Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi, sıhhat çalışanı annenin, konutta teneffüs aygıtına bağlı biçimde ömrünü sürdüren, hidrosefali ve spina bifida hastası kızı için konutlarına nizamlı bakım işçisi gelmesi hedefiyle 4 yıl evvel başlattığı hukuk uğraşını haklı buldu.
Bir üniversite hastanesinde hemşire olarak vazife yapan anne Züleyha Kara, doğuştan omurilik gelişim bozukluğu “spina bifida” ve hidrosefali (beyin içinde çok fazla beyin ve omurilik sıvısının birikmesi sonucu ortaya çıkan rahatsızlık) sebebiyle ömrünü aygıtlara bağlı sürdüren 10 yaşındaki evladı Ecrin için yaklaşık 4 yıl evvel bu durumdaki birçok aileye de umut olacak hukukî bir teşebbüste bulundu.
Kızını tek başına büyüttüğünü ve işte olduğu vakitlerde de evladına annesinin baktığını aktaran Kara, yüzde 98 oranında ağır engelli olan, pansuman ve aspirasyon üzere günlük tıbbi bakım gereksinimleri bulunan ve yalnızca özel bir mama ile beslenebilen Ecrin’e tıbbi olarak sistemli konutta bakım çalışanı sağlanması için istekli bir avukat aracılığıyla Ankara 9. Yönetim Mahkemesine başvurdu.
Müracaatında evladının bakımının sıhhat alanında uzman bir işçi tarafından yapılabileceğine dikkati çeken Kara, annesine tıbbi bakım ve müdahaleyi öğrettiğini ancak yaşı ve sıhhat meseleleri sebebiyle her vakit Ecrin’le birlikte olamadığını anlattı. Kara, ayrıyeten meskene sistemli bakım hemşiresi çağıracak maddi güce de sahip olmadığını belirtti.
– Mahkeme anneyi haklı buldu
Ankara 9. Yönetim Mahkemesi, 19 Eylül 2019’da aldığı kararla, annenin Ecrin için konutta bakım kapsamında bakıcı verilmesi talebiyle yaptığı başvuruyu haklı buldu.
Mahkeme Ecrin’in mani durumuna ve yaşadığı zorluğa dikkati çekerek, “Davalı yönetimler tarafından her ne kadar davacının konutta bakım hizmeti kapsamında bakıcı verilmesi talebinin kendilerine sıhhat işçisi tahsis edilmesi halinde değerlendirileceği belirtilmiş olsa da toplumsal devlet prensibinin doğal sonucu olarak çocukların korunmasını sağlamak için gerekli önlemlerin alınması devletin temel yükümlülüğüdür. Bedensel, zihinsel ve ruhsal pürüzleri nedeniyle yaşama gereklerine uyamama durumunda olan engelli bireylerin bakımının yapılması ve rehabilitasyon hizmetlerinden yararlandırılması temeldir, engellilere ikametgahlarında meskende bakım hizmeti verilebilir ve ailelerinin yanında konutta bakımları önceliklidir.” kararını verdi.
Kararda ayrıyeten 4 yıl boyunca işçi tahsisi yapılmamasının dava konusu süreçlerin münasebeti olamayacağı da vurgulandı.
– İstinaf son noktayı koydu
Mahkemenin bu kararına yapılan itiraz sonucunda husus istinaf mahkemesine taşındı.
Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi 11. İdari Dava Dairesi (istinaf mahkemesi) yaptığı inceleme sonucunda, Ankara 9. Yönetim Mahkemesince verilen kararın yol ve yasa kararları ile hukuka uygun olduğuna, İdari Yargılama Metodu Kanunu’nun 45/6. hususu uyarınca kesin olarak karar verdi.
Mahkeme, alınan kararın kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunamadığından istinaf başvurusunu reddetti.
– “Karar, birçok kişi ve yakınları için emsal niteliğinde”
İstinaf mahkemesinden çıkan bu kararın memnunluğunu yaşayan anne Züleyha Kara, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Sadece kızım değil bu halde konutunda bakılan yüzlerce çocuk, yetişkin birey var. Davayı kazanmış olmaktan çok memnunum. Bu karar, kızım, onun üzere yatağa bağlı hayatını sürdüren birçok sürü kişi ve yakınları için büyük bir umut kapısı araladı. Emsal niteliğinde.” sözünü kullandı.
Yaptıkları müracaatın kızının tıbbi bakımı için olduğunu vurgulayan Kara, “Karar sonrası Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı yetkilileri gelip bizimle ilgilendiler, kendilerine teşekkür ediyorum. Lakin şu anki yönetmelik gereği yalnızca meskende bakım takviye çalışanı verebileceklerini söz ettiler. Bu işçiler ne yazık ki tıbbi bakım yapma yetkisine sahip değiller.” dedi.
– “Yönetmelik düzenlemesinin hayata geçirilmesini rica ediyorum”
Anne Züleyha Kara, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kızımın nizamlı ağız bakımı, akciğerinin temizlenmesi, mideden beslenmesi, bağlı olduğu aygıtların tertipli takibi gerekiyor. Ayrıyeten teneffüsüyle ilgili meşakkatler olabiliyor, vakit zaman morarma yaşayabiliyor. Bu türlü durumlarda da oksijen tüpüyle müdahalede bulunulması lazım. Esasen Bakanlık yetkilileri de meskene geldiklerinde Ecrin’in tıbbi bakıma muhtaçlığı olduğunu görüp, bununla ilgili rapor da düzenlediler. Ancak bir yönetmelik pürüzüyle karşı karşıyayız. Devletimizin bu manada bize yardımcı olmasını istiyorum. Çocuğumun bakımı için sıhhat çalışanı verilebilmesine yönelik yönetmelik düzenlemesinin hayata geçirilmesini rica ediyorum. En kısa müddette bunun tahlile kavuşacağını ümit ediyorum ve yetkililerden yardım istiyorum.”
– “Engelli çocuğu bulunan çalışanlara kıymetli haklar sağlandı”
10 yıldır hemşire olarak misyon yaptığını lisana getiren Kara, şunları kaydetti:
“Sayın Cumhurbaşkanımızın başbakanlığı periyodunda çıkardığı genelge sayesinde engelli çocuğu bulunan çalışanlara kıymetli haklar sağlandı. Ben de bu yasal haklardan yararlanıyorum. Çalışma saatlerinde kolaylık tanınıyor, nöbet tutmuyorum. Bunların hepsi bizim için çok değerli, Cumhurbaşkanımıza çok teşekkür ediyoruz. Ama iş yerindeyken aklım daima çocuğumda kalıyor. Annem sağ olsun bakıyor fakat onun da sıhhat sorunları olabiliyor. Sıhhat çalışanı bir bakıcı tutmak ise maddi açıdan çok güç. Aylık 5-6 bin lira seviyesinde. Benim bunu karşılayabilecek gücüm yok. Tek başıma çocuğumu büyütmeye çalışıyorum. Haftanın her günü değil birkaç günü sıhhat işçisi gelse bile büyük kolaylık. Yatağa bağımlı çocuğu olan bütün anneler bu mevzuda çok zorlanıyorlar. Yalnızca iş değil mesela ameliyat olmanız gerekiyor bırakacak kimse olmayınca olamıyorsunuz. Bu sebeple bize takviye olunursa nitekim çok memnun olacağız.”
Memur olması sebebiyle ve gelir durumu dikkate alındığı için engelli bakım aylığı üzere haklardan yararlanamadığını aktaran Kara, “Gelir durumu konusunda da bir kolaylık sağlanmasını çok istiyoruz. Evet bir gelir var lakin kira, faturalar, çocuğumun tıbbi gereç masrafları, mesken muhtaçlıkları olunca maaş ucu ucuna yetiyor, bazen de yetmiyor. Engelli bakım aylıkları konusunda dayanak sağlanmasını rica ediyoruz.” diye konuştu.
Memurlar
