Milliyet’ten Mert İnan’ın haberine nazaran: Kovid-19 salgınıyla çabada bir yıl geride kalırken, uzmanlar her fırsatta mutasyonlu virüslerin salgının seyrini olumsuz etkileyeceği ikazında bulunuyorlar.
İstanbul’da Kovid-19’un genom dizilimini inceleyen Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Kısmı’ndan Dr. Mert Ahmet Kuşkucu öncülüğündeki bir küme bilim insanı, Kovid-19 salgınının başından bu yana devam eden laboratuvar araştırmalarında kıymetli bulgulara ulaştı.
Sonuçları Milliyet’le paylaşan Dr. Kuşkucu, şunları söyledi: “Şimdiye kadar 150 örnekleme baktık. Araştırmamız mikro ölçekli olsa da varyant virüslerin yayılımını anlamak açısından kıymetli ipuçları barındırıyor. İstanbul’da İngiltere varyantı ortaya çıkana kadar rastgele olağandışı bir durum yoktu.
Fakat İngiltere varyantının ortaya çıkmasından kısa mühlet sonra laboratuvar araştırmalarımızda örneklerin yüzde 44’ünde D614G mutasyonu dediğimiz İngiliz varyantını gördük. Yalnızca bir örnekte Brezilya varyantı, birkaç hastada da Afrika çeşidi dediğimiz virüs tespit ettik.
Çabuk yayılıyor
Elde ettiğimiz bulgular şuan için İngiliz varyantı dışında, majör bir değişim olmadığını gösteriyor. İngiltere varyantı daha kolay bulaştığı çabuk yayılım gösterebiliyor. Karadeniz’deki hadise artışının nedeni de İngiliz varyantını tesirinden kaynaklanıyor olabilir.
Geçtiğimiz günlerde, ‘Arjantin varyantı ortaya çıktı’ biçiminde argümanlar gündeme gelse de bizim şuan için bu türlü bir tespitimiz yok. Şimdiye kadar büyük bir değişime uğramış virüs yakalamış olsak gerekli ihtarları yapardık. Türkiye, sıhhat kültürü manasında aşılamayı çok iyi yapan bir ülke.
Aşı siyasetimiz, çok iyi halde yürüyor. Kovid-19 hastalarında immünolojik baskılayıcı ilaçlar kullanılıyor. Baskılama virüs için değişim yani mutasyon manasına gelir. İlaç tedavisi aşılamanın neden olduğu baskılamaya karşın kaygı edeceğimiz bir mutasyon kelam konusu değil.”
‘2022 yılı bahar aylarında sönümlenecek
Bu yılın sonbaharının salgın süreci açısından belirleyici olacağına değinen Dr. Kuşkucu, “Sonbaharda toplumsal bağışıklık oranımızı net olarak görmüş olacağız. Varsayımlarımız salgının fakat 2022 bahar periyodunda sönümleneceği istikametinde. Kovid-19 da ilerleyen yıllarda tıpkı soğuk algınlığı yahut grip üzere mevsimsel viral bir hastalığa dönüşecek.
Bu sürece kadar aşılanma ve toplumsal bağışıklık çok değerli. ABD’deki tıp merkezlerinde haftada 6 bin virüs sekanslanırken, bizdeki sayı bu sayının çok altında. Aşılama, toplumsal korunma ve bağışıklık için sekanslama dediğimiz araştırmaların arttırılması gerekiyor” tabirlerini kullandı.
Aşıda 60-64 yaş ortası öne çekildi
Öte yandan Türkiye’de 14 Ocak’ta sıhhat çalışanlarıyla başlanan aşılama kampanyasında birinci etap tamamlandı. Birinci basamakta, sıhhat çalışanları ile huzurevi, engelli bakımevi konuklarının yanı sıra 65 yaş üstü vatandaşların aşılamaları gerçekleştirildi.
Birinci etabın tamamlanmasının akabinde Bilim Heyeti’nin teklifleri doğrultusunda hazırlanan, “Aşı Uygulanacak Küme Sıralaması”na nazaran, aşılamada ikinci basamağın Ulusal Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı çalışanıyla devam etmesi bekleniyordu.
Lakin Sıhhat Bakanlığı, sırada değişiklik yaparak 60-64 yaş ortası bireyleri, aşılamada öne çekti. Bilim Şurası toplantısının akabinde açıklamada bulunan Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, daha evvel ikinci etabın B-1 kategorisinde aşılanacağı belirtilen 60-64 yaş ortası bireylerin aşılamasına haftaya başlanacağını duyurdu.
Birinci dozda randevu sorunu
Bu ortada Aile Doktorları Dernekleri Federasyonu 2.Başkanı Hacı Yusuf Eryazğan, 65 yaş üstü kümede birinci doz için randevu alınamadığını söyledi. Eryazğan, “Birinci doz aşıların hiçbirine randevu alınamıyor. Türkiye’nin pek çok noktasında birinci doz aşılarına gelemeyen 65 yaş üstü vatandaşlarımızın randevu alamadığı, 182’den randevu oluşturamadığı görülüyor.
Aile doktorlarının bu hususta yaptıkları denemelerde rastgele bir randevu oluşturulamadığı görülüyor. Lakin ikinci doz aşılar için randevu almada bir meşakkat çekilmiyor. Bakanlık ikinci doz aşılar bitmeden, aşılanan bireylerin aşıları bitmeden, birinci doz aşıları açmayacak üzere görünüyor” dedi.
Seyahat kısıtlaması gündemde
Sıhhat Bakanlığı’nın paylaştığı aktüel bilgilere nazaran nüfusa oranla en çok hadisenin görüldüğü ‘Çok yüksek riskli’ kategorisindeki vilayetlerin yer aldığı Karadeniz’de ise seyahat kısıtlaması ve araç kontrolleri gündeme geldi. Uzmanlar, bölgede Covid-19 olaylarında düşüş gözlenmemesi halinde, kent içi ve kentler ortası ulaşımda kısıtlama ve ek kontrol seçenekleri masaya yatırılabileceğini söyledi.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Faruk Aydın, Trabzon’da İngiliz varyantı mutasyonlu virüs oranının yüzde 50nin üzerine tırmandığını belirterek “Seyahat kısıtlaması ile ek önlemlerin hayata geçirilmesi gerekiyor” dedi.
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın paylaştığı hadise sayısı haritasına nazaran 6-12 Mart 2021 tarihleri ortasında oransal olarak en çok hadisenin görüldüğü vilayetler yeniden Karadeniz Bölgesi’nden çıktı. Vilayet bazlı koronavirüs haritasında geçen hafta 100 bin şahısta 348,36 olan Samsunda bu oran 458,53’e yükseldi.
‘Çok yüksek riskli iller’ kategorisinde yer alan Karadeniz’de olay sayısı en yüksek Samsun’u, Sinop, Giresun, Ordu ve Trabzon takip etti. Trabzon’da geçen hafta 100 bin şahısta 226,14 olan olay sayısı bu hafta 222,32’ye geriledi. Trabzon’da olay sayısında düşüş olsa da yeniden en fazla hadiselerin görüldüğü birinci 10 kent ortasında yer alması üzerine kentte üst seviye tedbirler uygulanmaya başlandı.
İçişleri Bakanlığı’nın yeni tip koronavirüsle (Covid-19) uğraşta başlattığı ‘Dinamik Kontrol Süreci’ kapsamında halkın ağırlaştığı noktalarda yetkililer ve kolluk kuvvetlerince salgın kontrolü yapılıyor. Hadise artışına aldırış etmeyip maske ve toplumsal uzaklık kurallarını unutan vatandaşlar güvenlik güçlerince uyarılıyor.
Kentte son 3 günde hadiselerde artış tespit edilmesi ve karantinalı alanların çoğalması tedirginlik yarattı. Alınan tedbirler ve uygulanan kontrollere karşın Covid-19 olaylarının artması üzerine kentler ortası ulaşım kısıtlaması masaya yatırılacak. Kentte hadiselerde düşüş olmaması halinde yetkililer, kentler ortası ve kent içi ulaşımda kontrol ile seyahat kısıtlaması seçeneklerini gündemine alacak.
Karadeniz bölgesinde mutasyonlu virüsün tesiriyle olayların arttığına dikkat çeken uzmanlar toplu taşıma üzere kapalı alanlarda virüsün daha süratli yayıldığını hatırlatarak kısıtlama ve kontrol yapılmasını istedi.
KTÜ Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Faruk Aydın, bölgede tesirli olan mutasyonlu virüsün tesirinin farklı kentlerde, farklı oranlarda yaşandığını söyledi. Bölgedeki olaylarda tespit edilen İngiliz varyantı Covid-19 virüsünün yayılımını anlatan Prof. Dr. Faruk Aydın, şöyle konuştu:
“Samsun bunu yüzde 90a yakın yaşarken, Trabzon’da yüzde 50nin üzerine tırmanmaya başladığı sayılarda yaşıyor. Rize ise yüze 10un altında bu mutasyonu yaşıyor fakat bu oranlara karşın bütün bölge kırmızı alanda. Zira virüs daha süratli ve kolay bulaşabiliyor, daha az sayıda virüs insanlarda bulaş meydana getirebiliyor.”
Virüs değişirken biz sabit kaldık
Covid-19 virüsünün biyolojik hayat biçimini değiştirip daha kolay bulaşabilir hale dönüştüğünü tabir eden Aydın, “İnsanlar eski alışkanlıklarını sürdürerek daha tehlikeli olan bu mikroorganizmaya karşı daha farklı önlemler almadı. Virüs değişirken biz sabit kaldık ve bizim bir adım önümüze geçti.
Beşerler bu türlü bir virüsün taşıyıcısı olmaları ve bulundukları ortamda bulaşıcı kaynak olarak misyon almaları kelam konusu. Biz virüsün bir adım önüne geçebilmek için uymamız gereken tedbir ve kısıtlamaları biraz daha artırmamız lazım” diye konuştu.
Prof. Dr. Aydın, mutasyon virüse karşı uygulanan maske, uzaklık, hijyen ve kısıtlama kurallarını ileri düzeye taşınması gerektiğini söz ederek, “Virüs kendini değiştirirken bizim de değişmemiz gerektiğini anlamamız gerekiyor. Uyguladığımız maske, ara, hijyen ve kısıtlama kurallarını bir adım ileri taşımak zorundayız.
Bilhassa olayların yüksek olduğu kentlerden düşük olan kentlere seyahatlerin denetim altına alınması gerektiğini düşünüyorum. Zira virüsün bulaşıcılığı arttı, aralıklar ise kısaldı. Taşıtlarda beşerler birbirlerine daha yakın oturdukları için bulaşıcılığın yüksek olabileceğini rahatlıkla anlayabiliriz.
Mevcut davranışlarımızla bölgemizde virüsün bulaş oranını düşüremediğimiz artık ispatlı. 5 haftadır kırmızı alandayız ve sayılarımızda yükselme var. Bu gerçeği değiştirmenin en değerli yollarından birisi tedbirlerin artırılması. Bu nedenle kentler ortası seyahat ile sokağa çıkışların kontrol altına alınması ve ekstra tedbirlerin uygulanması gerekmektedir” dedi.
Memurlar
