Ege Üniversitesi Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Hasan Ali Kısım, halk ortasında “yıldız kayması” olarak bilinen gök taşı yağmurunun ağustos ayında gözlemlenebileceğini söyledi. Doç. Dr. Hasan Ali Kol, “Gözünüz bugünlerde gökyüzünde olsun. Ağustos ayında halk, gök taşı yağmurunun seyrine doyacak” dedi.
Ege Üniversitesi Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Hasan Ali Kısım, ağustos ayında gök taşı yağmurunun gözlemlenebileceğini tabir etti. Kol, “Akan yıldız ya da yıldız kayması ismi verdiğimiz bu hadise, aslında yer atmosferine giren milimetreden santimetreye değişen boyutlarda, küçük gök taşlarının (meteor) yanıp yok olması esnasında bıraktıkları izdir” dedi.
Yıldız kaymasının çabucak her gün ve her saat yaşandığını söz eden Doç. Dr. Kol, “Gökyüzünde kimi özel tarihler vardır ki bu tarihlerde özel olarak gök taşı (meteor) yağmuru yaşanır. Dünya, güneş etrafındaki yörüngesinde dolanırken, yörüngesinde önüne çıkan ya da yakından geçen çeşitli büyüklüklerdeki gök taşlarını (meteoroid) kendine çekerek atmosfere girmesine neden olur. Saniyede 75 – 80 km süratle yer atmosferine giren bu küçük gök taşları, sürtünmeden ötürü ısınır ve yanmaya başlar. Bir taş nasıl yanar derseniz, bu taşlar yüksek süratten ötürü çok yüksek sıcaklıklara kadar ısınır. Isınınca da yapısındaki metal kısımlar erimeye başlarken, karbon içerikli kısımlar ise nitekim yanar. Isınan gök taşı neredeyse akkor hale gelir ve süratle hareket ettiği için de gökyüzünde bir iz bırakıyormuş üzere ‘yanılsama’ oluşturur” diye konuştu.
“Atmosferin çok üst katmanlarında patlamalar yaşanabilir”
Gök taşının yapısının büyük oranda karbon bileşiklerden oluştuğu, alev aldığı vakit parlama ve duman çıkmasına neden olduğunu belirten Doç. Dr. Kısım, “Zaman vakit da atmosferin çok üst katmanlarında patlamalar yaşanabilir. Bunun nedeni ise gök taşının yer atmosferine giriş açısıdır. Şayet gök taşı, atmosfere çok dik bir açıyla girerse, atmosfer ‘beton etkisi’ oluşturur ve gök taşının parçalanmasına neden olur. Bu durum bilhassa boyutları nispeten büyük modüller için geçerlidir. Bunun en hoş örneği ki aslında uç bir örnektir. 15 Şubat 2013’de Rusya’nın Chelyabinsk kentinde yaşanan gök taşı olayıdır” dedi.
“Ağustos ayında perseid gök taşı yağmuru başlıyor”
İzlenmesi en hoş, en keyifli olan gök taşı yağmurunun Quadrantidler, Persiedler ve Geminidler olduğunu söyleyen Doç. Dr. Kol, “Bunun nedeni, bu gök taşı yağmurlarında saatte 50’ye yakın yıldız kayması gözlersiniz. Gökyüzünde resmen havai fişek gösterisi vardır. Gök taşı yağmuru olduğu günlerde fotoğraf makineniz da yanınızda olsun. Objektifinizi gökyüzüne çevirip, uzun poz müddetleri verdiğinizde, eşsiz kareler alacaksınızdır. Bunu denemenizi şiddetle tavsiye ederiz. İşte bugünlerde de Perseid gök taşı yağmuru başlıyor ve ağustos ortası gerçek gök taşı yağmuru en faal vaktine gelecek. Gök taşı yağmurunu görmek için, gece geç saatlerde açık ve karanlık bir alanda çıplak gözle gökyüzü izlemeniz kâfi olacak” diye konuştu.
Memurlar
