Değerlendirmemizi günümüzde emeklilik hizmet ve yaş kümesini daha erken tamamlayacak küme olan 8 Eylül 1999 öncesi çalışmaya başlayanlar istikametiyle ve ayrıyeten 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten evvel çalışmaya başlayanlar istikametiyle yapmaktayız.
Emeklilik kuralları, personel statüsünde çalışanlarla memur statüsünde çalışanlar ortasında farklılık gösterir ve personel iken memurluğa geçen kişinin emeklilik için aranılan yaş ve hizmeti olumsuz olarak değişir.
Emekçi iken emeklilik kazanımında 506 sayılı Kanun Süreksiz Unsur 81 kararı,
Memur iken emeklilik kazanımında ise 5434 sayılı Kanun Süreksiz Husus 205 yahut Husus 39 kararı,
Uygulanır.
506 sayılı Kanun Süreksiz Unsur 81 kararına nazaran emekçi statüsünde çalışanlarda yaş hesabı 23 Mayıs 2002 tarihine kadar olan sigortalılık müddeti, yani sigorta başlangıç tarihi temel alınarak bu tarihe kadar olan (boşlukta geçen mühletler dahi olsa kesintisiz olarak) sigortalılık müddetine nazaran yapılırken,
5434 sayılı Kanun Süreksiz Unsur 205 kararına nazaran memur statüsünde çalışanların yaş hesabı 2002 yılının 6 ncı ayına kadar ve bu aydan evvelki toplam hizmet mühletlerine nazaran (boşlukta geçen müddetler hariç fiili olarak Toplumsal Güvenlik Kurumu primleri yatırılmış hizmet mühletleri toplamı üzerinden)
yapılmaktadır.
5434 sayılı Kanunun süreksiz hususu emeklilik yaş tarihlerini belirlemiştir. Bu kapsama 23/05/2002 tarihine kadar olan süredeki toplam hizmeti en az 3 yıl olanlar girmektedir.
FAKAT, 8 Eylül 1999 tarihinden evvel hiçbir halde çalışması olmayan ve bu tarihten sonra çalışmaya başlayan memurların emeklilik yaşları bayan ise 58, erkek ise 60 yaş olmakta ve her ikisi için de aranılan hizmet müddeti 25 yıl olmaktadır.
Örnek olarak;
1) 7 Ağustos 1996 tarihinde sigortalı çalışmaya başlayan kişinin emekçi olarak emeklilik hizmet ve yaş kaidesi; 25 yıl sigortalılık mühleti + 5825 gün hizmet + 56 yaş olur. Bu kişi memur olsa idi ve sigortalı çalışmaya başladığı tarih ile 23/05/2002 tarihine kadar olan müddette de kesintisiz çalışmaları olsa idi emeklilik hizmet ve yaş kaidesi; 25 yıl hizmet + 56 yaş olacaktır. Yani bu örnekte yaş tıpkı olmakla birlikte emeklilik için gereken hizmet mühleti işçilikten daha fazla olmaktadır. Emekçi iken 5825 gün, memur iken 9000 gün aranacaktır.
2) 10 Nisan 1993 tarihinde sigortalı çalışmaya başlayan kişinin personel olarak emeklilik hizmet ve yaş kaidesi; 25 yıl sigortalılık müddeti + 5675 gün hizmet + 54 yaş olur. Bu kişi memur olsa idi ve sigortalı çalışmaya başladığı tarih ile 23/05/2002 tarihine kadar olan müddette de kesintisiz çalışmaları olsa idi emeklilik hizmet ve yaş koşulu; 25 yıl hizmet + 56 yaş olacaktır. Yani bu örnekte hem hizmet mühleti hem de yaş olarak işçilikten daha fazla olmaktadır.
3) 7 Aralık 1989 sigortalı girişi olan, lakin 23 Mayıs 2002 tarihine kadar olan toplam çalışma mühleti 2610 gün olan kişinin personel olarak emeklilik hizmet ve yaş kaidesi; 25 yıllık sigortalılık müddeti + 5450 gün + 51 yaş olur. Bu kişi memur olsa idi emeklilik hizmet ve yaş kuralı; 25 yıl hizmet + 55 yaş olacaktır. Bu örnekte de hem hizmet müddeti hem de yaş olarak işçilikten daha fazla olmaktadır. Bu örnekte kişinin sigortalı çalıştığı tarih ile 23/05/2002 tarihi ortasında kesintisiz çalışmaları olmayıp kesintili çalışmalarının olması ve bu tarihler ortasında 2610 gün sigortalı çalışmasının olması kişinin emeklilik yaş ve emeklilik hizmeti açısından dezavantajlı duruma getirmektedir.
Sonuçta; Personellerin emeklilik yaş tarihlerinin ve emeklilikte aranılan hizmet müddetinin belirlenmesi memurlara nazaran daha avantajlıdır. Özetle;
Personellerin sigortalı başlangıç tarihi ile 23/05/2002 tarihi ortasındaki sigortalılık mühleti hem hizmet hem de emeklilik yaş tarihini belirlemekte, bu iki tarih ortasında prim yatırılmış çalışmaların olma mecburiliği aranmamaktadır.
Memurların emeklilik yaş kümelerinin belirlenmesinde ise 23/05/2002 tarihine kadar olan ve bu tarihe kadar zarurî primli çalışmalarının toplamı temel alınmakta, sigortalılık başlangıç tarihi temel alınmamaktadır.
Memurlar
