Anayasa Duruşmasının Resmi Gazete’de yayımlanan kararına nazaran, yurt dışında geçen hizmetlerini borçlanmak suretiyle emeklilik hakkını kazanmak isteyen bir vatandaş kendisine aylık bağlanmasını talep etti. Başvurusu reddedilen vatandaş, sürecin iptali istemiyle dava açtı.
Davaya bakan Ankara 8. İş Duruşması, 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Müddetlerinin Toplumsal Güvenlikleri Bakımından Kıymetlendirilmesi Hakkında Kanun’un kimi kararlarının iptali için Anayasa Duruşmasına başvurdu.
Anayasa Duruşması, kanunun “yurt dışında yaşayan ve çalışan vatandaşlara, borçlanmak suretiyle yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için yurda kesin dönüş yapma şartı” getiren kararının iptal istemini reddetti.
Yüksek Duruşmanın münasebetinde, yaşlılık aylığı tahsisi için kurallar yeterince faal çalışma hayatının sona erdirilmesi gerektiği, bu kuralların sigortalıya şiddetli ve olağan dışı bir külfet yüklemediği belirtildi.
Münasebette, yaşlılık aylığına hak kazanmanın birebir koşullara bağlı tutulması ve aylığın kaynağının devlet olması önünde yurt dışında ve içinde çalışan Türk vatandaşlarının kıyaslanabilir birer kategori çerçevesinde emsal durumda oldukları vurgulandı.
Yurt içinde ve dışında çalışanlar için yaşlılık aylığının, yaşlılık münasebetiyle çalışamama riski karşılığında toplumsal güvenlik sisteminin sağladığı bir aylık olduğu tabir edilen münasebette, şu tespitler yapıldı:
“Bu çerçevede, yaşlılık aylığına hak kazanılabilmesi bakımından gerek yurt içinde gerek ise yurt dışında çalışanların etkin çalışma hayatından ayrılmaları öngörülmüştür. Hasebiyle kurallarda mahal alan yurda kesin dönüş kuralı, işten ayrılma yanından yurt içinde ve dışında çalışanlar arasında bir ayrıma neden olmamaktadır. Açıklanan nedenlerle itiraz konusu kurallarda toplumsal güvenlik bağlamında Anayasa’da öngörülen eşitlik prensibine terslik bulunmamaktadır.”
Anayasa’nın 49. hususunda çalışmanın herkesin hakkı ve ödevi olduğuna, çalışma hakkının teminat altına alındığına işaret edilen münasebette, “Kurallarla yaşlılık aylığının alınmaması koşuluna bağlanmış olsa da çalışma imkanı ortadan kaldırılmamakta, çalışıp çalışmama kişinin tercihine bırakılmaktadır. Buna nazaran kuralların çalışma hakkına yönelik bir sınırlama öngördüğü söylenemez.” sözleri kullanıldı.
Memurlar
