İstanbul’da mümkün Marmara sarsıntısına yönelik en çok tartışılan hususların başında, sarsıntı toplanma alanları geliyor. Milliyet’ten Gökhan Kam; İstanbul’un zelzele toplanma alanlarını inceldi. Birtakım semtlerdeki toplanma alanlarında metrekareye 15 kişi düşerken birtakım mahallelerde ise hiç toplanma alanı bulunmuyor.
İstanbul Valiliği’nin oluşturduğu Afet Uyum Şurası, 1999-2003 yılları ortasında İstanbul’da mümkün bir zelzele sonrasında afet toplanma alanı olarak 470 yer belirlemiş, 62 cadde ise ‘1. Derece Acil Ulaşım Yolu’ yapılmıştı.
Otopark haline geldi
Lakin ortadan geçen 20 yıllık süreçte süreksiz toplanma alanı olarak ayrılan yerlerin birçoğu imara açılırken, muhtemel bir zelzelede ulaşım yolu olarak planlanan pek çok güzergah da adeta otopark haline geldi. Mevcut zelzele toplanma alanlarındaki en büyük meselelerden biri de bu alanların fiziki açıdan yetersiz olmaları. Milliyet olarak İstanbul’un birçok ilçesinde yaptığımız incelemede enteresan sonuçlar elde ettik. İstanbul’un kimi mahallelerindeki toplanma alanlarında metrekareye 15 kişi düşerken birtakım mahallerde ise hiç toplanma alanı bulunmuyor. Vatandaşlarla birlikte hem sarsıntı toplanma alanlarını öğrendik hem de bu alanların durumunu yerinde inceledik.
300 metrekarelik alana 3 bin kişi nasıl sığar?
Kadıköy: Ümraniye’den sonraki adresimiz ise Kadıköy Raşitpaşa Mahallesi. Mahalle sakini Eda Özer ile tekrar e-devlet üzerinden acil toplanma alanı sorguladığımızda kendi mahallesinde hiç toplanma alanı olmadığını gördük. Özer’in meskenine en yakın toplanma alanı ise bin 200 metre uzaklıkta olan Acıbadem Mahallesi Muhtarlık Parkı idi. 10 dakikalık bir yürüyüşün akabinde parka ulaştık. Park ile ilgili bilgi aldığımız Acıbadem Mahallesi muhtarı Ersoy Uğur, “Mahallemizde 30 bine yakın nüfus var. Bu park 300 metrekarelik bir alan. Burası yaklaşık bin 500 ile 3 bin kişi için toplanma alanı olarak gösterilmiş.
İstanbul’un her yerinde olduğu üzere Acıbadem’de de sarsıntı toplanma alanımız muhakkak kâfi değil. Acıbadem Caddesi’nin üstünde yaşayan insanlara yer olmadığı için toplanma alanı olarak E-5 otoyolunun kenarındaki yeşil alanlarını ve yenilenen sağlam binaların bahçelerini tanım etmeye başladık” halinde konuştu. Mahallede hiç sarsıntı toplanma alanının bulunmadığını belirten Raşitpaşa Mahallesi Muhtarı Sultan Aksu da, “Mahallede yaklaşık 15 bin insan yaşıyor. Parklar doğal toplanma alanları ilan edildi. Lakin Mahallemizde yalnızca bir tane Ali İsmail Korkmaz Parkı var. Orası da küçük ve toplanmak için riskli bir alan. Tek inançlı yer tarihi Arap Mezarlığı. Çadır alanımızda yok. Bu yalnızca mahallemizin değil tüm Kadıköy’ün sorunu” dedi.
Bir kısmına kapalı havuz bile yapılmış!
Ümraniye: Birinci durağımız Ümraniye Topağacı Mahallesi’ydi. Mahalle sakini Aslan Karadaş ile yaşadığı sokakta e-devlet sayfasına kullanıcı ismi ve şifresiyle giriş yaptıktan sonra, sayfanın arama kısmına, “Acil Toplanma Alanı Sorgulama” yazıp arattık. Açılan sayfadaki vilayet, ilçe, mahalle ve cadde, sokak bilgilerini girip sorgulama yaptıktan sonra en yakın toplanma alanının Kazım Karabekir Parkı olduğunu öğrendik. Yaklaşık bir kilometrelik yürüyüşün akabinde toplanma alanı olan parka ulaştık.
İnsanların bu alana sığmayacağını belirten Karadaş, “Büyük bir zelzele olduğunda insanların uzun mühlet dışarıda kalması gerektiğinde bu alana sığmak mümkün değil. Bir de çadır kurulursa 300-400 kişi güç sığar. Parkımız biraz daha büyüktü ama bir kısmına kapalı yüzme havuzu yapıldı” diye konuştu. Mahalle muhtarı Yaşar Karataş da, “Mahallenin nüfusu 16 bin. Mahallemizde belirlenmiş olan sadece iki tane toplanma alanı var. Kazım Karabekir Parkı yaklaşık 8 bin vatandaşımızın toplanma alanı. Toplanma alanları yetersiz. Bir tane afet konteynırımız var” diye konuştu.
‘Bu park bin bireye mesken sahipliği yapacak’
Şişli: Şişli Fulya Mahallesi’nde bulunan sarsıntı toplanma alanlarının en çarpıcı örneklerinden biri Ayşecik Sokak Parkı. Mümkün bir afet durumunda yaklaşık 300 metrekarelik park 800 ile bin kişinin yaşadığı Ayşecik Sokak sakinlerine mesken sahipliği yapacak. E-devlet üzerinden sorgulama yaparak toplanma alanının Ayşecik Sokak Parkı olduğunu öğrenen mahalle sakini Nursel Şahin, “Bu etrafta binden fazla insan yaşıyor. Maalesef bu alana sığamayız” derken, mahalledeki toplanma alanları hakkında bilgi aldığımız mahalle muhtarı Bülent Abdullah İhtimam de şunları söyledi:
“Mahallemizde dört tane toplanma alanı var. Bunlar fiziken yetersiz. Beton ortasında bir kent burası. Mahalle olarak yeşil alanı olmayan bir mahalleyiz. Burası birebir vakitte oteller ve hastane bölgesi. Toplanma alanı olan Ayşecik Sokak Parkı’da 300 metrekare. Bu alanda toplanacak Ayşecik sokakta yaşayan yaklaşık 800 kişi var.”
‘Depremde beşerler nereye çadır kuracak?’
Sultangazi: Zelzele toplanma alanlarını gezdiğimiz bir başka adresimiz Sultangazi ilçesi Sultançiftliği mahallesi. Mahalle sakini Atilla Hayri ile e-devlet üzerinden adres bilgilerini girerek yaptığımız sorgulamada en yakın toplanma alanının Şehit Necati Özgel Parkı olduğunu gördük. Birlikte konutundan 300 metre ileride bulunan parka gittiğimiz Hayri, “Burası konutuma yakın. Fakat çok fazla yapılaşma var. Zelzeleden sonra buraya nasıl sığarız bilemiyorum. Bu beşerler dışarıda kalırsa nereye çadır kuracak” diye konuştu. Sultançiftliği Mahallesi muhtarı Ali Özkan ise, Şehit Necati Özgel Parkı’nın içerisindeki halı alanla birlikte yaklaşık bin metrekarenin dokuz sokakta ikamet eden 10 bine yakın vatandaşın toplanma alanı olduğunu söyledi. Özkan, “Mahallenin nüfusu 38 bin. İki tane toplanma alanı var. Büyük bir sarsıntıda yalnızca burada değil her yerde beşerler bu alanlara sığmaz” dedi.
‘Yeşil alan olacak yerler betonla kaplanmış’
Bağcılar: Sultangazi’den sonra incelememize Bağcılar ilçesi Fatih Mahallesi’nde devam ettik. 44 bin nüfusa sahip olan mahallede sadece üç tane toplanma alanı olduğunu öğrendik. Fatih Mahallesi Muhtarı Ramazan Ercan, şunları söyledi: “Mahallemizde toplam üç tane toplanma merkezi var. Biri 2 bin, öteki ikisi de 500 metrekare büyüklüğünde olan 3 toplanma alanına. Buraya 44 bin kişi sığar mı? Sığmamız mümkün değil. Bizim yeşil alanımız olacak yerler daima betonla kaplanmış. 1823 sokaktaki eski muhtarlığın olduğu yerdeki 500 metrekarelik toplanma alanına verdiğimiz nüfus 5 bin kişi. Yeşil alanımız yok, her yer tıka basa dolu. Binalar iç içe. Ömrü dolmuş 22 bin tane bina var. Bahtımıza teslim edilmeyelim. Burada bir an evvel kentsel dönüşüm olmalı” tabirlerini kullandı.
300 metrekare alanda 6 bin kişi toplanacak
Beşiktaş: Beşiktaş’a bağlı Gayrettepe Mahallesi, sarsıntı toplanma alanlarının hacmi bakımından en berbat durumdaki semtlerin başında geliyor. 300-500 metrekarelik parkların zelzele toplanma alanı olarak planlandığı Gayrettepe’de kelam konusu bu yerlere afet durumunda 5-6 bin kişinin sığması gerekiyor. Semtteki sarsıntı toplanma alanlarının durumuna en çarpıcı örnek ise Gayrettepe Muhtarlık Yeşil Alanı Parkı oluşturuyor. Afet durumunda toplanma alanı olarak belirlenen parkın 16 sokakta ikamet eden yaklaşık 6 bin bireye mesken sahipliği yapması gerekiyor. Fizik kurallarına nazaran imkansız olan bu durumun yanı sıra mahalle muhtarlığına bildirilen bir çadır heyetim alanı da bulunmuyor. Beşiktaş Belediyesi hudutlarındaki bir mahalle muhtarı ise zelzele konteynırının sayısının yetersiz olduğundan şikayet ederken, “Kazma, kürek, battaniye üzere aletler var fakat sayının çok yetersiz. Örneğin bizim mahallemizde yalnızca bir tane konteynır bulunuyor. Her toplanma alanında bir adet gereç konteynırı olması gerekiyor” dedi.
Toplanma alanları AVM ve gökdelen oldu
İstanbul’da AVM ve gökdelenlere kurban giden onlarca sarsıntı toplanma alanı bulunuyor. Şiddetli AVM, eski Ali Sami Yen ve Likör Fabrikası alanı, Bakırköy Osmaniye’deki Forum AVM başta olmak üzere, Anthill (Şişli), Starcity Outlet Center (Bahçelievler), eski Vakit Gazetesi (Bahçelievler), Meydan AVM (Bahçelievler), Sahilpark Veliefendi (Zeytinburnu), Onaltı Dokuz (Zeytinburnu), Ora AVM (Bayrampaşa), Forum İstanbul (Zeytinburnu), Ataköy Konakları Capacity AVM (Bakırköy), Selenium Plaza (Beşiktaş) sarsıntı toplanma alanları listesinde bulunan ve imara açılan yerlerin başında geliyor. Abide-i Hürriyet Adalet Sarayı, Kartal Adliyesi, eski Merdivenköy Mahallesi Çocuk Esirgeme Kurumu toprağı, Ağaoğlu MyCity Bahçelievler, Levent İETT Garajı da zelzele toplanma olarak belirlenen fakat imara açılan yerler ortasında.
Acil toplanma alanı bilgileri e-devlet’te
Zelzele toplanma alanları hakkında en ayrıntılı bilgi e-devlet sisteminde yer alıyor. e-devlet’e giriş yaptıktan sonra sitedeki arama motoruna AFAD yazıldıktan sonra, ekranda çıkan Acil Toplanma Sorgulama seçeneği tıklanıyor. Açılan sayfada herkes oturduğu vilayet, ilçe, mahalle, cadde ve sokak bilgilerini girdikten sonra ikamet ettiği yerin en yakınındaki toplanma alanlarının listesini görebiliyor. Türkiye genelinde yaklaşık 16 bin toplanma alanı bulunuyor. AFAD’ın web sitesinde ’81 vilayette, uygun her ilçe ve mahallede’ toplanma alanı bulunduğu belirtiliyor.
Afet ve acil durum sonrası kullanılacak toplanma alanlarının tespiti ve mahallinde denetimine yönelik çalışmalar ise belediyeler tarafından yürütülüyor. Ayrıyeten konteynerlerin içine konulacak gereçlerle ilgili AFAD’ın yollamış olduğu bir liste bulunuyor. İlçe belediyelerinden bu listede yer alan materyalleri tedarik etmeleri ve bakımlarını yapmaları bekleniyor. Bu listede, kazma, kürek, baret, halat, el feneri, hilti üzere arama-kurtarma çalışmalarına yardımcı olacak gereçlerin yanı sıra battaniye, jeneratör ve ilkyardım çantası da yer alıyor.
Memurlar
