Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Rektör Yardımcısı, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kemalettin Aydın, yeni tip koronavirüs (Kovid-19’la) gayret kapsamında uygulanan kısıtlamalar ile konutta vakit geçirilen vaktin çoğalmasının mesken içi bulaşmayı artırdığını belirtti.
Kovid-19 salgını kapsamında 17 Kasım’da düzenlenen Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı’nda alınan kararla 20 Kasım’da hayata geçirilen yeni önlemler ve 30 Kasım’da bu önlemlerin genişletilmesinin akabinde hasta ve olay sayısındaki süratli düşüş devam ederken, aile içi bulaşmalar artış gösteriyor.
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, mesken içi bulaşma oranlarının yüzde 85’e kadar yükseldiğine dikkati çekerek, bu hususta önlemli olunması ihtarında bulundu.
Mesken içi bulaşın artmasının Kovid-19’la çabada son günlerde ulaşılan başarıyı olumsuz etkileyebileceğine dikkati çekilirken, konuta konuk kabul edilmemesi ve misafirliğe gidilmemesinin de mesken içi bulaşmanın önlenmesi için azami ehemmiyet taşıdığı vurgulanıyor.
Kısıtlamaların tam manasıyla emeline ulaşması ve salgının seyrinin olumlu tarafta ilerlemesi için yılbaşını da içeren 4 günlük sokağa çıkma kısıtlaması sürecinin ailelerle konutlarda geçirilmesi; komşular ve akrabalarla konutlarda bir ortaya gelinmesinden ve tatil beldesine gidilmesinden kaçınılması öneriliyor.
– “Kapalı ortamlardaki bulaş açık ortamlara nazaran daha yüksek”
Prof. Dr. Kemalettin Aydın, önlem kararları sonrası salgının seyrine ve mesken içi bulaşmaların artmasına ilişin AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Uygulamaya konulan kısıtlamaların, başta büyük kentler olmak üzere ülke genelinde salgının yayılımını değerli oranda azalttığını belirten Aydın, “Olumlu sonuç elde edildi, edilmeye devam ediyor lakin halihazırda daha çok yolumuz var. Çabayı başarıyoruz, bu yolda ilerliyoruz lakin tam olarak ‘başardık’ dememiz için epey erken. ‘Başardık’ deyip önlemleri gevşetirsek 3. dalga ile karşılaşmamıza mahzur bir durum kelam konusu değil. Bu türlü olunca ferdi önlemlerimize daha fazla uyacağız, kısıtlamalara riayet edeceğiz ve şahsî bulaşın önüne geçeceğiz.” diye konuştu.
Türkiye’deki en kıymetli bulaşma ortamlarının mesken içi, toplu taşıma araçları ve iş yerleri olduğuna dikkati çeken Aydın, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kısıtlamalarla vaktimizi daha çok konutta geçirince mesken içi bulaş doğal olarak arttı. Bu da bize şunu gösteriyor ki dışarda, çalışma ortamında, kafeteryada, restoranda, parkta ya da caddede yürürken nasıl maske ve araya dikkat ediyorsak, mesken içinde de mümkün olduğunca aralığa ehemmiyet göstermemiz gerekiyor. Ayrıyeten bu durum, kısıtlamaların olduğu vakit dilimlerinde geniş aile, dost, akraba, komşu buluşmalarının ne kadar sakıncalı olduğunu ortaya çıkardı. Zira kapalı ortamlardaki bulaş açık ortamlara nazaran daha yüksek. Kış periyodu kapalı, arasız ve havalandırmasız ortamlarda bir ortaya gelindiğinde virüsün daha çok bulaştığı bir gerçek.”
– “3 neslin bir ortada yaşadığı meskenlerde ortak alanlar tıpkı anda kullanılmamalı”
Türkiye’de son günlerde görülen bulaşmaların yüzde 85’inin konut içinden kaynaklandığını hatırlatan Aydın, çoğunlukla meskende vakit geçirildiği için bunun olağan olduğunu lakin mesken içinde bu oranda bir bulaşın gerçekleşmesine müsaade verilmemesi için dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.
Prof. Dr. Aydın, kalabalık ailelerde mesken içi bulaşmanın önlenmesi için “Özellikle anneanne, babaanne ve dede ile torunların yani 3 jenerasyonun bir ortada yaşadığı aile yapıları içerisinde genç ile yaşlı nesiller, tıpkı vakit dilimlerinde ortak mesken içi yerleri, kahvaltı ya da akşam yemeği sofrasını önümüzdeki 1-1,5 ay daha paylaşmamalı. Ortak alanlar makul dönemlerde kullanılmalı. Örneğin, büyüklerimiz 17.00-18.00 saatleri ortasında akşam yemeği için masaya oturuyorsa, 2 ve 3. nesil birebir ortamı daha sonra kullanmalı.” tekliflerinde bulundu.
Türkiye’de ailelerin sürdürdüğü oturma odası kültüründen bahseden Aydın, şöyle devam etti:
“Kültürel yapımız içerisinde 2 çekyat bir televizyondan oluşan oturma odası kültürüne sahibiz. 3 nesil, husus komşu tıpkı odada otururlar. Bu devirde mümkün olduğu kadar küçük yerlerde kalabalık aile oturmalarını değil, meskenin her alanını kullanabilecek bir hayat biçimini tercih etmemiz gerekiyor. Birebir yerde olmak zorundaysak da aralık ve maske kurallarını konut içinde de bir müddet uygulamalı ve başarmalıyız. Önümüzdeki periyot aşıya bağlı bağışıklık da devreye girdiği vakit güz devrinin büyük tehlikesinden çok daha hafif bir süreçle baharı, bahar tadında yaşayabiliriz. Bunun için kişisel kurallara uyacağız, kamusal önlemlere dikkat edeceğiz.”
– “Virüsün bulaşmasına imkan verirsek tekrar hücuma geçer”
Prof. Dr. Aydın, toplumsal immünizasyonun devreye girdiğini lisana getirerek, “Toplumsal immünizasyona, ‘aşı tipi immünizasyon’ dediğimiz aşı bağışıklığı da eklendiğinde ocak sonu şubat başında Türkiye’de salgınla çabada değerli bir oranda muvaffakiyete ulaşabiliriz.” dedi.
“Virüsle süreksiz ateşkes halindeyiz.” diyen Prof. Dr. Aydın, “Eğer saflarımızı gevşetir, gayrette uygulamalarımızdan vazgeçer, birbirimizle kümelenir, virüsün bulaşmasına imkan verirsek, bu virüsün tekrar akına geçmesine ve ateşkesi bozmasına neden olur. O nedenle bu ateşkes halinde, çabada bize düşen sorumluluğu en üst seviyede yerine getirmemiz lazım.” tabirlerini kullandı.
– “Planlanan yılbaşı partileri virüse çağrıdır”
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kemalettin Aydın, yılbaşında uygulanacak kısıtlamaya değinerek, şu ihtarlarda bulundu:
“Maalesef aile içi beraberliklerin yanında komşu buluşmalarına da şahit oluyoruz. Bilhassa yaklaşan yılbaşında uygulanacak 4 günlük sokağa çıkma kısıtlamasını birtakım bireylerin tatil mantığına çevirip otel, tatil beldesine gitmeyi ya da kimi genç kitlelerin boş yerler kiralayarak yılbaşı partileri düzenlemeyi planladıklarını öğreniyoruz. O ortamlarda yapacağınız parti, aslında virüse davet ve bu davetin sonunda da ağır bakımda yatma riskinize davet partisidir. Yılbaşı ya da sokağa çıkma kısıtlaması günlerinde birbirimizle ne kadar yakınlaşırsak o kadar hasta olma ve ağır bakımda kalma riskimizi artırıyoruz. Bu nedenle başarılı bir yolda giderken birkaç ay daha bize has olduğunu keyifle söylediğimiz konut içinde samimi buluşmalardan ve ‘kümelenme’ dediğimiz grupsal bir ortaya gelmelerden kaçınalım.”
Öte yandan, aile içinde müspet olay çıktığında yapılması gerekenleri de anımsatan Aydın, Kovid-19 müspet aile bireyinin başka bir odada izole edilmesi, kişisel materyaller kullanması, kendisiyle karşılıklı görüşülmesi gerekirse maske ve ara kurallarına uyulması ve müspet kişinin temas ettiği alanların sulandırılmış çamaşır suyu ya da dezenfektanla temizlenmesi gerektiğini kelamlarına ekledi.
Memurlar
