Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca; sel, heyelan, sarsıntı üzere afetler sonrası rastgele bir müracaat kaidesi aranmaksızın hasar tespit çalışmaları çabucak başlatılıyor. İzmir’in Seferihisar açıklarında meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki zelzele sonrası binaların hasar tespitine yönelik süreçlerin nasıl olacağı yine gündeme geldi. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünce, mimar ve mühendislerden oluşan teknik heyet; sel, heyelan, sarsıntı üzere afetler sonrası afetin binaya verdiği hasarı, dünyanın her yerinde olduğu üzere gözlemsel olarak pahalandırıyor, sınıflandırılmasına yönelik hasar tespit süreçlerini yürütüyor.
BASAMAK AŞAMA SÜREÇLER
Buna nazaran;
¥ Vatandaşların hasar tespit çalışmasının yapılması için rastgele bir kuruma başvurması gerekmiyor.
¥ Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulan 2’şer kişilik yaklaşık 600 grup, öncelikle Bayraklı, Bornova ve Seferihisar’da hasar tespit çalışmaları yapacak.
¥ Başka ilçelerde Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığının (AFAD) kriz merkezine bağlı 17 irtibat ofisine yapılacak müracaatlar sonrasında hasat tespit çalışmaları yürütülecek.
¥ Hasar tespit çalışmalarında hastaneler, okullar ve kamu kurumları, öncelik verilen binalar ortasında yer alıyor.
¥ Vatandaşlardan, meskenlerinde yıkılma riski yoksa takımların gelmesini beklemeleri isteniyor.
¥ Hasar tespit çalışması yapılan konutlarda, artçı sarsıntılar nedeniyle artan bir hasar durumu varsa; vatandaşların, Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüklerine, AFAD’ın kurduğu kriz merkezine, valiliğe, kaymakamlıklara başvurarak, bilgi vermesi öneriliyor.
¥ Elazığ sarsıntısı sonrası hasar tespit çalışmalarını 10 gün içinde tamamlayan Bakanlık, İzmir’de de hasar tespit çalışmalarını en kısa müddette bitirmeyi hedefliyor.
¥ Hasar tespitinin tamamlanmasının akabinde binalarla ilgili süreç çabucak başlayacak.
BİNALARIN DURUMU
Bakanlık tarafından afet sonrası binalarda oluşan durum “hasarsız”, “az hasarlı”, “orta hasarlı”, “ağır hasarlı” ve “acil yıkılacak” binalar halinde sıralanıyor. Buna nazaran;
¥ Rastgele bir hasar meydana gelmeyen binalar “hasarsız”, zelzele nedeniyle binanın boyasında, sıvalarında ve duvarlarında oluşan ince çatlaklar ile duvarlardan düşen sıvaların olduğu binalar ise “az hasarlı” binalar olarak kıymetlendirilerek, bu iki durumda binanın kullanılmasında bir sakınca görülmüyor.
¥ Binanın duvarlarındaki yarıklar ile taşıyıcı elemanlardaki ince çatlakların olduğu binalar ise “orta hasarlı binalar” olarak kıymetlendiriyor. Orta hasarlı yapıda taşıma gücündeki azalma giderilmeden (yapı onarılmadan) ya da güçlendirilmeden yapının kullanılmaması öneriliyor, lakin eşyaların tahliyesi gerçekleştirilebiliyor.
¥ Binanın taşıyıcı elemanlarındaki geniş ve yaygın kesme kırılmalarının, ayrılmalarının olduğu binalar “ağır hasarlı” olarak bedellendiriliyor. Bu yapılar “onarılmaz” olarak tanımlanıyor.
¥ Binanın taşıyıcı elemanlarının büyük oranda kalıcı yer değiştirerek, kısmen yahut büsbütün yıkıldığı binalar da “acil yıkılacak” binalar olarak isimlendiriliyor. Hiçbir halde kullanılması mümkün olmayan bu binaların içine girilemiyor ve eşyaların tahliyesi gerçekleştirilemiyor.
YIKIMA İTİRAZ İÇİN 30 GÜN MÜHLET
¥ Hasar tespit sürecinde binalara verilen “hasarsız, az, orta, ağır/yıkık” üzere kıymetlendirme raporları sonuçları, muhtarlıklar yahut kaymakamlıklarda 30 gün müddet ile ilan edilmek üzere askıya çıkarılacak.
¥ Vatandaşlar, açıklanan sonuçlara, askıya çıktığı gün prestijiyle 30 günlük yasal müddette AFAD Vilayet Müdürlüğüne ya da kaymakamlıklara dilekçeyle itiraz edilebilecek.
¥ Acil yıkılacak binalar ilan edildikten sonra 3 gün içerisinde kat maliklerinin itirazı olursa tekrar inceleme yapılacak. Tekrar “acil yıkılacak” kararı verilirse ya da itiraz olmazsa; bu binaların, yetkili kurumlarca yıkımları gerçekleştirilecek.
¥ Fen ve sanat kurallarına nazaran güçlendirmesi yahut tamiri mümkün olan yapıların 1 yıl içerisinde tadilatı yapılarak oturulmasına müsaade edilecek. AFAD Vilayet Müdürlüğünce binaların hasar durumuna nazaran acil yardım, kira yardımı, çeşitli birebir ve nakdi yardımlar yapılacak.
Memurlar
