Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Emre Tolun Arıcı, histrionik kişilik bozukluğunun teşhis ve tedavisi ile ilgili değerli bilgiler paylaştı.
Herkes birden fazla kişilik özelliği barındırıyor
Herkesin kişilik özellikleri olduğunu ve genel olarak birden fazla kişilik özelliğini barındırdığını belirten Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Emre Tolun Arıcı, “Kişilik bozukluğu, kişinin kişiliğiyle alakalı bilişsel, duygusal ya da bağlantılarda zorluk yaşaması ve fonksiyonelliğinin bozulması manasına geliyor. Besbelli bir kişilik örüntüsünün baskın olması ve kişinin hayatında zorluklara sebep olmasıyla da görülebiliyor. Bilişsel bozuklukta kişinin olayları algılama biçimi, hislerini tabir etme hali ve ilgilerini yönetme halinin aile, iş yahut toplumsal bağlantılarda fonksiyonelliğini nasıl etkilediğine bakıyoruz.” dedi.
Çocuklarda ve ergenlerde kişilik bozukluğu görülmüyor
Çocuklarda ya da ergenlerde bir kişilikten ya da bir kişilik bozukluğundan bahsedilemeyeceğini söz eden Arıcı, “Belirgin özellikler çocuk ve ergenlerde görülebilir ancak onlarda ‘şu kişilik bozukluğu vardır’ üzere bir tanımlama yapmıyoruz. Lakin genç erişkinlik sonrası ve hayat uzunluğu süren birtakım özelliklerin ortaya çıkmasıyla kişilik bozukluğu tanısı koyuyoruz.” diye konuştu.
Bu belirtiler histrionik kişilik bozukluğuna işaret ediyor
Histrionik kişilik bozukluğunun “kişinin ilgi görmediği durumlardan rahatsızlık duyması ve ilgi çekmeye yönelik birtakım aksiyonlarda bulunması” olarak tanımlanabileceğini belirten Dr. Emre Tolun Arıcı, “Yüksek sesle konuşarak dikkat çekme davranışında bulunması ya da bireylerin dikkatini çekebilmek ismine abartılı davranışlarda bulunması aksiyonlarına örnek gösterilebilir. Alakalarda daha ayartıcı ya da talepkar olmak üzere birtakım özellikler de ortaya çıkabiliyor. Bazen de bu şahıslar çok duygusal olabiliyor. Olaylara verdikleri yansılar çok olabiliyor, çok süratli biçimde ağlayabiliyorlar. Bu durum kelam konusu olsa da biliyoruz ki genelde duygusal olarak ya da yakın ilgilerde daha sığ olabiliyorlar. ” dedi.
Çok önemli klinik tablolar görülebiliyor
Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Emre Tolun Arıcı, “Histrionik kişilik bozukluğu olan bireyler bunu bilerek bizlere başvurmuyorlar” diyerek kelamlarına şöyle devam etti:
“İlişkilerde yaşanan çatışmalar sonrası evlilik terapisi almak için gelebiliyorlar, iş yerindeki sıkıntılar sebebiyle yahut depresyon sebebiyle, bazen de intihar teşebbüsleriyle bizlere gelebiliyorlar. Çok önemli klinik tabloları olabiliyor. Bu şahısların intihar teşebbüsleri bazen ilgi çekmek için olsa bile katiyetle bu durumu ciddiye almalıyız. Yaşadıkları depresyon gerçek bir depresyon. Abartılı biçimde durumu anlatıyor olsalar bile bu teşhisler gerçek. Bu şahısları klinikte tiyatral konuşmalar yaparken, abartılı kıyafetlerle, renkli giysilerle ağır his sergilerken görebiliyoruz. Birebir formda histrionik kişilik bozukluğu tanısı alan çok kas geliştirmiş erkeklerden de bahsetmek mümkün.”
Tedavi sürecinde kişinin motivasyonu kıymetli
Depresyonsa depresyonu, dert ise tasayı tedavi etmenin gerekli olduğunu vurgulayan Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Emre Tolun Arıcı, “Ama bilhassa histrionik kişilik bozukluğu tedavileri uzun soluklu psikoterapilerle yönetebiliyor. Daha çok dinamik terapilerden ya da şema terapi dediğimiz bilişsel terapi prosedürlerinden fayda görebiliyorlar. Burada daha çok kişinin motivasyonu, tedavi olma isteği değerli oluyor. Kişiliğiyle ilgili zorlandığı alanlarda ya da toplumsal hayatta zorlandığı alanları tedavi etmek isteyip istemedikleri belirleyici oluyor. Bu motivasyon sağlanmadığı vakit tedaviye açık olmuyorlar. Bireyler bu uzun soluklu terapiden geçtiklerinde katiyen fayda görebiliyorlar.” dedi.
Milliyet
