Her yıl yüzbinlerce çocuğun açlıktan öldüğü dünyada, 1 trilyon dolarlık besin her yıl çöpe atılıyor. İsrafın Türkiye tarafındaki boyutu ise yıllık 14.5 milyar dolar. Ekmekten zerzevata israfın yaşandığı besin alanında devletler çalışmalar yaparken besin üreticilerinin ve tüccarlarının kurduğu sivil toplum örgütleri de kolları sıvadı.
İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB), bu alanda çalışma başlatan kurumların başında geliyor. İsrafın boyutunu ortaya çıkaran İSTİB, bunun önüne geçmek için hayli önemli gayeler koydu. Kısa vadede amaç israfının 12 milyar dolara çekilmesi. İSTİB, uzun vadede ise israfı yüzde 50 bitirecek projeleri gündeme getirecek.
İSTİB Lideri Ali Kopuz ve projeden sorumlu Lider Yardımcısı İsmet Aral, Besin İsrafını Tedbire Projesi hazırladı. Projeyle ilgili bilgi veren İsmet Aral, “Türkiye’de yılda 33 milyon ton tartısında çöp toplanıyor ve bunun 1 milyon tonu besin. Ülkemizin yıllık ziraî besin ihracatının 18 milyar dolar olduğu göz önünde bulundurulduğunda neredeyse ihracatımız kadar gıdayı çöpe attığımız ve israf ettiğimiz görülüyor” dedi.
BESIN BANKACILIĞI TEŞVİK EDİLECEK
Aral, ‘Gıda İsrafına Son Ver’ sloganıyla yola çıkan İSTİB’in, ‘Gıda İsrafını Engelleme Projesi’ ile perakende dalının yanı sıra lokanta, kafe, restoran, hastane üzere toplu tüketim yerlerinde de besin israfına yönelik bilinçlendirme çalışmaları yaptığını söyledi. İsmet Aral, “Lokanta, restoran, oteller, hastaneler ve perakende satış noktalarında besin israfını azaltıcı önlemler alma, muhtemel besin israfının sonuçlarını gösterme, tüketiciyi mevzu hakkında bilgilendirme, arz fazlasını muhtaçlık sahiplerine bağış ya da hibe üzere metotlar ile buluşturmayı teşvik etmeyi amaçlıyoruz. Tarihi geçmiş lakin kullanılabilir durumdaki besin eserlerinin besin bankasına bağışlanmasını teşvik edeceğiz. Böylece toplumun her kesitinde besin israfına dikkat çekerek farkındalığın yükseltilmesini sağlayacağız. Bir kişinin günde tüketebileceği besin ölçüsü 1.5 kg iken, açık büfelerde kişi başına 5 kiloya kadar yemek servisi yapılıyor” diye konuştu.
Dünya genelinde 1 trilyon dolar israf
Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü’nün (FAO) raporuna nazaran, dünya genelinde ziraî kayıplar dahil çöpe giden ve israf olan besin ölçüsü yıllık 1,3 milyar ton. Bunun nakdî kıymeti ise 1 trilyon dolar olarak gösteriliyor. Yapılan araştırmalara nazaran binlerce insan gereksiniminden fazla eseri konutlarının bir köşesinde bahtına terk ediyor. Dünya genelinde meydana gelen besin kayıp ve israfın sırf 4’te 1’ini önleyebilirse bu ölçü dünyada 830 milyon açlık çeken insanın beslenmesine yetecek.
65 bin TL ödüllü yarış
İSTİB, kamuoyunda besin israfı konusuna dikkat çekmek, bilinirliği artırmak ve farkındalık oluşturmak emeliyle ‘Gıda İsrafını Engelleme Proje Yarışması’ düzenliyor. Üniversite öğrencilerinin hangi kısımda olurlarsa olsun ferdi yahut kadro olarak katılabilecekleri müsabaka ile besin israfının engellenmesine katkıda bulunacak projelere toplam 65 bin TL ödül verilecek.
HER ŞEY DAHİL YERİNE A LA CARTE
İsmet Aral, otelcilik bölümünde büyük israfa yol açan her şey dahil büfelere dikkat çekerek konuşmasını şöyle sürdürdü: “Ülkemizde besin israfını önlemek ve dolaylı yoldan istihdama katkı sağlamak ismine öğlen ve akşam yemeklerinde açık büfe yerine A La Carte sisteminin uygulanması değer taşıyor. Besinlerin satın alma, üretim, tüketim, kıymetlendirme, ayrıştırma ve geri dönüşüm süreçleri düzenlenerek, oluşturulacak besin bankası aracılığıyla fazla yemekler gereksinim sahipleriyle basitçe buluşturulabilir. Mahallî idareler ile yaptığımız görüşmelerle açık büfe yerine gelecek sistemlerin desteklenmesi için emsal kararlar aldırılmasını sağlayacağız. Böylece hem katma kıymetli turizm geliri sağlanacak, açık büfelerde kantitatif yerine kalitatif yemek sunulacak, besin israfının önüne geçilecek, turistler lokasyondaki öbür küçük esnaflara da gelir sağlayarak iktisat hareketlenecek. 2-3 milyar dolarlık gıdayı çöpe gitmekten kurtarmak, bu mevzuda başarımızın birinci ayağı olacak.”
Mine Açar
Memurlar
