Tüm dünyayı tesiri altına alarak 2 milyona yakın insanın vefatına neden olan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını, gelişmiş birçok Avrupa ülkesinde sıhhat sistemlerinin yetersiz olduğunu da gözler önüne serdi.
Salgına “hazırlıksız” yakalanan birçok Avrupa ülkesinde hastanelerin yatak kapasitelerinin yetersiz olması, ağır bakım ünitelerinin dolması, tıbbi materyallerin olmaması sıhhat sistemlerinin çökmesine neden oldu.
İngiltere, Fransa, Almanya, İspanya, İtalya, İsviçre ve Belçika üzere ekonomik manada gelişmiş Avrupa ülkeleri de dahil salgın devrinde birçok ülke, hadiselerin süratle artması sonucu sıhhat sistemlerinde önemli problemler yaşadı.
İsviçre’de federal hükümet ve kanton idareleri tarafından alınan tüm tedbirler salgını durdurmakta yetersiz kalırken, ülkedeki hastanelerin ağır bakım üniteleri büsbütün doldu, ek odalar açıldı, 2 bin 500 ordu mensubu salgınla gayrete katıldı.
İsviçre’nin sıhhat yükünü taşıyan 5 üniversite hastanesi, Sıhhat Bakanlığına yazdıkları mektupta, ağır bakım ünitelerinin dolduğunu ve işçi kasveti çektiklerini bildirdi.
Ülkede ekim ayından bu yana 4 binden fazla ameliyatın ertelendiği açıklanırken, başhekimler hastanelerdeki dramatik durum ve çok yoğunluktan ötürü “olağanüstü hal ilan” edilmesini talep etti.
Belçika’da virüs bulaşan yaşlıların hastanelere gönderilmemesi tavsiye edildi
Belçika’da vefat oranlarının yüksek seyretmesinin ana nedeni olarak huzurevlerindeki yaşlılara gerekli sıhhat hizmetinin sunulmaması gösterilirken, Kovid-19 ölümlerinin yarısından fazlasını huzurevlerinde kalanların oluşturması dikkati çekiyor.
Belçika Yaşlılık Hastalıkları Bilimi Enstitüsü, kronik hastalığı olan ve Kovid-19’a yakalanan yaşlıların hastanelere gönderilmemeleri ve huzurevlerinde tutulmaları istikametinde tavsiye mektubu yayımlarken, ülkedeki tıbbi gereç eksikliği nedeniyle de huzurevlerinde kâfi tedbirler alınamadı.
Öteki birçok Avrupa ülkesi üzere salgına hazırlıksız yakalanan Belçika’da da tıbbi materyal eksikliği ve hastanelerdeki yatak sayısı ile ağır bakım ünitelerinin kısıtlı kapasitesi sıhhat krizini daha da derinleştirdi.
Maske eksikliğinin yanı sıra düşük test kapasitesi de virüsün yayılımını hızlandırdı. Ülkede kronik sorun haline gelen hekim ve sıhhat işçi sayısındaki yetersizlik ise salgın devrinde iyice gün yüzüne çıktı.
İlkbahardaki önlemler sayesinde yaz aylarında rahatlama olsa da bu rahatlamanın akabinde ekimde hadiselerin süratle artması hastanelerin yetersizliğini tekrar ortaya çıkardı. 2 bin civarında ağır bakım yatağı olan ülkede, ağır bakıma alınan Kovid-19 hastalarının sayısı 1500’ü aşınca alarm verildi.
İngiltere’de sıhhat hizmetleri çökmek üzere
Kovid-19’un daha süratli yayılan bir çeşidinin tesiri altındaki İngiltere’de günlük olaylar 60 bin civarında seyrederken, 8 Ocak’ta salgının başından beri bir günde en yüksek can kaybı (1325) kaydedildi.
Ülkedeki hastanelerin büyük bir baskı altında kaldığı ve sıhhat hizmetlerinin çökmek üzere olduğu söz ediliyor. Hastanelerin dışında çok sayıda ambulansın beklediği gözlemlenirken, ülke basını yatak olmadığı için kimi hastaların ambulanslarda bekletilmek zorunda kaldığını belirtti.
İngiliz Tabipler Birliğinden Simon Walsh, pek çok acil servis dışında ambulans kuyrukları oluştuğuna dikkati çekerken, “Hastalar, müdahale edilene kadar saatlerce ambulanslarda bekliyor. Zira onları koyacak yer yok.” tabirlerini kullandı.
Sıhhat Bakanı Matt Hancock ise şu an hastanelerde 30 binden fazla kişinin tedavi gördüğünü ve bu sayının alınan karantina kararına karşın birkaç hafta daha artmasını beklediklerini söyledi.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson da hastanelerin salgının başlangıcından beri her zamankinden daha fazla baskı altında olduğuna dikkati çekerek, “Enfeksiyon oranları tasa verici bir süratle artmaya devam ediyor.” diyerek halkı uyardı.
Londra Belediye Lideri Sadık Han da virüsün yayılmasını durdurmak için acil bir tedbir alınmazsa gelecek birkaç hafta içinde hastanelerdeki yatakların büsbütün dolacağını ve çabucak harekete geçilmediği takdirde daha fazla insanın ölebileceğini kaydetti.
İngiltere’de 5 Ocak’ta üçüncü defa ulusal çapta karantina uygulaması başlarken, beşerler tüm umudunu aşılara bağlamış durumda.
İtalya sıhhat kesiminde yıllardır yaptığı kesintilerin bedelini ağır ödedi
Salgının en çok etkilediği ülkelerin başında gelen ve bugüne dek 80 bine yakın insanın hayatını kaybettiği İtalya’da da sıhhat dalındaki önemli kahırlar yaşandı.
Ülkede bilhassa birinci dalgada sıhhat çalışanından ağır bakım ünitelerinin yetersizliğine ve teneffüs aygıtından maske eksikliğine kadar birçok sorun arka arda meydana geldi.
İlkbahar aylarında tıbbi maske, tulum ve teneffüs aygıtı eksikliklerinin ortaya çıktığı İtalya, dünyanın pek çok ülkesinden maske ve öteki tıbbi muhtaçlıklar için yardım talep etti.
Sonbaharda ikinci dalga başlamadan evvel ağır bakım üniteleri ve tıbbi materyal eksikliğini AB’den aldığı fonların da katkısıyla toparlayan İtalya’da, ikinci dalgada en çok yetişmiş sıhhat çalışanı eksikliği hissedildi.
İtalya Sıhhat Bakanı Roberto Speranza’nın Danışmanı Dr. Walter Ricciardi, son yıllarda sıhhat bölümü başta olmak üzere kamuda izlenen tasarruf siyasetleriyle yapılan kesintilere dikkati çekerek, İtalya’nın bilhassa 2008’deki krizden sonra izlediği tasarruf siyasetlerinden çok çektiğini söyledi.
Tüm kamu harcamalarında değerli kesintiye gidildiğini kaydeden Ricciardi, “Ulusal sıhhat sistemi de bu kesintilerden etkilenen bölümlerin başında geliyor. Bu, daha az hekim, daha az hemşire, daha az hazırlık demek. Bütün bu tesirler, vefat oranının yüksek olmasına yol açtı.” dedi.
Sıhhat sistemi İspanya’da da tartışma konusu
İspanya’da da sıhhat sistemi en fazla tartışılan mevzulardan biri haline gelirken, salgın öncesine kadar dünyanın en iyi sıhhat hizmetini veren ülkeler ortasında gösterilen İspanya, Kovid-19 ile birlikte gerek sıhhat işçisi eksikliği gerekse yatak kapasitesinin azlığıyla gündeme geldi.
Bilhassa birinci dalgada İspanya’daki hastanelerde yaşanan hasta yoğunluğundan Madrid ve Barcelona üzere büyük kentlerde sahra hastaneleri kuruldu. Bu periyotta Madrid’deki fuar alanı da hastaneye dönüştürüldü.
Rutin hastaların takipleri ve ameliyatlar da Kovid-19 salgınının neden olduğu yoğunluktan ötürü uzun vadeli ertelendi. Sıhhat Bakanlığı datalarına nazaran, 2019’a kıyasla 2020’de ameliyat bekleme müddetleri yaklaşık 2 ay daha fazla uzadı, ortalama bekleme mühleti 170 güne çıktı. Ülke basınına yansıyan örnekte, bir hastanın diz protezi ameliyatı için 183 gün beklediği kaydedildi. İspanya’da hala 690 binden fazla insan ameliyat sırası beklerken, bunların üçte birinin 6 aydan fazla müddettir sırada olduğu, hastaların sıhhatleri ve ömür kalitelerinin kötüleşmesinden kaygı edildiği belirtildi.
Bu ortada, salgın yoğunluğundan kendi hastalarına yetişemeyen, rutin takipleri ve ameliyatları uzun müddetli ertelemek zorunda kalan hekimler da vakit zaman şovlar yaparak seslerini duyurmaya çalıştı. Sıhhatte özelleştirmeye karşı çıkan, kamu hastanelerine daha fazla yatırım yapılmasını talep eden hekimler, AB ülkeleri ortasında tabiplerin en az maaş aldığı ülkelerden birinin İspanya olduğunu hatırlattı.
Fransa ve Almanya da meseleler yaşıyor
Fransa’da da Kovid-19 ile çabada bilhassa birinci dalgada sıhhat çalışanlarının maske yetersizliği ve hastanelerdeki yatak kapasitelerinin dolması yaşanan zahmetlerin başında yer aldı. Hükümet, sıhhat çalışanlarına kâfi sayıda maske ve sıhhat ekipmanları karşılayamazken, bu da Kovid-19 ile çabayı zora soktu.
Ülkede birinci dalganın tesirli olduğu ilkbaharda sıhhat çalışanlarının haftalık maske muhtaçlığı 40 milyon iken, bu müddette yalnızca 3,3 milyon maske üretildi. Sıhhat çalışanları, kâfi maske ve sıhhat ekipmanıyla hastalara tedavi uygulamadığı için hükümeti eleştirdi.
Öte yandan, hastanelerin bilhassa ağır bakım ünitelerinde de kapasite sorunu yaşandı. Salgının başında ağır bakımlarda yalnızca 5 bin yatak kapasitesi bulunurken, bilançonun ağırlaşmasıyla bu kapasite 10 bine çıkarıldı. Bu periyotta hastanelerdeki doluluk nedeniyle birçok bölgeden öbür bölgelere hasta nakilleri yapıldı.
Almanya’da günlük olay sayılarının 30 binlere yükselmesi, ülkedeki sıhhat sisteminin kapasitesini de zorlamaya başladı.
Ülkede 27 bine yakın ağır bakım yatağı olsa da Almanya’da kâfi sıhhat çalışanının bulunmaması, daldaki sıkıntılar ortasında ön plana çıkıyor. Kâfi sıhhat çalışanı olmaması sebebiyle problemler sürerken, ülkede tıp öğrencilerinden de bu süreçte dayanak istendi.
Almanya’da salgının başlamasının akabinde hastaneler ameliyatların birçoğunu ertelemek durumunda kalırken, bu nedenle ekonomik kasvet yaşamaya başlayınca hükümetten maddi takviye talep etti.
Memurlar