Soru: İdari müsaade Genelgesinde kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan 10 yaş ve altı çocuğu olan bayan memurlar idari müsaadeli sayılacaktır denilmiştir. Bu 2011 doğumlu ve üstü çocuğu olanları kapsamaktadır, degil mi?
Yanıt: 14 Nisan 2021 tarihli ve 31454 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2021/8 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi uyarınca Sıhhat Bakanlığı ve Ulusal İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı hariç; 60 yaş ve üzerinde olanlar (yönetici durumundakiler hariç), Sıhhat Bakanlığının belirlediği kronik hastalığı bulunanlar ile 10 yaş ve altında çocuğu olan bayan çalışanlar idari müsaadeli sayılmaktadır.
Çalışanın 60 yaş ve üzerinde olması yahut çocuğun 10 yaş ve altında olmasından ne anlaşılmalıdır? 60 yaşın tamamlanmış, 10 yaşın ise tamamlanmamış olması mı gereklidir? 59 yaşını tamamlamış olan kişi 59 yaşında mı yoksa 60 yaşından gün aldığı kabul edilerek 60 yaşında mı sayılmalıdır yahut 10 yaşını tamamlamış çocuk 10 yaşında mı yoksa gün aldığı 11 yaşında mı sayılacaktır? Tıbbi manada yaş hesabı yapılırken tamamlanmış yaş temel alınmaktadır. Örneğin 60 yaşını tamamlamış fakat 61 yaşını tamamlamamış kişi 60 yaşında, 10 yaşını tamamlamış çocuk 11 yaşını tamamlayıncaya kadar 10 yaşında kabul edilmektedir.
Mevzuatta yaş konusu düzenlenirken tereddüt oluşmaması için Genelgede yer alandan farklı bir lisan kullanılmıştır. Örneğin;
– 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 40. unsurunda 18 yaşını tamamlayanların Devlet memuru olabileceği, 108. unsurunda 3 yaşını doldurmamış bir çocuğun evlat edinilmesi,
– 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun 40. hususunda iştirakçilerin misyonlarıyla ilişiklerinin kesilmesini gerektiren yaş haddinin 65 yaşını doldurdukları tarih olduğu,
– 5510 sayılı Kanunun 28. hususunda yaşlılık aylığı bağlanması için bayan ise 58, erkek ise 60 yaşın doldurulmuş olması gerektiği,
– Türk Uygar Kanununda erginliğin 18 yaşın doldurulmasıyla başladığı,
– Türk Ceza Kanunununda çocuk tabirinden 18 yaşını doldurmamış kişinin anlaşılması gerektiği söz edilmiş, cezai sorumlulukla ilgili olarak “onbeş yaşını doldurmamış olanların”, “onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olan kişiler”, “oniki yaşını doldurmuş olup da onbeş yaşını doldurmamış olanlar”
denilmek suretiyle rastgele bir yaşın tamamlanmış yahut doldurulmuş olması temel alınarak tereddüt oluşması engellenmiştir.
İdari müsaade için Genelgenin yürürlük tarihi baz alındığında ve yaş kaidesinin 60 yaşından gün alınan tarihten başlayarak uygulanması halinde; 14 Nisan 1962 tarihinden evvel doğanların 59 yaşını tamamlamış olup 60 yaşın içinde olduğu, kelam konusu tarihten evvel doğanların idari müsaadeli sayılacağı; çocuklar bakımından ise 14 Nisan 2011 tarihinden evvel doğanların 11 yaşından gün almış olduğu, bu tarihten sonra doğan çocukların kamu işçisi olan annelerinin idari müsaadeli kullanabileceği sonucu doğmaktadır.
Yaşın tamamlandığı tarih temel alınarak idari müsaade verilmesi halinde ise 14 Nisan 1961 tarihinden evvel doğanlar 60 yaş ve üzerinde olacağından bu tarih öncesinde doğanlar idari idari müsaadeli sayılacaktır. Anne çalışanlar bakımından ise üstte belirttiğimiz üzere 14 Nisan 2011 tarihinden sonra doğan çocuklar 10 yaş ve altında olduğundan bu tarihten sonra doğmuş çocuğu olan anne çalışanlar idari müsaade kullanabilecektir.
Tabiplerin yaş hesabıyla bakıldığında ise çocuklar 11 yaşını tamamladığı tarihe kadar 10 yaşında kabul edileceğinden 14 Nisan 2010 ve öncesinde doğan çocuklar Genelgenin yürürlük tarihi prestijiyle 11 yaşını tamamlamış olup, bu tarihten sonra doğan çocuklar için anne çalışanlara idari müsaade verilebilecektir.
Uygulama birliği sağlanması bakımından idari müsaadeli sayılmada mevzuatta kullanılan tanımlamalara uygun olarak yaşın doldurulduğu tarih temel alınarak, “60 yaş ve üzerinde olanlar” tabiri ile 60 yaşını tamamlamış işçinin, “10 yaş ve altında çocuğu olan” tabiri ile de 10 yaşını tamamlamamış çocukların anlaşılması gerektiğini değerlendirmekteyiz. Bu durumda 14 Nisan 2011 ve sonrasında doğan çocukların kamu çalışanı olan anneleri idari müsaadeli sayılacaktır.
Öbür taraftan idari müsaadeye temel alınan yaşların Genelgenin yürürlük tarihinden sonra değişecek olması durumunda idari müsaade kapsamına girme yahut kapsamdan çıkma kelam konusu olacak mıdır? Bu durumda 60 yaş ve üzeri olan küme ile 10 yaş ve altında çocuğu olan anne çalışanların menfaatleri çatışacaktır. Genelgede bu mevzuda açıklık olmamakla birlikte çalışanlar lehine yorum yapılarak 14 Nisan 2021 tarihinden sonra 60 yaşını tamamlayanların idari müsaade kapsamına alınması ile bu tarihten sonra 10 yaşını tamamlayacak çocuğu olan anne çalışanların müsaade kullanmaya devam etmesinin uygun olacağını değerlendirmekteyiz.
Memurlar
