İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “Yağmur elbette ki tekrar yağacak. Elbette ki tekrar yüksek ölçüde yağacak, lakin bunun bir sele dönüşmemesi için gereken tedbirleri almak durumundayız.” dedi.
Bakan Soylu, Giresun Uyum ve Kıymetlendirme Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, 22 Ağustos 2020’de Giresun’da meydana gelen ve 11 vatandaşın hayatını kaybetmesine, 47 kişinin yaralanmasına ve 4 kişinin de kayıp statüsünde olmasına sebebiyet veren sel afetinin akabinde iyileştirme çalışmalarının son durumunu pahalandırmak üzere bir ortaya geldiklerini belirtti.
Afet sonrası iyileştirme çalışmalarında iki gayelerinin olması gerektiğini tabir eden Soylu, şunları kaydetti:
“Birincisi, kaybedileni büsbütün yerine koymak, insanların hayatını afet öncesindeki hale getirmek, can kayıpları hariç her türlü kaybı büsbütün geri getirmek. İkinci gaye de tıpkı afetin tekrar yaşanmamasını temin edecek tedbirleri almaktır. Yağmur elbette ki tekrar yağacak. Elbette ki tekrar yüksek ölçüde yağacak, lakin bunun bir sele dönüşmemesi için gereken tedbirleri almak durumundayız. İşte bunu, tam da bu çalışmalarımız sırasında yapmamız lazım. Düzgünleştirme çalışmalarımız sırasında bu noktayı atlarsak, gelecekte karşılaşacağımız maliyet hem insan canı hem de maddi maliyet, bizim kimseye izah edemeyeceğimiz bir maliyet olur.”
Soylu, afet sonucunda alınan hasarların bir yanıyla ziyan, bir yanıyla da değişim için fırsat olduğunu vurgulayarak, “Dünyadaki pek çok ülke, afetler sonrasında ziyana yol açan yapılaşma sıkıntılarını, ihmallerini, afet sonrası iyileştirme çalışmalarında hallettiler. İlgili kanunları çıkardılar, önlemlerini aldılar. Yaşanan afet olayı hasebiyle direnç kırılmış olduğu için bir nevi afeti geleceğe ilişkin bir fırsat haline dönüştürmüşler. Onun için bizler de buradaki çalışmalarımızda hiçbir gereklilikten, bilimsel ve teknik olarak yapılması gerekenden sarfınazar etmeden bu çalışmalarımızı gelecekteki muhtemel afetlerden ziyan görmeyecek biçimde gerçekleştirmemiz lazım.” diye konuştu.
Giresun’daki afette yaşanan can kaybına değinen Soylu, “332 milyon 415 bin lira ödenek ve yardım aktarıldı şu ana kadar. 1 milyar 879 milyonluk, afet kapsamında bir yatırım harcamamız var. Yani 2,2 milyarlık bir maddi maliyet kelam hususudur. Yalnızca Giresun vilayetindeki bir afet için.” sözünü kullandı.
Bu afette yaşanan insan kaybı ve maddi maliyetle tekrar karşılaşmamaları gerektiğini belirten Soylu, “Bunun da anahtarı, sizlerin elindedir. Çalışmalarımızda bu hususa hassasiyet göstermenizi ve bu unsurdan hiçbir kararınızda taviz vermemenizi istirham ediyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Afetin akabinde köy yolları, su ve elektrik iletim çizgileri üzere alanlarda yürütülen çalışmaları anlatan Soylu, hasar tespit çalışmalarının tamamlandığını, toplam 1749 binada 5 bin 264 bağımsız kısmın incelendiğini söyledi.
Soylu, burada yeni konut imalinde, yer göstermelerde, Karadeniz’in genelinde büyük bir sorun olan paylı mülkiyet yapısının karşılarına çıktığına işaret ederek, “Vatandaşın yıkılan konutu paylı, yeni yapılacak konutun paylı olması gerekiyor, yer göstermelerde yeniden paylı arazi sorunu var. Muvafakat yahut feragatname alma sorunu karşımıza çıkıyor. Bu bahiste vatandaşlarımızla diyaloğu arttırmamız ve uygun olan hazine toprağı ve meraların kabulü konusunda biraz daha çaba etmemiz lazım. Aksi takdirde çalışmaların gecikmesi, bu gecikmelerden kaynaklanan birtakım meseleler da ortaya çıkmaktadır.” dedi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, şöyle devam etti:
“Özellikle acil yıkılacak olan toplam 137 binanın 133 tanesi, altyapı ve kentsel dönüşümle tespit edilen Tirebolu Eymür’de 7 bina, Doğankent merkezde 15 bina, ağır hasar raporu tutulan 6 resmi bina olmak üzere toplamda 161 bina yıkılmıştır. Dereli ilçe merkezinde riskli alan olarak ilan edilen bölgede 93 bina, 276 konut, 162 ticari ve 4 bina kamu binası olmaz üzere 97 bina yıkılmış, 274 konut, 169 ticari için 90 milyon 615 bin lira değer takdiri yapılmıştır. Doğankent ilçe merkezinde ise 13 konut için 3 milyon 292 bin lira değer takdiri gerçekleştirilmiştir. Yeniden tabir etmem gerekir ki afet kapsamında yapılacak konutlar etrafında, Toplu Konut Yönetimi ile yapmış olduğumuz protokoller çerçevesinde TOKİ tarafından Merkez Mahallesi 72 konut, 82 dükkan inşaatı altyapı ve etraf düzenlemesi işi, Sütlüce Mahallesi için ise 142 konut inşaatı altyapı ve etraf düzenlemesi işi devam etmektedir.”
Doğankent’te, Merkez Mahallesi’nde 156 konut, 70 dükkan, altyapı ve etraf düzenlemesi işinin üretiminin devam ettiğini aktaran Soylu, “Merkez, Dereli, Doğankent, Tirebolu ilçeleri ve köylerinde birinci etap 125 adet ahırlı köy meskeni inşaatı ve Dereli ilçesi süreksiz konteynır yapıları inşaatlarıyla altyapı ve etraf düzenlemesi işi, Giresun merkez Dereli, Doğankent, Tirebolu ilçelerinde ve köylerinde ikinci etap 125 adet ahırlı köy konutu inşaatı işi de devam etmektedir.” bilgisini paylaştı.
Süleyman Soylu, Devlet Su İşleri’nin 18 köprü ve menfez hasarı, 800 metre duvar ve tahkimat hasarı tespiti yaptığını belirterek, “Bunlarla ilgili de bilhassa Gelevera, Harşit, Yağlıdere, Aksu ve Batlama Çayı ve yan kolları dere yataklarında tespiti yapılan 1 milyon 450 bin metreküp rüsubi gereç Vilayet Özel Yönetimi işbirliği ile kaldırılmıştır. Yatırım programında yer alan ve yeni giren toplam 36 taşkın ve rüsubat denetim projesi, bunların 11’i inşaat halinde, 18’i ihale kıymetlendirme sürecinde, 2 iş için ihale tarihi alındı, 5’inin ise ihale hazırlıkları devam etmektedir.” açıklamasında bulundu.
– “Programdaki taşkın muhafaza işlerinin toplam yatırım bedeli 590 milyon liradır”
Programdaki taşkın muhafaza işlerinin toplam yatırım bedelinin 590 milyon lira olduğu bilgisini veren Soylu, “2021 yılında 22 milyon lira daha ödenek sağlanmıştır. Dereli ilçesinde 1 geçirgen tersip bendi inşaatı, Keşap ilçesinde 2 tersip bendi uygulama projeleri imali devam etmektedir. Akkaya Deresi üzerinde 1 klasik, 1 geçirgen tersip bendi imalatları ve taşkın denetim duvarı imalatları devam etmektedir.” tabirini kullandı.
Soylu, Vilayet Özel Yönetimi’nce afette ziyan gören 13 ilçedeki 179 köy yolundan kapalı durumdaki 118’inin ulaşıma açıldığını hatırlatarak, “İl Özel Yönetimi yol ağında bulunan 9 bin 413 kilometre yol güzergahının 2 bin 120 kilometrelik kısmı afetten etkilenmiştir. Kısmen yahut büsbütün ulaşıma kapanan 826 kilometrelik yol güzergahı yapılan çalışmalarla aktif hale getirilmiştir.” diye konuştu.
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığınca 15 milyon 450 milyon ödenek gönderildiğini kaydeden Soylu, “Ayrıca vilayetimize yol hasarları için 13 milyon lira, içme suyu hasarları için de 12 milyon lira ödenek, Valilik buyruğuna gönderilmiştir. Valilik buyruğuna gönderilen ödenekler, gayesi doğrultusunda kullanılmak üzere kaymakamlıklara aktarılmış ve bunlar da kaymakamlıklarda çeşitli biçimlerde bu dediğimiz hasarların onarılması suretiyle gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır.” dedi.
Bakan Soylu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Cumhurbaşkanlığı Strateji Daire Başkanlığından alınan ve AFAD tarafından aktarılan birinci dilim 50 milyon lira ödenekten birinci etapta afete maruz kalan ilçelerimizde toplamda 135 köy ve küme yolunda üretimleri planlanan 224 istinat duvarı, 132 kutu menfez imalatları için 21 milyon 210 bin lira KDV dahil bedel ile kontrat imzalanarak, yer teslimleri yapılmış ve çalışmalara başlanılmıştır. Yeniden ikinci etap çalışmalarında afete maruz kalan ilçelerde 117 köy ve küme yolunda 208 istinat duvarı, 129 kutu menfez imalatları için 21 milyon 131 bin lira yaklaşık maliyet bedeli üzerinden ihale süreci tamamlanmış olup, 16 milyon 112 bin lira bedelle kontrata bağlanmıştır.”
Süleyman Soylu, Cumhurbaşkanlığı Bütçe ve Strateji Daire Başkanlığından alınan ve AFAD tarafından Vilayet Özel Yönetimi’ne gönderilen ikinci dilim ödenek olan 70 milyon lira ile de köy ve küme yollarında ödenekler dahilinde yol altyapı çalışmalarına devam edildiğini lisana getirdi.
Soylu, “3’üncü etap çalışmalarında afete maruz kalan ilçelerde 111 köy ve küme yolunda, 99 istinat duvarı, 67 kutu menfez imalatları için 24 milyon 876 bin lira yaklaşık maliyet bedeli üzerinden ihale süreci tamamlandı. Bu da rekabetli bir formda yapıldı ve 15 milyon 651 bin lira bedelle mukaveleye bağlandı. Bilhassa Vilayet Özel Yönetimi’ne, bu rekabet açıcı, açık ihale yapan ve hem tasarruf hem de az parayla çok iş, çok parayla daha çok iş yolunu açtığı için teşekkür ediyoruz. Bu kapsamda geriye kalan imalatların dördüncü etap proje çalışmaları devam etmekte olup, yaklaşık 67 milyon 25 bin lira ile imalatların tamamlanması beklenmektedir.” tabirini kullandı.
Hemen içme suyu sağlanabilmesi için birtakım köylere 1 milyon 520 bin lira bedel ile 237 bin metre içme suyu borusu alındığını anımsatan Soylu, “117 köye dağıtımı yapılarak su gereksinimi karşılanmıştır. Devamında yapılan hasar tespit çalışmaları sonucu, 16 milyon lira yaklaşık maliyet hesabı çıkarılmış ve gönderilen 12 milyon lira ödenek ile 10 ilçede 63 içme suyu projesi ihale edilmiş ve imalatlarına başlanılmıştır.” dedi.
Soylu, Çaldağ Köy Meydanı imal işi kapsamında, 573 bin lira bedel ile mukavele imzalanarak, yer teslimi yapıldığını da aktardı.
– Karayolları’nın çalışmaları
Karayolları’nın çalışmalarına değinen Soylu, “Onlar da burada Sayın Bakanımızın talimatlarıyla çok kıymetli adımlar attılar. En değerli problemlerden bir tanesi köylere giderken küme yollarında yolların altları boşalmıştı. Karayolları 9 milyon, Özel Yönetim 10 milyon harcayarak, birinci evvel boşalmış yolların altı istinat duvarlarıyla birlikte tahkim edildi ve gerçekleştirildi. Yolların çökmesi, Allah koruma bir kazayla karşı karşıya kalmamız ki biz de o periyotta o yolların üzerinden çok geçtik, hepsi bir tehdit, tehlike içeriyordu.” diye konuştu.
Soylu, sel nedeniyle yıkılan 8 köprünün ihalesinin yapıldığını belirterek, “16 Ekim 2020’de 170 milyon 597 bin lira bedelle kontrat imzalanarak, 27 Ekim 2020’de çalışmalara başlanmıştır. Sonra şehitlerimizin de ismi verilen köprü 30 Aralık tarihinde yani yıl bitmeden, ‘Bu köprü hazırlanacak, yapılacak’ dendi, Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatı böyleydi. Sağ olsun Sayın Bakanımız da Karayolları da büyük bir uğraşla, çalışmayla bunu tamamladı. Bütün çabalara burada minnet ve şükranlarımızı tabir ediyoruz.” görüşünü paylaştı.
Kelam konusu afetten, 755 kilometrelik Giresun Karayolları yol ağının yüzde 42’sinin etkilendiğine dikkati çeken Soylu, “Bu bahiste toplam maliyet 803 milyon 450 bin liradır. 34 küme köy yolundaki 115 köy yolunun tespiti yapılmış olup etkilenen toplam uzunluk ise 370 kilometredir ve bu bahiste da Karayolları ile Ulaştırma Bakanlığıyla bir mutabakat sağlanmıştır. Sayın Cumhurbaşkanımızın talimat ve tensipleriyle AFAD’a ödenek gelecek ve AFAD da Karayollarının yapacağı bu işlerdeki ödeneği Karayollarına aktarmış olacak. Karayolları esasen bunların çok büyük ölçüde hazırlıklarını, planlarını, programlarını yapmışlardı. Artık de Allah nasip ederse bu 370 kilometrelik ağın 4 etap halinde ihalesine çıkacaklar.” bilgisini verdi.
Bakan Soylu, afetlerin canlarını yaktığını ve birebir vakitte büyük bir maliyetle kendilerini karşı karşıya bıraktığına işaret ederek, yeniden yağmurlar yağacağını, zelzele bölgelerinde zelzeleler yaşanabileceğini, misyonlarının bunlardan en az etkilenecek sistemi kurmak ve bu afetlerin her birine yönelik önlem almak olduğunu vurguladı.
Giresun milletvekillerinin, gerek Meclis’te gerekse Ankara temaslarında bu hususun peşini hiç bırakmadıklarını belirten Soylu, şunları söyledi:
“Eğer bu iş toparlanmışsa herkesin çabası, Sayın Cumhurbaşkanımızın takibi, talimatları, tüm bakanlıklarımızın ortaya koyduğu büyük fedakarlık gösteren, işini takip eden bir çalışma süreci, bilhassa valilerimizin, valimizin, belediye liderimizin, tüm mahallî yöneticilerimizin ortaya koyduğu bir çalışma, lakin bir biçimde de milletvekillerimizin sorunlarını daima Ankara’da takip edip ortaya koydukları çabalı çalışmaları ve bir sinerjiyle oluşan bir sonuç. İnşallah gayemiz, en yakın vakitte Giresun’daki bu afetin hasarlarının büsbütün ortadan kalktığı, tekrar hasar olmayacak tertip ve tertibin, unsur ve kuralların daima birlikte tarafımızca oluşturulduğu bir sürece ulaşmaktır.”
– “Şu ana kadar 10 milyon vatandaşımıza birebir ulaşmış durumdayız”
Soylu, 22 Ağustos’taki afette hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet, kayıpların yakınlarına sabır, yaralananlara ise sıhhat ve afiyet diledi.
Her şeyi yerine getirebildiklerini lisana getiren Soylu, “Ama canla ilgili acizliğimiz ve teslimiyetimiz kelam konusu. Onun için insanların bize emanet ettiği yönetme ehliyetini de ortaya koyarken, bu sorumluluğumuzu hiçbir daim unutmamalıyız.” dedi.
Soylu, 2021 yılının “Afet Eğitim Yılı” olduğunu hatırlatarak, “Şu ana kadar yalnızca 6 milyon vatandaşımıza Ocak 1’den itibaren yüz yüze eğitim verdik. Amacımız 51 milyon. Bu ortada 3,5 milyon vatandaşımız da bizim 1 saatlik bir eğitim görüntümüz var, onu indirmiş ve tamamını izlemiş. Yani şu ana kadar 10 milyon vatandaşımıza birebir ulaşmış durumdayız.” diye konuştu.
Toplantıya, İçişleri Bakan Yardımcısı İsmail Çataklı, Giresun Valisi Enver Ünlü, AK Parti Giresun milletvekilleri Cemal Öztürk, Kadir Aydın ve Sabri Öztürk, Belediye Lideri Aytekin Şenlikoğlu, AFAD Lider Vekili Hamza Taşdelen, kaymakamlar ve ilgili kurum müdürleri katıldı.
Memurlar
