YÖNETMELİK
İçişleri Bakanlığından:
GEÇİŞ ÜSTÜNLÜĞÜNE SAHİP ARAÇLAR
HAKKINDA YÖNETMELİK
Gaye ve kapsam
HUSUS 1 – (1) Bu Yönetmeliğin hedefi, geçiş üstünlüğüne sahip araçlar, bu araçların sürülmesi sırasında uyulacak kurallar ile ışıklı ve sesli ikaz işaretlerinin bu araçlarda kullanımına ait yöntem ve asılları belirlemektir.
(2) Bu Yönetmelik, geçiş üstünlüğüne sahip araçlar, bu araçların sürülmesi sırasında uyulacak kurallar ile bu araçlarda kullanılacak ışıklı ve sesli ihtar işaretlerini kapsar.
Destek
UNSUR 2 – (l) Bu Yönetmelik, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 26 ncı hususunun ikinci fıkrası ve 71 inci hususuna dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
UNSUR 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Ayırım işareti: Gördükleri hizmet bakımından aracın geçiş üstünlüğüne sahip olduğunu gösteren yazı, boyama hali, ışıklı ve sesli ikaz işaretlerini,
b) Bakanlık: İçişleri Bakanlığını,
c) Geçiş üstünlüğü: Misyon sırasında, muhakkak araç şoförlerinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak kaidesi ile trafik kısıtlama yahut yasaklarına bağlı olmamalarını,
ç) Genel Müdürlük: Emniyet Genel Müdürlüğünü,
d) Işıklı ikaz işareti: Renk ve ışık veren ve olağan hava kurallarında en az 150 metreden görülebilen, dönerli yahut aralıklı yanıp sönen ışıklı aygıtı,
e) Kanun: 2918 sayılı Kanunu,
f) Kolluk (zabıta) araçları: Polis, jandarma ve kıyı güvenliğe ilişkin araçları,
g) Korunan araç: Müdafaa hizmeti sağlanan kişinin bulunduğu aracı,
ğ) Koruyan araç: Kolluk işçisinin muhafaza misyonunu ifa ettiği aracı,
h) Sesli ihtar işareti: Araçların üzerinde yahut görülmeyen kısımlarında canavar düdüğü, siren yahut çan üzere en az 150 metreden duyulabilecek formda ses çıkarabilen aygıtı,
söz eder.
Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar
HUSUS 4 – (1) Kanunun 71 inci hususunda sayılan araçlar geçiş üstünlüğüne sahiptir.
Misyon ve hizmet gerekleri yahut güvenlik nedenleriyle geçiş üstünlüğüne sahip araçlar
UNSUR 5 – (1) Vazife ve hizmet gerekleri yahut güvenlik nedenleriyle geçiş üstünlüğüne sahip araçlar şunlardır:
a) Organ, doku yahut kan nakil araçları.
b) Doğalgaz dağıtımından sorumlu kuruluşlarca kullanılan doğalgaz acil müdahale araçları.
c) Yolun imal ve bakımından sorumlu kuruluşlara ilişkin kar ve buzla çaba araçları ile acil müdahale gerektiren durumlarda misyonlu araçlar.
ç) Korunan ve koruyan araçlar.
d) Hükümlü yahut tutuklu nakil araçları.
e) Üstlenilen yahut geçmişte ifa edilen misyonun niteliği, kıymeti yahut bireye yönelik güvenlik riskleri kıymetlendirilerek Bakanlık Onayıyla belirlenen bireylerin kullanımında olan araçlar.
(2) Birinci fıkranın (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen araçlar hedefleri doğrultusunda kullanıldıkları sürece geçiş üstünlüğüne sahiptirler.
(3) Birinci fıkranın (e) bendinde belirtilen araçların geçiş üstünlüğü hakkı, bireye yönelik güvenlik risk değerlendirmesinin değişmesi halinde ya da her halükarda 2 yılda bir tıpkı yöntemle gözden geçirilir.
(4) Bu unsura nazaran yürütülecek iş ve süreçlerin sekretarya misyonu Genel Müdürlük Müdafaa Daire Başkanlığınca yerine getirilir.
Geçiş üstünlüğüne sahip araçlarda ikaz işaretlerinin takılacağı yerler
UNSUR 6 – (1) Işıklı ikaz işareti, araçların zirve bölgelerine sabitlenmek suretiyle yahut tıpkı bölgeye derhal sökülüp takılabilecek halde olur. Fakat, boyama formları yahut ayırım işaretleriyle geçiş üstünlüğüne sahip oldukları açıkça muhakkak olan ambulans, itfaiye, orman yangınlarıyla çaba eden araçlar, organ, doku, kan nakil araçları, kolluk araçları, afet ve acil durum hizmetlerinde vazifeli bulunan araçlar, yolun üretim ve bakımından sorumlu kuruluşa ilişkin kar ve buz gayreti araçları ve Kanunun ekli (1) sayılı listesinde belirtilen makam sahiplerinin kullanımına verilen araçlar ile bu araçları koruyan araçlar ve 5 inci unsurun birinci fıkrasının (e) bendi yeterince geçiş üstünlüğü tanınan şahısların kullanımında olan araçlarda ışıklı ikaz sistemleri aracın öbür bölgelerine de takılabilir.
(2) Boyama halleri yahut ayırım işaretleriyle geçiş üstünlüğüne sahip oldukları açıkça belirli olmayan güvenlik, asayiş ve trafik hizmetlerinde kullanılan kolluk araçlarında ışıklı ihtar sistemi aracın zirve bölgesinde bulunur.
(3) Işıklı ikaz sistemi motosiklet cinsi araçlarda ise rahatça görülebilecek formda aracın uygun yerlerine takılarak kullanılır.
Geçiş üstünlüğüne sahip araçlarda ikaz işaretleri
UNSUR 7 – (1) Işıklı ihtar işareti;
a) Ambulanslarda, organ, doku yahut kan nakil araçlarında, trafik ve genel kolluğa ilişkin araçlarda mavi-kırmızı yahut mavi,
b) İtfaiye, orman yangınlarıyla gayret eden araçlar, afet ve acil durum hizmetlerinde vazifeli bulunan araçlar kırmızı,
c) Karayolları Genel Müdürlüğünün yalnızca trafik hizmetlerine tahsis edilen araçlarında ve Adalet Bakanlığına ilişkin hükümlü yahut tutuklu sevk araçlarında mavi,
ç) Yolun imal ve bakımından sorumlu kuruluşlara ilişkin kar ve buzla uğraş araçları ile acil müdahale gerektiren durumlarda vazifeli araçlar ile doğalgaz acil müdahale araçlarında sarı,
d) Kanunun ekli (1) sayılı listesinde belirtilen makam sahiplerinin kullanımına verilen araçlar, korunan ve koruyan araçlar, 5 inci hususun birinci fıkrasının (e) bendi mucibince geçiş üstünlüğü tanınan bireylerin kullanımında olan araçlarda mavi-kırmızı,
renkte bulunur.
(2) Afet ve acil durum hizmetlerinde vazifeli bulunan araçlarda devamlı birebir notadan, başkalarında değişik notaların seslendirilmesi halinde sesli ikaz işareti bulunur.
Geçiş üstünlüğü hakkının kullanım asılları
UNSUR 8 – (1) Geçiş üstünlüğü aşağıdaki temellere uygun olarak kullanılır:
a) Bu araçlar misyon halinde iken geçiş üstünlüğü hakkına sahiptir. Mecburilik olmadığı hallerde geçiş üstünlüğünü kullanmak yasaktır.
b) Geçiş üstünlüğü, halkın can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak, ışıklı ve sesli ikaz işaretlerini bir ortada vermek kuralı ile kullanılır. Sesli ve ışıklı ihtar işaretleri, zarurî hallerde en az 150 metreden duyulabilecek ve görülebilecek biçimde kullanılır.
c) Bu araçların birbirleri ile müsabakalarında; geçiş üstünlüğü ile kavşaklarda birinci geçiş hakkı, Kanunun 71 inci unsuru ve bu Yönetmeliğin 5 inci unsurunda belirtilen öncelik sırası temel alınarak kullanılır.
(2) Geçiş üstünlüğüne sahip oldukları ayırım işaretiyle belirlenmemiş lakin zarurî hallerde yaralı yahut acil hasta taşıyan araçların şoförleri geçiş üstünlüğü hakkını; kendilerine taşıt yolu üzerinde yer açılmasını sağlamak için aracın ses ve ışık aygıtlarını kullanarak, gerektiğinde el ve kol işareti yaparak, karayolunu kullananları uyarmak suretiyle kullanır.
Sorumluluk
UNSUR 9 – (1) Kamu kurum ve kuruluşları geçiş üstünlüğüne sahip araçlar dışında, resmi araçlarında ışıklı ve/veya sesli ihtar işaretlerinin bulundurulmaması konusunda gerekli önlemleri alır.
Kontrol
UNSUR 10 – (1) Trafik kolluğunca, geçiş üstünlüğünü gerekli koşullar oluşmadan kullananlar hakkında Kanunun 71 inci, geçiş üstünlüğüne sahip olmamasına karşın geçiş üstünlüğüne sahip araçların kullanabileceği ışıklı ve/veya sesli ikaz işaretlerini araçlarda bulunduran ve/veya kullananlar hakkında ise Kanunun 26 ncı unsuruna istinaden gerekli yasal süreçler yapılır.
(2) Birinci fıkra doğrultusunda süreç yapılan aracın kamu kurum yahut kuruluşuna ilişkin olması halinde, sorumlular hakkında gerekli idari ve isimli süreçler başlatılmak üzere durum ilgili trafik kolluğu tarafından ayrıyeten ilgili kamu kurum yahut kuruluşuna yazılı olarak bildirilir.
Yürürlük
HUSUS 11 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
HUSUS 12 – (1) Bu Yönetmelik kararlarını İçişleri Bakanı yürütür.
Memurlar
