona erecek. Selçuk Üniversitesi’nin geliştirdiği aşısının Faz-1 aşılamaları 25 Nisan’da başladı.
İHTİLAL OLACAK
Bunların dışında Nanografi A.Ş.’nin geliştirdiği ve burundan sprey olarak uygulanan nazal aşı, aşıda ihtilal niteliği taşıyor. Nazal aşıda bu ay sonunda klinik çalışmalar başlayacak.
İKİ ADAY İÇİN MÜRACAAT
Bu ortada Acıbadem Labcell A.Ş.’de Prof. Dr. Ercüment Ovalı tarafından geliştirilen inaktif aşı adayı ve Ankara Üniversitesi’nde Prof. Dr. Hakan Akbulut tarafından geliştirilen adenovirüs tipi aşı adayı için de araştırmacılar, Sıhhat Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumuna müracaatlarını yaptı. Bu iki aşı için de Faz etabına geçmeye yönelik çalışmalar devam ediyor. En kısa vakit içerisinde bu aşılardan da hoş haberler gelecek.
FUAT OKTAY BULUŞTURDU
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, aşı üretimini hızlandırmak için hem aşı çalışmalarını yapanları hem de üreticileri bir ortaya getirdi. 26 Mart’ta Külliye’de Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay başkanlığında yapılan geniş iştirakli toplantıda yerli aşı üretimini hızlandıracak kıymetli kararlar alındı. TÜBİTAK’ın oluşturduğu aşı platformunda da tüm araştırmacılar birbirleriyle bilgilerini paylaşıyorlar.
AMAÇ 14. AŞI OLMAK
Planlamalar yolunda giderse eylül ayında Türkiye birinci yerli aşıya sahip olacak. Yıl sonuna kadar da birkaç aşımızın olması bekleniyor. Dünyada hala 13 aşı acil kullanım onayı aldı. Amaç acil kullanım onayı alan 14. aşının Türk aşısı olması.
YERLİ İLAÇTA SIÇRAMA
Yeni Şafak’ın görüştüğü kaynaklar, yerli aşı üretimine verilen kıymet ve ağır çalışmalarla tıpkı vakitte yerli ilaç endüstrinin de gelişeceğine dikkat çekiyor. Hatta Türkiye’nin SİHA ve SİHA’larla savunma sanayiindeki sıçramasının bir benzerinin bundan sonra yerli ilaçta gelmesi sürpriz olmayacak.
Fazıl Şahan
Memurlar
