Bu hafta da ‘güvenli tatil’ tipi için koronavirüs hadiselerinin ‘pik’ yaptığı lakin son devirde düşmeye başladığı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeydik. Hem bölgenin nabzını ölçtük hem de alınan tedbirleri yerinde gördük.
Gaziantep, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Mardin’de oteller de esnaf da Kovid-19 önlemlerini öteki bölgelerden daha üst düzeye çıkarmış durumda…
‘BİZ HAZIRIZ’ DİYORLAR
Süratli bir adaptasyon sürecine giren bölge insanı şikayet yerine acil tahlil tedbirlerini hayata geçirmiş. Otellerin birçoğu inançlı turizm sertifikasına şimdi mecburilik gelmeden müracaat yapmış.
Yalnızca oteller değil Güneydoğu Anadolu’da esnaf da hazırlıklarını tamamlamış. Bölgedeki turizmciler, “Tüm önlemleri aldık. Biz hazırız. Konuklarımızı bekliyoruz” diyor.
Pandemi nedeniyle turizmde ilkbahar dönemini yaşayamayan bölge sonbahara güçlü giriyor. İşte 4 vilayetten izlenimlerimiz…
TÜRKİYE’DE INANÇTAYIZ
Güneydoğu’da yüklü olarak yerli turist ve gurbetçi hareketi görülmesine karşın vakit zaman iş için gelen yabancı turistlere de rastlanabiliyor. Mart ayında Gaziantep’e iş için gelen Çinli turist Colin Bian, milletlerarası uçuşların kapatılması nedeniyle ülkesine dönememiş. “5 aya yakındır buradayım. Türk insanları çok misafirperver. Hiçbir külfet yaşamadım, kendimi konutumda üzere hissettim” diyen Bian, Türkiye’de alınan tedbirlerin de üst düzeyde olduğunu belirtti. Bian, “Biz Çin’de el dezenfektanı ve maske bulamazken burada adım başı bu eserler size sunuluyor. Türkiye çok inançlı bir ülke. Ayrıyeten Avrupa’ya nazaran çok daha denetimli gitti o nedenle nüfusu yüksek olsa da sayılar patlamadı” sözlerini kullandı. Aslen Eskişehirli olan, evvel kıyıda tatil yapıp akabinde da kültür cinsine çıkan, Edibe Sualmaz, Fransa’da yaşayan bir gurbetçi. Mardin’de konuştuğumuz Sualmaz, “Başta telaşlıydık fakat gördük ki herkes çok önemli tedbirler almış. Bu bize itimat verdi” dedi. Yalnızca GAP’ta değil ülkenin her yerinde üst seviye tedbirlerin alındığına dikkat çeken Sualmaz, şunları anlattı: “Bu tedbirleri Fransa’da göremedik. Ülkemle gurur duydum. Biz gezdik, gördük herkese tavsiyem gönül rahatlığıyla gelin, gezin.”GAZİANTEP ‘FISTIK GİBİ’
Çeşidimizin birinci durağı Gaziantep oldu. Tüm önlem ve hijyen kurallarının üst seviye uygulandığı kentte valilik ve büyükşehir belediyesinin öncülüğünde, Vilayet Kültür Turizm Müdürlüğü, Vilayet Tarım Müdürlüğü, Vilayet Sıhhat Müdürlüğü ve STK’ların işbirliğiyle bilim konseyi oluşturularak ‘Fıstık gibi’ ismi verilen bir sertifika programı hayata geçirilmiş. Restoranlar, oteller ve çarşı esnafına fiyatsız verilen eğitimlerin akabinde sertifikayı almaya hak kazananlar nizamlı denetleniyor. Kontrol takımı günde ortalama 150 esnafı denetlediğini belirtiyor.
Güneydoğu Anadolu Turistik Otelciler ve İşletmeciler Derneği (GATOD) Lideri Mete Akcan: Antep’te 60 otel var. 50 yatak üzerinde kapasitesi olan 27 otel sertifikaya başvurdu. 13’ü aldı, 14’ü de belgelendirme sürecinde. Benim iki tesisim var, sertifikayı mecburilik olmadan aldık, ikinci kontrol kademesindeyiz. Kentimizde valilik ve belediye ile yaptığımız çalışmalar doğrultusunda bu süreci en az hasarla atlatmaya çalıştık. Dernek olarak oteller açılmadan işçilere online eğitimler verdik. Şu anda kentte doluluk ortalaması yüzde 30’larda. Eylül-ekim ayları için talepler iyi gidiyor. Yerlinin yanı sıra yabancıdan da rezervasyon geliyor. Bilhassa Fransızlardan önemli bir talep var. Eylülde gastronomi şenliğini küçük çaplı da olsa yapacağız. Teknofest 22-27 Eylül’de vilayetimizde yapılacak. O periyot otellerin dolacağını düşünüyoruz.
Gaziantep Orkide Pastanesi’nin sahibi Murat Haslar: Kentimizde hayata geçirilen Fıstık Üzere evrakı bizim için yol gösterici oldu. Oteller, kafeler, restoranlar için başka kriterler oluşturuldu. Evvel işçilere eğitimler verildi. Sonra yer denetimi yapıldı. Yerler kriterlere uyuyor mu kontroller yapıldı akabinde da sertifika verildi. Pandemiyle yaşamayı öğrenmemiz gerekiyor. Buna alışmak için kriterler belirlenmesi ve bunlara uyulması gerekiyordu. Şu anda benim kafeme ateşiniz ölçülmeden, maskesiz giremezsiniz. Çalışanlar sabah birbirinin ateşini ölçer, en küçük bir ateşi varsa meskene gönderilir. Bu belgeyi alanların hepsi bu kriterleri uyguluyor. Biz konuklarımızı ağırlamak için çok iyi hazırlandık, herkesi bekliyoruz.
Hışvahan Restoran’ın Yöneticisi Oğuz Özmen: Burada bölgenin turizm derneği GATOD süratli bilgilendirmeleri geçti. Kamu da çok iyi çalıştı. Biz fıstık üzere evrakını aldık. 1 Haziran’da restoranlar açılabiliyordu lakin hazırlık süreci geçirdik. Işçimizi eğittik. Restoran için düzenlemeleri yaptık ve 11 Haziran’da açıldık. Şu anda tabaklarımız ve kaşıklarımız özel şeffaf paketlerde, hiç el değmiyor ve birinci siz açıyorsunuz. Işçimiz pandemi sürecinde nasıl sunum yapacak, nasıl hijyeni sağlayacak biliyor. 1.5 aydır müşterilerimizden çok hoş dönüşler alıyoruz. Antep yerli-yabancı konuklarını ağırlamaya hazır.
Gaziantep Divan Otel Genel Müdürü Mühlüm Şen: Pandemi için 20 bin TL başlangıç yatırımı yaptık. Süregelen ek maliyetlerimiz var lakin bunu fiyatlarımıza eklemedik. Bakanlığın talep ettiği sertifikanın yanı sıra Divan Kümesi’nin talep ettiği ek düzenlemeleri yaptık. Mesela her odaya hijyen seti koymamız gerekmiyor fakat biz her odaya maske, eldiven üzere eserlerin olduğu bir hijyen kiti bıraktık. Çatal kaşık kadrolarını ultraviyole ışınlarla dezenfekte ediyoruz. Müşterilerimizden de çok hoş dönüşler alıyoruz.
Gaziantep Hampton Oteli Genel Müdürü Murat Aktaş: Turizm Bakanlığı’nın verdiği sertifikanın yanı sıra Hilton’un talep ettiği düzenlemeleri de yaptık. Hilton Kümesi odalarda dijital anahtara geçiyor, bunun yatırımına start verdik. Eylülde bu sistemi devreye alacağız. Ayrıyeten her odayı temizledikten sonra son çıkan işçi odaya mühür yapıştıracak. O mührü odaya giren konuğumuz kıracak. Yeni teknoloji ve pandemi için otelimizde toplam 100 bin euroluk bir yatırım yapıyoruz.
Antep eski çarşıda baharat ve kuru besin satışı yapan esnaf Mehmet Kasapbaşı: Dükkanlarımızda maskesiz gezmiyoruz. Girişte dezenfektan sunuyoruz. Belediyeden daima kontrol yapılıyor. Biz de dükkanlarımızda uyarıcı afişler astık. Şimdi yoğunluk yok lakin eylül ayından umutluyuz.
Antep eski çarşıda bakırcı esnafı Orhan Duymaz: Benim maskem sizi, sizin maskeniz beni korur. Biz bu güç süreci el birliğiyle aşarız.
İmam Çağdaş restoranın sahibi Burhan Çağdaş: Fıstık üzere sertifikasını aldık, kapasitemizi yarıya indirdik. Yemekleri müşteriye getirirken üzerini kapatıyoruz. Dükkanda 350 kapasitemiz vardı bunu 140 bireye düşürdük.
MARDİN’DE PARAVANLI TEDBIR
Mardin’de çarşı hem sıcağın hem de pandeminin tesiriyle sakin. Kentteki otellerin doluluk oranları yüzde 30’larda… Sonbahar için yüzde 60 doluluk beklentisi var. Restoranların üst seviye tedbirleri aldığı kentte gümüşcü esnafı teması en aza indirmek için paravan, eldiven ve dezenfektan üzere tedbirler almış.
Hilton Garden Inn Mardin Genel Müdürü Şehmuz Turan: Mardin’de birinci sertifika alan işletmeyiz. Ayrıyeten Hilton’un ek tedbirlerini de hayata geçirdik. Vilayetimizde münferit çeşitler ve iş seyahatleri var. Talep iyi, kentteki doluluklar her geçen gün artıyor.
Cercis Murat Konağı kurucusu Ebru Baybara Demir: Hijyen şartlarına en fazla dikkat eden yerlerden biriyiz. Tıpkı vakitte ‘Mutfakta umut var’ diye bir proje yürütüyoruz. Vilayetteki mutfak çalışanlarına hijyen eğitimi verdik. Bu süreç dala katkı sunacak. Vatandaşlar restoranlarda daha seçici olacak.
Mardin Gümüş Dünyası’nın işvereni Adnan Sağlamoğlu: Maskesiz müşteri almıyoruz. Konuklar gümüşü denediği ve eline aldığı için dezenfekte edip o denli yerine koyuyoruz. Teması en aza indiriyoruz.
SONBAHARDAN UMUTLUYUZ
2019’un Göbeklitepe yılı duyuru edilmesinin tesiriyle büyük bir patlama yapan Şanlıurfa, pandemiyi nispeten az hisseden kentlerden… Temmuz için yüzde 60 doluluk bekleyen kentte doluluklar yüzde 40’larda. Gastronomisi ve sıra geceleriyle de öne çıkan kentte turizmciler, “İlkbaharı kaybettik fakat sonbahara hazır ve umutluyuz” diyor.
Şanlıurfa Hilton Garden Inn Genel Müdürü Ahmet Emin Ok: Otelimizi hiç kapatmadık. 2019’un Göbeklitepe yılı duyuru edilmesi vilayetimize büyük katkı sağladı. Turizmciler olarak güç periyodu geride bıraktığımızı düşünüyoruz. Hazırız, konuklarımızı bekliyoruz.
Urfa Cevahir Restoran’ın işvereni Asuman Yazmacı: Urfa’nın tek turizm bakanlık evraklı restoranıyız. Birinci işimiz inançlı restoran sertifikasını almak oldu. Bu sertifikayla da hijyene verdiğimiz ehemmiyeti belgeledik. Doküman biz artı bedel kattı.
DİYARBAKIR KONUKLARINI BEKLİYOR
Yaz sıcaklarının ağır hissedildiği Diyarbakır da hazırlıklarını tamamlamış. 30’u belediye ruhsatlı olmak üzere toplam 62 otelin bulunduğu kentte bulunan global markalar; Radisson, Hilton, Ramada, Novotel ve Divan, Turizm Bakanlığı’nın belirlediği önlemlere ek önlemleri hayata geçirmiş. Sıcak havaya karşın çarşı esnafı maske konusunda hassas… Kentteki turizmciler ve esnaf, “Biz hazırız, konuklarımızı bekliyoruz” iletisi veriyor.
Turizm Geliştirme Ajansı (TGA) Güneydoğu Anadolu Temsilcisi ve Hilton Garden Inn Diyarbakır Genel Müdürü Selda Çiçek Veske: TGA’da yer aldığım için sertifikasyon programında çalıştım. Türkiye bu süreci çok başarılı yönetti. Sıhhat bakanlığımız çok hoş bir çalışma yaptı, her şeyi denetim altında tuttu. Birçok ülkede hastalar sokakta bırakılıp, vefata terk edilirken, Türkiye vatandaşına sahip çıktı. Eş vakitli olarak Turizm Bakanlığı da yeni olağan için çalışma başlattı. Sertifika kapsamında gereken tüm tedbirleri aldık. Güneydoğu Anadolu pandemiden en büyük ziyanı görenler ortasında, çok önemli iptaller aldık fakat acentelerimizi mağdur etmemek için masaya oturduk. İade ya da ötemeler yaptık. Diyarbakır’da şu anda doluluk yüzde 30-35’lerde. Eylülde yüzde 60’ları bulacağımızı düşünüyoruz.
Diyarbakır Otelciler Derneği Lideri ve Radisson Blu Otel Diyarbakır Genel Müdür Vekili Ali Tanış: Diyarbakır’da bakanlığın belirlediği sertifikanın yanı sıra birçok küresel marka ekstra tedbirler aldı. Mesela bizim otelimizde Radisson’un talep ettiği tedbirleri hayata geçirdik. Diyarbakırlı turizmciler olarak çok güçlü bir işbirliğimiz var. Pandemi sürecinde de birbirimizi destekledik, güç vakti birlikle aştık. En büyük problemimiz uçuşlar. Kovid öncesinde Diyarbakır Havalimanı’na günlük 22 sefer yapılıyordu, artık 7 sefer var. Bu seferler talebi sonlandırıyor. Eylülde seferlerin artmasını umut ediyoruz. O vakit doluluğa da olumlu katkı sağlayacak.
Diyarbakır Turuncu Gıda’da çalışan Ahmet Demir: Biz hiçbir eseri eldivensiz kullanmıyoruz. Bu sıcakta hem kendimizi hem de müşterilerimizi korumak için maske takıyoruz. Sabah dükkanın temizliğiyle 4 saat uğraşıyoruz. Her kareyi dezenfekte ediyoruz. Para aldığımızda onları kenara alıyor, dezenfekte ediyor ve sonrasında kasaya koyuyoruz.
TUI: TÜRKİYE’YE SEYAHAT IHTARINI KALDIRIN
Avrupa’nın en büyük turizm şirketi TUI, Alman hükümetinden Türkiye’ye yönelik seyahat ihtarını kaldırmasını istedi. TUI Idare Konseyi Lideri Fritz Joussen, Rheinische Post gazetesine yaptığı açıklamada Türkiye’deki tatil yörelerinin seyahat ihtarından muaf tutulması gerektiğini belirterek, “Pragmatik bir yaklaşımdan yanayız. Akdeniz’deki Türk rivierası yüksek bir güvenlik ve kalite standardına sahipken Almanya’nın da bir pilot projeyle buralara yönelik uyarıyı kaldırması gerekir” dedi. Joussen seyahat ikazının kentlere değil tatil beldelerine yönelik olarak kaldırılmasından kelam ettiğini tabir etti.
Betül ALAKENT
Memurlar
