SORU: Merhaba. Birinci kez 09.12.2010 tarihinde MEB’de öğretmenliğe başladım. Son 5-6 yıldır yineleyen depresyon, yaygın anksiyete bozukluğu ve okb teşhisiyle tedavi görüyorum ama çalışamayacak duruma geldim. Tabibim malulen emekli olabilirsin dedi.
Sorun şu ki ben memurluğa başlamadan evvel de biraz rahatsızdım, orta sıra doktora gidiyor ve vakit zaman ilaç kullanıyordum. Malulen emekliliğe başvurursam memurluğa başlamadan evvel de ilaç kullandığın tespit edilir ve ret edilir deniyor. Bu durumda 5510 sayılı kanunun 28. hususuna nazaran iş gücü kaybı için müracaat yapmam gerektiği söylendi. Bu hakikat mudur? Ne yapmam gerekiyor? Yardımcı olursanız sevinirim.
YANIT: 5510 a tabi memur vazifeye girmeden evvelki rahatsızlığının misyonda iken ilerlemesi halinde malulen emekli olabilir mi, bunun için nasıl bir yol izlemeli? Sorunuz özelinde mevzuyu genel olarak değerlendirmekteyiz.
5510’a tabi memurlar 2008 yılı Ekim ayından evvel hiçbir biçimde memurluk, yedek subaylık, vekil öğretmenlik vb. üzere hizmetleri olmayan kamu görevlileridir.
5510’a tabi memurlardan malulen emeklilik kaidelerini kazanmada kıymetli olan malullük durumlarının kesin olarak misyona başlamadan evvel olmaması gerekir, şayet bu durumları varsa malulen emeklilik sistemi üzerinden sürece tabi tutulmazlar.
Vazifeye başlamadan evvelki malullük durumlarının kriteri de memurun çalışma gücünün en az % 60 ını yahut vazifelerini yapamayacak formda meslekte kazanma gücünün kaybedildiğinin kesinlikle SGK Sıhhat Kurulunca karar verilmesi gerekir.Şayet misyona başlamadan evvel bu formda bir tespit yapılırsa memur malulen emekli olamaz.
Bu durumda da, misyona başladıktan sonra çalışma gücü kayıp oranlarına nazaran yaşlılık aylığı bağlanması sistemine tabi tutulurlar. Ve haklarında düzenlenen sıhhat heyeti raporlarının SGK Sıhhat Kurulunca incelenmesi sonucunda memurun çalışma gücündeki kayıp oranının;
– % 50 ila % 59 ortasında olduğu tespit edilirse en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
– % 40 ila % 49 ortasında olduğu tespit edildiğinde de en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,
Hizmetlerinin bulunması kuralıyla yaş kuralı da aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar.
Ayrıyeten, misyona başlamadan evvel çalışma gücünün en az % 60 ını yahut vazifelerini yapamayacak biçimde meslekte kazanma gücünün kaybedildiğinin SGK Sıhhat Kurulunca tespit edilmesi durumunda da memurun malulen emeklilik değil de yaşlılık aylığı bağlanması mümkün olabilmekte, bu durumda da memurun en az 10 yıldan beri sigortalı bulunması ve toplam olarak da 1800 gün SGK primleri yatırılmış hizmetlerinin olması gerekmektedir.
Lakin, memur misyona başladıktan sonra çalışamayacak duruma geldi ve bu durumu da vazifeye başlamadan evvelki hastalığının devamı ise de memurluğa başlamadan evvel çalışma gücünün en az % 60 ını yahut misyonunu yapamayacak biçimde meslekte kazanma gücünün kaybedilmiş olmasının mesleğe başlamadan evvel olamayacağı, çünkü bu türlü bir durum olsa idi vazifeye alınması da mümkün olmayacağından misyona başlamadan evvel malullük durumu kelam konusu olmayacaktır.
Bu durumda memurun yani vazifeye başlamadan evvelki rahatsızlığı olsa dahi bu rahatsızlık çalışma gücünün % 60 ını yahut misyonunu yapamayacak halde meslekte kazanma gücünü kaybedecek derecede bir rahatsızlık olmadığından, memur malullük talebinde bulunabileceğini değerlendirmekteyiz.
SGK Sıhhat Konseyi memur hakkında düzenlenen sıhhat heyeti raporlarının incelenmesi sonucunda bu rahatsızlık misyona başlamadan evvel dahi olsa misyona başlamadan evvel çalışma gücünün en az % 60 ından az yahut misyonunu yapamayacak biçimde meslekte kazanma gücünün kaybedilmediğinin, lakin misyonda iken çalışma gücünün en az % 60 ını yahut misyonunu yapamayacak biçimde meslekte kazanma gücünü kaybettiğinin kararını verirse malullük kararları uygulanarak (en az 10 yıldan beri sigortalı olmak + toplam olarak 1800 gün hizmeti olmak şartıylı) aylık bağlanabileceğini değerlendirmekteyiz.
Sonuç bağlamında durumunuzu kıymetlendirmemiz;
Sizin şu andaki rahatsızlığınızın vazifeye girmeden evvelki rahatsızlığınızın devamı olduğu SGK Sıhhat Kurulunca tespit edilse de bu rahatsızlık durumunuz şayet çalışma gücünün en az % 60 ını yahut vazifesini yapamayacak biçimde meslekte kazanma gücünün kaybedilmesi durumuna yönelik bir karar çıkmadığı ve misyonda iken bu rahatsızlık durumunuzun çalışma gücünüzün en az % 60 ını yahut misyonunuzu yapamayacak biçimde meslekte kazanma gücünüzün kaybedildiği istikametinde SGK Sıhhat Kurulunca bir karar çıkması kaidesiyle sigortalılık mühleti ve hizmet sürenizin de kâfi olduğunu anladığımızdan malullük kararlarından yararlanmanız gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Şayet SGK Sıhhat Konseyi şu anki rahatsızlık durumunuzu % 60 altında yahut meslekte kazanma gücünüzü kaybetmediğinizi tespit ettiği takdirde, bu kere çalışma gücü kayıp oranına nazaran durumunuzun incelenmesi gerektiğini, bunun koşullarının ise malulen emeklilik kurallarından farklı olarak;
– % 50 ila % 59 ortasında olduğu tespit edilirse en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
– % 40 ila % 49 ortasında olduğu tespit edildiğinde de en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün, hizmet sürenizin olması gereklidir. Bugün için verdiğiniz bilgilere nazaran bu müddetleri tamamlamadığınızdan bu karardan bugün için yararlanamayacağınızı değerlendirmekteyiz.
Malulen emeklilik için gereken yol haritasının ise aşağıda belirttiğimiz biçimde yapılabileceğini söyleyebiliriz;
1- Tam teşekküllü bir hastaneden kesin bir Sıhhat Konseyi Raporunun alınması gerekir.
2- Kurumunuzca raporunuzun Toplumsal Güvenlik Kurumuna iletilmesi, Toplumsal Güvenlik Kurumu Sıhhat Konseyi hakkınızda çalışma gücünüzün en az % 60 ını yahut meslekte kazanma gücünüzü kaybettiğinize dair karar verirse malullük aylığınızın bağlanabileceğini değerlendirmekteyiz.
3- Şayet çalışma gücü kayıp oranının üstte belirtilen orandan az olduğuna yahut meslekte kazanma gücü kaybı olmadığına karar verirse,
Oran % 40-49 ortası olursa 09/12/2010+18 = 09/12/2028 tarihi + 4680 gün hizmetin,
Oran % 50-59 ortası olursa 09/12/2010 + 16 = 09/12/2026 + 4320 gün hizmetin,
Tamamlanması koşuluyla malullük değil yaşlılık aylığı bağlanabileceğini söyleyebiliriz.
Sonuç kıymetlendirmemiz olarak; misyona başlamadan evvelki rahatsızlığınızın malul sayılacak derecede bir rahatsızlık olmadığı sürece, sonradan bu rahatsızlığınızın ilerlemesinden ötürü oluşacak rahatsızlığınızın en az % 60 yahut meslekte kazanma gücünüzü kaybetmeniz kuralıyla malullük kararlarından yararlanmanızı sağlaması gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Ayrıyeten, öncelikli olarak bu durumunuzun Kurumunuzca SGK ya iletilip alınacak yanıta nazaran hareket etmenizi tavsiye edebiliriz.
Memurlar
