Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) hain darbe teşebbüsüne ait yürütülen soruşturma kapsamında Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna (TMSF) devredilen şirket sayısı 796 olurken, kelam konusu şirketlerin etkin büyüklüğü 61,2 milyar liraya yükseldi.
FETÖ’nün 15 Temmuz hain darbe teşebbüsünün akabinde yürütülen soruşturmalar kapsamında sahipleri ya da başkanları gözaltına alınıp tutuklanan yüzlerce şirkette kayyumların salahiyetleri TMSF’ye devredildi yahut TMSF bu şirketlere kayyum olarak atandı.
AA muhabirinin derlediği habere nazaran Kanun Kararında Kararnameler (KHK) kapsamında Türkiye’nin 38 bölgesinden yekun 796 şirkete kayyum atanan TMSF’nin bu şirketlerle 40 farklı bölümde faaliyet gösteriyor. Laf konusu kollar ise yüklü olarak mobilya, altın ve dokumadan oluşuyor.
TMSF, hali hazırda kayyum olarak vazife yaptığı 796 şirketten 117’sinde ise murakabe kayyumu olarak hizmet yürütüyor.
– Şirketlerin faal büyüklüğü yüzde 16 arttı
TMSF, şirket yönetme tecrübesi ve Bankacılık Kanunu’ndaki salahiyetlerini kullanarak, kayyum olarak yönettiği şirketlerde çalışanların mağdur olmamaları ve istihdamın olumsuz etkilenmemesi için gerekli önlemleri aldı.
Fon, yargılama yahut satış/tasfiye süreçleri sonuçlanıncaya kadar kayyum olduğu şirketlerin “basiretli tacir” üzere yönetilmesini sağlamayı, bu şirketlerin öz kaynaklarını, istihdamlarını ve pahalarını kaybetmeden ulusal iktisada geri kazandırılmasını hedefledi.
Bu kapsamda şirketlerin TMSF’ye devrolduğu tarihten birinci çeyrek sonuna kadar geçen müddette öz kaynakları yüzde 42, etkin büyüklükleri yüzde 43 artarken, karlılıkları da büyük orantıda yükseldi.
Böylelikle 796 şirketin, 31 Mart itibarıyla yekun faal büyüklüğü 42,8 milyar liradan 61,2 milyar liraya, öz kaynak yekunu 18,2 milyar liradan 26,1 milyar liraya ulaştı. Laf konusu şirketlerde istihdam edilen kişi sayısı ise 40 bin 684 seviyesinde bulunuyor.
– Şirketlerin cirosu 9 milyar liraya yaklaştı
TMSF’nin kayyum olarak görevlendirildiği şirketlerin 31 Aralık 2018’de 30,09 milyar lira olan cirosu, 31 Aralık 2019’da yüzde 11 artarak 33,54 milyar liraya yükseldi.
Tıpkı devirde şirketlerin karı ise yüzde 86’lık artışla 1,36 milyar liradan 2,53 milyar liraya çıktı.
Öte yandan geçen yıl 796 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren bu şirketler, 2020’nin birinci çeyreğinde yeni tip koronavirüs salgını sürecine karşın 170 milyon dolarlık ihracata imza attı.
– En büyük 15 kümede istihdam sayısı 31 bini aştı
KHK’lar kapsamında TMSF’ye devredilen ya da Fon’un kayyum olarak atandığı şirketler arasında en büyükleri Erciyes Anadolu, Koza İpek, Aydınlı Giyim ve Uğur Soğutma olarak öne çıkıyor.
Devredilen şirketler içerisinde yan alan 15 büyük kümenin (258 şirket) devrolduğu tarihte 33,4 milyar lira seviyesinde bulunan faal büyüklükleri, 31 Mart 2020 itibarıyla yüzde 51 artarak 50,5 milyar liraya çıktı.
Tıpkı süreçte laf konusu şirketlerin öz kaynak yekunu ise yüzde 47’lik yükselişle 16,3 milyar liradan 24,03 milyar liraya ulaştı. Bu şirketlerde istihdam edilen kişi sayısı ise 31 bin 239 oldu.
– Erciyes Anadolu Kümesi
TMSF’ye devredilen en büyük küme konumundaki Erciyes Anadolu’nun faal yekunu devir tarihinde 8,5 milyar lira iken, birinci çeyrek sonu itibarıyla yüzde 59 artışla 13,5 milyar liraya çıktı. Kümenin öz kaynak yekunu da birebir periyotta yüzde 48 artışla 6,5 milyar liradan 9,6 milyar liraya yükseldi.
Kümenin cirosu 2018 yılında 9,8 milyar lira iken, geçen yıl yüzde 15 liralık artışla 11,2 milyar lira oldu. Tıpkı devirde kümenin karı da yüzde 15 artarak 870 milyon liradan 990 milyon liraya ulaştı. Kümede istihdam edilen kişi sayısı 12 bin 292 oldu.
Devir tarihi itibarıyla kümenin kredileri 383 milyon dolar iken, bugün itibarıyla 300 milyon dolar azalarak 83 milyon dolara geriledi. Nakit meblağı ise 159 milyon dolardan 260 milyon dolara yükseldi.
– Altın üretiminde rekor büyüme
Devir tarihleri itibarıyla Koza İpek Kümesi şirketlerinin faal büyüklükleri 5,5 milyar liradan, mart sonu itibarıyla yüzde 84 artışla 10,1 milyar liraya ulaştı. Birebir devirde öz kaynak yekunu da yüzde 78 yükselişle 5,1 milyar liradan 9 milyar liraya çıktı.
Kümenin cirosu 2018’de 1,7 milyar lira iken yüzde 74’lük artışla bu yılın birinci çeyrek sonu itibarıyla 3 milyar lira oldu. Tıpkı devirde karı da yüzde 101’lik artışla 2 katına çıkarak 1,9 milyar lira olarak gerçekleşti.
Küme şirketlerinden Koza Altın İşletmeleri AŞ, 2019 yılında 644 milyon lira vergi ödeyerek, 2017’de 35’inci sırada bulunduğu kurumlar vergisi rekortmenleri listesinde 2018’de 20’nci sıraya yükseldi.
Koza İpek Kümesi şirketlerinde istihdam edilen işçi sayısı 2 bin 438 olarak kayıtlara geçti.
Devir tarihinde Koza Altın İşletmeleri’nin 2018 yıl ahir 263 bin 435 ons (8,2 ton) olan altın üretimi, 2019 yıl sonu itibarıyla 354 bin 343 onsa (11 ton) ulaşarak yüzde 34,5’lik rekor büyüme kaydetti.
– Aydınlı Hazır Giyim Kümesi
Devir tarihleri itibarıyla Aydınlı Kümesi şirketlerinin canlı büyüklükleri 2,44 milyar lira iken mart sonu itibarıyla yüzde 95 artışla 4,76 milyar liraya yükseldi. Birebir periyotta öz kaynak yekunu yüzde 241 büyüyerek 0,71 milyar liradan 2,43 milyar liraya çıktı.
Kümenin ciroları 2018’de 2,42 milyar lira iken, geçen yıl yüzde 23’lük artışla 2,98 milyar liraya ulaştı. Bu şirketlerde şu anda çalışan sayısı 4 bin 822 oldu.
Memurlar
