Faizsiz konut ve otomobilde yeni dönem! Yasa çıktı, 30 yıl sonra birinci…
TBMM Genel Heyeti’nde, tasarruf finansman şirketlerinin kontrol altına alınmasını da içeren düzenleme kabul edilerek maddeleşti. Kanunla vatandaşların konut, taşıt başta olmak üzere çeşitli varlıkları edinmeleri için finansman hizmeti sunan firmaların faaliyetleri yaklaşık 30 yılın akabinde düzenlenmiş oldu. Dalda hala 34 firma var.
Yasaya nazaran, tasarruf finansman şirketlerinin minimum sermaye meblağı 100 milyon lira olacak. Müşteri, tasarruf finansman kontratı imzalanmasını takip eden 14 gün içinde rastgele bir münasebet göstermeksizin cayma hakkına sahip olacak.
Bu kapsamda iştirak bedeli dahil tüm tasarruf geri ödenecek. Müşteri, tasarruf finansman mukavelesinin tasarruf periyodu bitimine kadar mukavelede fesih hakkına sahip olacak. Bu çerçevede ise iştirak bedeli şirkette kalacak, müşterinin öbür tasarrufları geri ödenecek.
Ağır yaptırım
Milliyet’ten Bahar Atakan’ın haberine nazaran gerekli müsaadeleri olmadan tasarruf finansman faaliyetlerinde bulunanlar 2 yıldan 5 yıla kadar mahpus ve 5 bin güne kadar isimli para cezası alacak.
Zimmetine para geçiren tasarruf finansman şirketi idare heyeti lider ve üyelerine de 6 yıldan 12 yıla kadar mahpus ve 5 bin güne kadar isimli para cezası verilebilecek.
Cayma hakkını kullanan müşteriye, tertip fiyatı dahil, aldığı fiyatın tamamını 14 gün içinde iade etmeyen, fesih hakkını kullanan müşteriye, belirlenen müddet içinde toplam birikim meblağını vermeyen şirketlerin sorumluları, altı aydan iki yıla kadar mahpus ve 500 güne kadar isimli para cezasına çarptırılacak.
Tasarruf finansman şirketleri sadece yurt içindeki konut, çatılı iş yeri yahut taşıt ediniminden doğan borçları finanse edebilecek.
Bu şirketler tasfiyeleri halinde tasarruf sahiplerine ödenmek üzere, tahsil ettikleri tertip fiyatlarının binde beşini gelir hesaplarından ayırmak zorunda olacak. Şirketin fon havuzundaki paralar gayesi dışında kullanılamayacak ve haczedilemeyecek.
Devlet garantisi yok
Yasanın TBMM Genel Heyeti’ndeki görüşmelerinde, CHP İstanbul Milletvekili Zeynel Özen’in, devlet kelam konusu firmalara kefil olup olmayacağına ait soruyu yanıtlayan TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Alışılmış Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Kurulu Lideri Mustafa Elitaş, “Tasarruf finansman şirketlerinin yaptıkları faaliyetlerden ötürü devlet garantisi kelam konusu değil” dedi.
Hala sistemdeki müşteri sayısının 373 bin 615 olduğunu belirten Elitaş, bu bireyler ayrılmak istedikleri takdirde BDDK vasıtasıyla onların hak ve menfaatlerinin en iyi halde korunacağını tabir etti.
Hürriyet’ten Bülent Sarıoğlu’nun haberine nazaran firmaların Türkiye genelinde 760 şubesi bulunuyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bilgilerine nazaran bu sistemde şu ana kadar 100 bin 454 vatandaşa toplam 4 milyar 500 milyon lira pahasında taşınmaz yahut araç teslimatı yapıldı.
Tasfiye teminatı
Şirketler, faizsiz temellere nazaran faaliyet gösterecekler ve tasfiyeleri halinde tasarruf sahiplerine ödenmek üzere tertip fiyatlarının binde 5’ini ayıracaklar. BDDK, bu oranı firma bazında üç katına çıkarabilecek.
Cayma ve kontrat fesih hakkına ters süreç yapılması halinde, 62 bin 500 liradan az olmamak üzere süreç fiyatının 5 katına kadar, kontrata muhalif süreç yapılması halinde ise 25 bin liradan 50 bin liraya kadar para cezası uygulanacak.
Erişim mahzuru
BDDK’nın talebiyle dava açılması halinde mahkemece iş yerlerinin faaliyetleri ve reklamları durdurulacak, ilanları toplatılacak. BDDK, internetten içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararı verilebilecek. BDDK, müsaadesiz faaliyette bulunan firmaları tasfiye edecek.
1418 yıla kadar mahpus
18 yıla kadar mahpus
Şirketin uğradığı ziyan da tazmin edilecek. Hatanın, zimmeti perdeleyen hileli davranışlarla işlenmesi halinde cezalar 12 yıldan 18 yıla kadar mahpus ve 20 bin güne kadar isimli para cezasına yükselecek. Müsaadesi iptal edilen şirket ortaklarının fonu menfaatlerine kullanmaları zimmet kabul edilecek.
15
Bu durumda 10 yıldan 20 yıla kadar mahpus, para ve tazmin cezası uygulanacak. Şirketler, yasa yürürlüğe girdikten sonra 6 ay içinde ödenmiş sermaye fiyatını 50 milyon liraya çıkaracaklar. Sermayelerini arttırmayan firmaların faaliyet müsaadeleri iptal edilecek.
16Saadet zinciri olmasın diye
‘Saadet zinciri olmasın diye’
TBMM Sanayi Kurulu Lideri Mustafa Elitaş, yaklaşık 40 yıldır devam eden sistemin son 3 yılda cazip hale gelmesi üzerine yasal düzenlemenin gerekli olduğunu vurguladı. Elitaş şunları söyledi: “2019 ve 2020 yılında kurulmuş 25 firmanın bir saadet zincirini beraberinde getirmemesi, bu dalın disipline edilebilmesi için kanun teklifini ortaya koyduk. 1991 ve 2017 ortasında bu kadar inanılmaz şikayet yok.
17
Şikayetlerin bir kısmı teslimatın geciktirildiği, tertip fiyatlarının iade edilmediğiyle ilgili. Yani buradaki şikayetler mukaveleden kaynaklanan durumdan ortaya çıkıyor. Sistemde bulunan 373 bin vatandaşımızın kalpleri müsterih olarak rastgele bir düşünceyle karşılaşmayacaklarını, ayrılmak istedikleri takdirde BDDK vasıtasıyla hak ve menfaatlerinin en iyi formda korunacağını tabir etmek istiyorum.
18
Sisteme girmek ihtiyari, sistemden çıkmanın da kişinin kendi talebi doğrultusunda olabilmesi hala devam ediyor. Sisteme gelen kişi 3 ay sonra, 6 ay sonra, 1 yıl sonra hatta 3 yıl sonra da çıkma muhtaçlığı hasıl olduğu takdirde sistemden çıkabiliyor.”
Memurlar
