Koronavirüs hastalarının ve temaslıların takibini yapan filyasyon grupları aylardır vazifede. Durup dinlenmeden çalışıyorlar. Buna bir de kollayıcı ekipmanla ve N95 maskeyle gün uzunluğu onlarca kat merdiven çıkmalarını, kimi vakit maskeyi çıkarmak istemedikleri için susuz kalmalarını, gittikleri birtakım konutlarda azarlanmalarını, kelamlı tacize maruz kalmalarını ekleyin… Pekala devam etme gücünü nasıl buluyorlar?Hürriyet’ten İpek İZCİ; farklı mesleklerden dört görevliyle konuştu.
Tıbbi maske ve beş-altı katı bulan hami kıyafetlerini giyip yola düşüyorlar. Rota onları bazen yolları bozuk bir köye bazen de sokak lambalarının yanmadığı izbe sokaklara götürüyor. Nihayet konutlarına döndüklerinde biraz baş dinleyeceklerini sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Gece atılan bir iletiyle müsaade günlerinde dahi işe çağrılabiliyorlar, bu nedenle toplu ileti kümelerini takip etmeleri kaide.
Filyasyon takımları yorgun. Toplum sıhhatini korumak için gece-gündüz korona müspet ve temaslı bireylerin konutlarına gittikleri için ortalarında ailesini aylardır görmeyen, hatta bir müddet yurtlarda yaşayanlar dahi var. Bu uğraşların karşılığında duyarsız davrananlara ve izolasyon kurallarını ihlal edenlere haklı olarak içerliyorlar. Filyasyon takımında vazife yapan iki diş doktoru, bir ebe ve bir muhtarın izlenimlerini dinledik.
İKİ BAYAN GİTTİĞİMİZ OLUYOR; KONUTUN KAPISI KAPANMASIN İSTİYORUZ, TEDİRGİNİZ…
H. A, 44, diş doktoru
İki aydır filyasyon takımındayım. Birinci hafta 9.00-23.00 saatleri ortasında çalıştım, sonraki hafta günaşırı çalışma sistemine geçtik lakin buna karşın ortada da işe çağırdılar. Üç gün çalışmanın üzerine bir gün dinleneceğim, gece 23.00’te “Yarın gelin” diye bildiri geliyor. Müsaade günümde oğlumun öğretmeniyle tanışacaktım. Vazife saatimi pat diye değiştirdiler ve görüşmeye gidemedim mesela.
Filyasyon sistemi oturmaya, bu sayede de olay sayıları azalmaya başladı. Birinci günler geç kalıyorduk. Lakin en berbatı vefat edenin meskenine gitmekti. Arkadaşlarımız iki-üç gün boyunca aranıp sorulmamış bir konuta gitti, hasta yaşlıymış ve ölmüş. Son periyotta o kadar süratli hareket ediyoruz ki korona olduğunu bizden öğrenen hastalar oluyor.
Dinlenmeye çok gereksinimim var
Bir hastaya gittim, kapıyı kendisi açtı. Konuşurken alt kattan elinde tencereyle biri geldi. Koronalı hasta yemek yapıp komşusuna vermiş, komşusu da tencereyi geri getiriyordu. O kadar rahat bir biçimde içeri girip tencereyi bıraktı ki, “Ne yapıyorsunuz, çıkın” dediğimde, son derece olağan bir biçimde “Dün bütün gün buradaydım” diyebildi. Bina içinde bir komün hayatı yaşayanlar var. Hastalar da temaslılar da işe gidiyor, toplu taşıma kullanıyor. Düğün dernek de yapıyorlar. “Para cezası var” dediğimizde, “Ne olacak, öderim” karşılığını alıyoruz. “Dışarı çıkmayın” dediğimizde ikna olan var ancak birden fazla bu ihtara uymayacağını muhakkak ediyor. Sonradan aradığımızda da meskende olmadıklarını görüyoruz zati.
Yoldayken maskesini takmayanlara “Maskeni tak” demeye çekinir olduk. “Maskeni tak” dediği için arkadaşlarımız karakolluk oldu. Bunlar tedirginlik veriyor. Akşam adres bulmak da çok sıkıntı. Hele de kentsel dönüşümün olduğu yerlerde… Apartmanın numaraları görünmüyor, içeri giriyoruz, ışık yok. Kimi yerlerde sokaklar kapkaranlık. Genelde konutlara iki bayan gidiyoruz. Yanımızda erkek olunca hastalar biraz daha geri duruyor fakat karşılarında bayan olunca daha rahat davranıyorlar. Konutun içinde çok fazla vakit geçirmemeye çalışıyoruz, rahatsız hissettiğimiz oluyor. İşimizi daha çok kapıda halletmeye çalışıyor, o kapı kapanmasın istiyoruz. “Sizi her bahiste arayabilir miyim” diyen bile oluyor. Bunu söyleyen bir erkek olunca huzursuz oluyorsunuz. Korkuyoruz.
Filyasyon yaptığımız günlerde iyi beslenemiyoruz. Bu iş zati çok yorucu, 5 kat çık, 10 kat çık. Aracın içinde üç kişiyiz, maskeyi çıkarmak istemediğim için su içmemeyi tercih ettiğim oluyor ve susuz kalıyorum. Oğlum dokuz yaşında, “Anne neden senin de olağan bir işin yok, sen niçin müsaade alamıyorsun” demeye başladı. Onunla geçirdiğim vaktin bu kadar azalmasını bir türlü anlayamıyor. Gündemim daima bu. Meskene geliyorum, telefonuma bir saat bakmazsam, 100 ileti birikmiş oluyor. “Acaba yeni bir mesai düzenlemesi mi var” diye daima o bildirileri okumak zorundayım. Dinlenemiyorum ve dinlenmeye çok gereksinimim var.
BU İŞE BİZE DUA EDENLER SAYESİNDE DEVAM EDİYORUZ
A. S., 38, diş tabibi
Birinci aylarda müspet hadiselerin hepsi hastanedeydi. Şu an nefes darlığı yaşayanlar hariç bütün hastalar meskende tedavi ediliyor. Biz birinci günlerde yalnızca müspet hastaların temaslı olduğu bireylere gidiyor, izolasyon kurallarını anlatıyorduk. Hastanelerin doluluk oranı artınca hastaların bir kısmı konutta tedavi edilmeye başladı, biz de iki aydır meskenlere ilaç götürüyoruz.
Meskende olmasına karşın kapıyı açmayanlar oluyor. İşten müsaade almak için kendini ‘temaslı’ listesine eklemeye çalışanlar çıkıyor. Sahiden temaslı olanlardan da dışarı çıkmak zorunda hissettiği için kendini gizleyenler var.
Bir gün bir adam gizlice aradı ve…
Bir arkadaşım bir temaslı hastanın kaçan kedisini yakalama vazifesini üstlendi. “Kediyi yakalamak için tüm mahalleyi korona yaparlar” diye endişelenmişti zira. Beni de bir gün gittiğimiz konuttaki evli bir adam gizlice aradı, birebir binada iki bayanla temasta bulunduğunu söyledi. Nadiren tansiyonun yükseldiği de oluyor. Cezaevinden çıkmış bir hasta kalem fırlatmıştı. Bu işe, bize kibar davrananlar, dua edenler sayesinde devam ediyoruz.
Yaptığımız şey dışarıdan çok kolay görünüyor. Fakat o ekipman ve N95’le çalışırken nefesimiz kesiliyor, terimiz üzerimizde kuruyor, sonraki gün kesinlikle başımız ağrıyor, hasta üzere oluyoruz. Filyasyon işim bitsin, olağan hayatıma döneyim istiyorum.
‘MUHTARIM ATEŞİM ÇIKTI’ DİYE ARAYANLAR DA OLUYOR
Sultan Aksu Kütük, Rasimpaşa Mahalle Muhtarı
Biz muhtarlar Vefa Toplumsal Takviye grubundayız. Bu kümenin bir üyesi olarak iki aydır filyasyon takımındayım. Takımımızda ayrıyeten bir polis, bir zabıta, bir öğretmen ve bir din vazifelisi var. Sıhhat Bakanlığı FİTAS isminde yeni bir takip sistemi geliştirdi. Buraya COVID-19 müspet ve temaslıların listesi geliyor, çabucak meskenlere gidiyoruz. Yanımızda sıhhat işçisi olmuyor, sıhhatle ilgili bir dert görürsek İlçe Sıhhat Müdürlüğü’nü arıyoruz.
Bizde esirgeyici ekipman yok. Kendi tedbirimizi kendimiz alıyoruz. Daire kapısı önünde 1.5-2 metre arada durarak kişinin konutta olup olmadığını denetim ediyor, bir muhtaçlığı var mı diye soruyoruz. Varsa Kadıköy Kaymakamlığı’nın kurduğu WhatsApp sınırına yazıyoruz. Gruplar çabucak yardımları ulaştırıyor. Bu bazen para, bazen sıcak yemek, bazen de kuru besin oluyor lakin kesinlikle ulaşıyor.
İzolasyonda olması gereken hastaları konutta bulamadığımızda telefonla aranıyor. Ulaşılamıyorsa yahut telefonunu açıp “Evde değilim” diyorsa hakkında tutanak tutuluyor. Para cezası, 3.150 lira. İzolasyonda kalmayı ısrarla reddederse yurda yerleştiriliyor. İzolasyon kurallarına uymayanlar genelde temaslı bireyler oluyor. “Bende semptom yok” diye kendini dışarı atıp iki gün sonra “Muhtarım ateşim çıktı” diye arayanlar da oluyor.
Genç bir kızı kontrole gittim, kapıyı maskesiz bir genç açtı. Sevgilisiymiş. Aradığım kişinin ismini söyledim, “Neden buradasın? Onun tek başına izolasyonda olması gerekiyor” dedim, “Abla, sevgilim korona olmuş, yalnız mı bıraksaydım” diye karşılık verdi. Evet, yalnız bırakacak, bu bu türlü bir hastalık. Birkaç gün sonra yeniden birebir konutu kontrole gittim. Kapıyı yeniden tıpkı genç açtı. Hastayı sordum. “Kavga ettik, konutu terk etti. Telefonumu açmıyor, sen orta, tahminen ben de yerini öğrenirim” dedi. Benim telefonum da açılmadı.
FİLYASYON YAPTIĞIM ŞAHISLAR ‘DIŞARI ÇIKABİLİR MİYİM’ DİYE BENİ ARIYOR
B. A., 24, ebe
Sekiz aydır filyasyon takımındayım. İşim gereği Diyarbakır’ın köylerine gidiyorum. Meskene gidemeyip yurtta kaldığım periyotlar oldu ve aileme duyduğum hasret, iş gerilimi derken kendimi yorgun hissetmeye başladım. 8.00-24.00 ortası çalışıyorum, müsaade günlerimde dahi filyasyon yaptığım şahıslar, “Test sonucum ne oldu”, “Dışarı çıkabilir miyim” diye beni arıyor. Bu şartlarda bırakın bankaya gitmeyi, alışveriş yapmayı, dinlenmek bile imkansız. Salgını düşünmediğim bir beş dakika benim için lüks.
Geçenlerde bir hadiseyi aradım. Test sonucunun olumlu olduğunu bildiği halde yola çıkmış. Emniyete bildirdim, kişi Antep’te yakalanınca para cezası kesilip yurda yerleştirildi. Sonra beni arayıp hatalı benmişim üzere küfretti. Gece 1.00’de, 2.00’de arayanlar, 3.00-4.00’te ileti atanlar. “Acil bir durumda 112’yi arayın” diyordum ancak numaram açık olduğu için beni arıyorlardı. Tehdit iletileri atanlar da oldu, şikayetçi oldum. Neyse ki artık santraldan arama diye bir şey geliştirildi, numaralarımız artık saklı.
Bir meskene temaslı bir kişiyi karantinaya almak için gittim, “Hayvanlarım var, onlara bakmazsam ailemi nasıl geçindireceğim” diye üzerime yürüdü. Can güvenliğim tehlikedeyken “İşlemi bıraksam mı” diye düşündüm lakin bırakırsam hastalığı onlarca bireye bulaştırabilirdi. Bir gün de öteki grubumuz bir konuta gidiyor. “Siz kimsiniz, burada ne arıyorsunuz” diyerek akrabalar grubun etrafını sarıyor. Takım kim olduklarını açıklayana kadar araçları tekmeleniyor, mevtle tehdit ediliyorlar, rehin alınıyor, hakaretlere maruz kalıyorlar. Sonradan öğreniyoruz ki ailenin hısımları varmış, bir oğulları öldürülmüş, bu yüzden akrabalar teyakkuzdaymış. Aylardır ailemizin sıhhatini korumak için meskene gitmiyoruz, öbür insanların sıhhatini korumak için gittiğimiz konutlarda hak etmediğimiz yansılarla karşılaşıyoruz. Sıhhat çalışanlarına ek ödeme verileceğinden bahsetmişlerdi lakin o da adaletsiz dağıtılınca ve sağlıkçıya şiddet konusunda uygulamalar yetersiz kalınca motivasyonumuz iyice düştü.
Memurlar