Türkiye’de son 20 yılda hayata geçirilen mega projelerin kıymeti 150 milyar doları buldu. Ulaşımdan savunmaya, güçten sıhhate, altyapıdan havacılık ve uzay sanayiine kadar birçok alanda mega projelere imza atıldı. Bütün dünyadan övgü ve mükafatlar alan bu dev projeler, muhalefet tarafından ise daima engellemeye çalışıldı. Bunun en son örneği ise Kanal İstanbul oldu. Kendi belediyelerini dahi yönetemeyen muhalefet tarafı, Türkiye’yi hem ekonomik hem de siyasi açıdan bir üst lige taşıyacak olan mega projeye tekrar karşı çıktı. Fakat Türkiye dev projelerine sürat kesmeden devam etti. Türkiye’nin gündemine gelen 21 mega projenin mali büyüklüğü 140 ülkenin ulusal gelirini geride bıraktı. Dünyadaki en büyük 10 projenin 6’sı Türkiye’de hayat buldu.
İŞTE İSMİNİ TARİHE ALTIN HARFLERLE YAZDIRAN MEGA PROJELER
MARMARAY
¥ Türkiye’nin 153 yıllık düşü Marmaray 2013 yılında tamamlandı. Avrupa-Asya ortasında seyahat 4 dakikaya indi. Marmaray’ın açılışı yapılan kısmı için 5,5 milyar lira harcandı, banliyö sınırlarının iyileştirilmesiyle birlikte toplam maliyet 8 milyar lira oldu. Marmaray projesiyle iyileştirilmiş banliyö demir yolu sisteminin hizmete girmesi sonucunda Gebze ile Halkalı ortası seyahat 105 dakikaya indi. Marmaray 7 yılda 500 milyondan fazla kişi taşıdı.
İSTANBUL HAVALİMANI
¥ Dünyanın en büyük havalimanlarından biri olan İstanbul Havalimanı, 2018 yılında açıldı. Teknolojik alt yapısı, büyüklüğü ve taşıma kapasitesi ile dünyadan övgüler alan proje, 22 milyar avro yatırımla hayata geçti. 225 bin şahsa istihdam sağlayan İstanbul Havalimanı 76,5 milyon metrekare büyüklüğe sahip. Yılda 50 milyon kişinin kullandığı İstanbul Havalimanı’ndan 62 saniyede bir, dünyanın her yerine sefer yapıldı.
İSTANBUL-İZMİR OTOYOLU
İstanbul ile İzmir ortasını 8,5 saatten 3,5 saate düşüren proje geçen yıl açıldı. Toplam 404 kilometre uzunluğa sahip yol, vakit ve akaryakıttan büyük tasarruf sağlanmasına sebep oldu. Projenin üretiminde 5 bin şahsa istihdam sağlandı. Proje için 7 milyar dolar harcandı.
AVRASYA TÜNELİ
¥ Avrupa ve Asya kıtasını deniz altından birbirine bağlayan Avrasya Tüneli, 1 milyar 245 milyon dolar yatırımla 2016 yılında hizmete girdi. Projenin 5,4 kilometrelik kısmı, deniz tabanı altına özel bir teknolojiyle inşa edilen iki katlı tünelden ve başka metotlarla inşa edilen ilişki tünellerinden oluştu. Toplam 14,6 kilometrelik bir güzergahı içine alan tünel bir birinciydi. Avrasya Tüneli’ni 4,1 milyon şoför, 64,5 milyon kere kullandı. Tünel, 4 yılda ülke iktisadına 6 milyar lira katkı sağladı.
AKKUYU VE SİNOP NGS
¥ Akkuyu ve Sinop nükleer güç santrallerinde bir yılda yaklaşık 80 milyar kWh elektrik üretilmesi bekleniyor. Proje ile Türkiye’nin cari açığı önemli manada düşecek. Elektrik üretimi için kullanılan ve direkt olarak ithal gelen doğalgaza bağımlılık neredeyse sıfıra inecek. İnşaat evresinde birinci etapta 2 bin 500 bireye istihdam sağlanması planlanıyor. Santralde Türk mühendisler de çalışacak. Sinop ve Akkuyu Santrallerinin toplam yatırımı 40 milyar doları geçiyor.
YAVUZ SULTAN SELİM KÖPRÜSÜ
¥ 4,5 milyar dolara mal olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile İstanbul’un kent içi araç yükünde yaklaşık yüzde 12 azalma görüldü. 2016’da üretimine başlanılan Yavuz Sultan Selim Köprüsü, yaklaşık üç yılda hizmete girdi. 59 metrelik genişliği ile dünyanın en geniş köprüsü unvanına sahip köprü, Avrupa’ya yapılan ihracattan ötürü da ülkeye büyük katkı sağladı.
OSMANGAZİ KÖPRÜSÜ
¥ 252 metre kule yüksekliğine, 35,9 metre tabliye genişliğine, 1.550 metre orta açıklığına ve 2.682 metre uzunluğa sahip köprünün üretiminde 8 bin emekçi çalıştı. Köprü, 3 gidiş ve 3 geliş olmak üzere 6 şerit olarak hizmet veriyor.
KANAL İSTANBUL
¥ Kanal İstanbul’un geçeceği güzergah toplam 152 milyon metrekarelik bir alanı kapsıyor. Bu alanın 37,5 milyon metrekaresi su yolu için kullanılacak. proje Küçükçekmece Gölü, Sazlısu Barajı ve Terkos Barajı güzergahlarından geçecek. Bu kanalla birlikte İstanbul Boğazı tanker trafiğine tümüyle kapanacak, İstanbul’da iki yeni yarımada, yeni bir de ada oluşacak. Kanal inşaat maliyeti 75 milyar lira olarak öngörüldü. Kanal İstanbul ve entegre tesisleri ile birlikte, projenin hazırlık-inşaat basamağında yaklaşık 10 bin işletme basamağında, kanal ve liman, lojistik merkez ve yat limanı üzere başka işletmelerde yaklaşık 10 bin kişinin çalışması bekleniyor.
ÇANAKKALE KÖPRÜSÜ
¥ 1915 Çanakkale Köprüsü, Boğaz’ı İstanbul dışında geçen birinci köprü niteliğinde. Proje, 10 milyar 354 milyon liraya mal olacak. Köprünün iki ayak ortasındaki açıklığı ise Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. kuruluş yıl dönümü olan 2023’ü taçlandırmak için 2.023 metre olarak belirlendi. Köprü, 18 Mart 2022’de hizmette olacak.
ÜRETİMİ BİTEN VE DEVAM EDEN PROJELER
1- Sinop Nükleer Santrali: 22 milyar dolar
2- Akkuyu Nükleer Santrali: 20 milyar dolar
3- İstanbul-İzmir Otoyolu Projesi: 16 milyar dolar
4- Müşterek Taarruz Uçağı (JSF): 16 milyar dolar
5- Kanal İstanbul: 15 milyar dolar
6- İstanbul’a 3. Havalimanı: 10 milyar dolar
7- Marmaray: 5 milyar dolar
8- Haydarpaşa Liman Projesi: 5 milyar dolar
9- Ankara-İstanbul YHT: 4 milyar dolar
10- Sivas-Kars YHT: 4 milyar dolar
11- Ankara-İzmir YHT: 4 milyar dolar
12- Yavuz Sultan Selim Köprüsü: 3,5 milyar dolar
13- ATAK Helikopteri: 3,3 milyar dolar
14- Yeni Tip Denizaltı: 2,7 milyar dolar
15- Ankara-Sivas YHT: 2,5 milyar dolar
16- A400M Ulaştırma Uçağı: 1,7 milyar dolar
17- Avrasya Tüneli: 1,3 milyar dolar
18- M60 Tank Modernizasyonu: 687 milyon dolar
19- Mayın Avlama Gemisi: 625 milyon dolar
20- Sea Hawk Deniz Helikopteri: 557 milyon dolar
21- ALTAY Ulusal Tankı: 500 milyon dolar
KAAN ZENGİNLİ
Memurlar
