Koronavirüs aşısında 2 kritik son dakika açıklaması geldi. Covid-19 aşılarının esirgeyici tesire sahip olabilmesi için iki doz olarak uygulanması gerekiyor. En azından şu ana kadarki çalışmalar bu istikamette. Birinci dozun üzerinden belli bir vakit geçtiğinde ikinci doz aşının olunması gerekiyor. Pekala ya rastgele bir sebepten ötürü ikinci doz aşı olunmazsa ne olur? Ayrıyeten aşıyı yaptıranlar ve ikinci dozu da olanların takibinde de kritik bir detay ortaya çıktı.
GEÇ ALINSA DA TESİRLİ OLABİLİR
Hangi aşıyı olduğunuza bağlı olarak ikinci dozun 3-4 hafta (Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı son açıklamaya nazaran Biontech aşısının ikinci dozunun 6-8 hafta) sonra yapılması gerekiyor. Bir araştırmaya nazaran aşıların birinci dozu zayıf bir bağışıklık tesiri oluşturuyor, ikinci dozdan sonra ise Covid-19 enfeksiyonunun önlenmesinde daha güçlü bir tepki ortaya çıkıyor.
İKİNCİ KOVİD AŞISI VAKTİNDE ALINMAZSA BAŞA MI DÖNÜLÜYOR?
Uzmanlar, ikinci dozu iptal etmenin ya da geciktirmenin ülkü bir karar olmadığı istikametinde hemfikir. Amerikan Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi’ne nazaran birinci dozdan sonra en geç 42. güne kadar ikinci doz alınmalı. İkinci dozun bu müddetten sonra alınması durumunda ne kadar kollayıcı olduğuna yönelik kâfi bilgi yok. Öte yandan uzmanlar, ikinci doz vaktinde uygulanmadığında seriyi tekrar başlatmaya şimdilik gerek duymuyor, ikinci doz geç de alınsa tesirli olacağını düşünüyor.
Öteki çok dozlu aşılara bakıldığında da karşımıza misal bir sonuç çıkıyor aslında. Mesela hepatit B aşısının dozları ortasındaki müddetin uzaması sorun teşkil etmiyor. Bağışıklık sistemi başka dozlarda hatırlıyor ve gereken tepkiyi veriyor.
KAZARA FARKLI AŞI OLURSANIZ NE OLUR?
Ülkemizde şu anda Sinovac ve Biontech aşıları kullanımda. Sputnik V aşısının acil kullanım onayı için de son kademeye gelindi. 6 ay içinde 50 milyon doz Sputnik V aşısı almak için tedarikçi ile muahede yapıldı. Mayıs ayı içinde aşılar gelmeye başlayacak. Kullanımda olan aşı sayısı arttıkça tercih yapma lüksüne de ulaşabiliyoruz. Doğal bu durum kimi karışıklıkları da beraberinde getirebilir. Mesela iki farklı Covid-19 aşısını olmak üzere.
Amerika’da kazara farklı aşıları olan insanların raporları ortaya çıkmaya başladı. Ülkede kullanımda olan Pfizer-BioNTech ve Moderna aşıları tıpkı teknolojiyi kullanan haberci mRNA aşıları. Etkin olmayan bileşenler bakımından farklılar, lakin çalışma biçimleri neredeyse tıpkı.
Amerikan Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi, aşıların karıştırılmasının güvenliğinin ve aktifliğinin değerlendirilmemiş olması nedeniyle aşıların birbirlerinin yerine kullanılamayacağını, bununla birlikte kullanılan birinci doz aşının belirlenemediği yahut artık mevcut olmaması üzere istisnai durumlarda ikinci dozu tamamlamak için farklı bir aşı olunabileceğini söylüyor. Alışılmış bu birebir teknolojiye sahip aşılar için geçerli.
Uzmanlara nazaran tıpkı teknolojiye sahip aşıların ezkaza karıştırılması durumunda bireyde muhtemelen alışılmadık yan tesirler ortaya çıkmaz, yani yeniden de inançlı ve tesirli olabilir. Lakin dikkat çektikleri ortak bir nokta var; aşıların karıştırılmasının sonuçlarının açık bir formda incelenmediği.
İKİNCİ DOZU OLANLARDAN AĞIR BAKIMA GİREN NEREDEYSE YOK
Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi ve Ağır Bakım Derneği Lideri Prof. Dr. Mustafa Cinel “Aşıların hastalığın ağır geçirilmesini önlediği net bir biçimde görülüyor. Aşılama süratle devam etmeli. Ağır hasta ve vefat sayılarında plato devri başladı. Bayram haftasında günlük tabloda önemli düşüşler göreceğiz” dedi.
Prof. Cinell Kovid- 19 aşılarının ağır bakıma yatışları çok büyük ölçüde engellediğini belirterek, “Aşılar, hastalığın ağır geçirilmesini önlüyor. Ağır bakımdaki hastalar ortasında çift doz aşılı hiç yok üzere. Ağır hasta ve vefat sayılarında geçen hafta tepeyi gördük. Bu hafta birinci iki gün ağır hasta ve vefat sayılarının ortalamasının düşmeye başladığını gördük. Ağır hasta ve vefat sayılarında plato periyodu başladı, azalmaya gerçek gidiliyor” dedi.
AĞIR HASTA SAYILARI DÜŞÜYOR
Salgında tepe noktalarının günlük değil haftalık ele alınması gerektiğini söyleyen Cinel, “12-18 Nisan haftasında hadise sayılarında tepe yaşandığını gördük. 2 hafta sonra 35 binlere, bu hafta ise 30 binin altına indi. Ağır hasta sayıları ise 26 Nisan- 2 Mayıs tarihleri ortasında 3 bin 549 ile tepedeydi. Son iki günde düşüş göze çarpıyor, bu hafta 3 binlere geri çekileceğini göreceğiz” formunda konuştu.
KAPANMA VE AŞILAMA SALGINI BİTİRİR
Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyeti üyesi Prof. Dr. Deniz Çalışkan Odabaş ise, “Tam kapanmayla birlikte aşılamaya sürat vermemiz lazım, yoksa tesirleri hudutlu kalabilir. Bayram haftasında olay sayılarında asıl düşüşü göreceğiz.
KISMİ KAPANMADA AZALDI
Kısmi kapanmayla hadise sayıları yarı yarıya azaldı, tam kapanma ve kitlesel aşılamayla bu salgını bitirebiliriz.
TAM KAPANMADA MİNİMİZE OLACAK
Tam kapanmanın ertesinde mayıs sonunda yüz güldürücü bir tablo görebiliriz” diye konuştu.
HALİT YEREBAKAN – BURAK ÇELİK
Memurlar
