Türkiye’de örgün eğitim alan 3,3 milyonu aşkın öğrenci bulunurken, pandemi nedeniyle devam eden uzaktan eğitim sürecinde üniversite öğrencilerinin memleketlerine dönmesi, ekonomiyi olumsuz etkiliyor. Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Genel Lideri Bendevi Palandöken, uzaktan eğitim sürecinde esnafın kazanamadığı aylık kaybın 6 milyar 600 milyonun üzerinde olduğunu söyledi. Palandöken “Öğrenciler, kentlerdeki hem toplumsal hem de ekonomik canlılığı sağlayan en değerli ögelerden birisi. Pandemi nedeniyle üniversitelerde uzaktan eğitime geçilmesi, birçok dalda esnafımızı derinden etkiledi. 415 esnaf meslek kolu içerisinde öncelikle; emlakçı, apart sahibi, kafe-restoran-kahvehane işletmecisi, bakkal-manav, üniversite kantincileri, eşya-zücaciye-mobilyacı, ikinci el eşya satıcısı, kırtasiyeci, berber-kuaför, dolmuşçu, halk otobüsçü, kentler ortası yolcu nakliyeciliği yapan esnaflarımız ekonomik bakımdan yakından olumsuz etkilemekte. Öğrenciler, zincirleme olarak birçok esnafımızla direkt ilişki kuruyor. Ülkemizin her vilayetinde en az bir üniversite olması ve şu an öğrencilerin olmayışı esnafımızı çok olumsuz etkiledi” dedi.
İLÇELER DE ETKİLENDİ
Palandöken kentlerde yaşanan ekonomik kaybın büyüklüğüne ait olarak ise şu bilgileri verdi: YÖK istatistiklerine nazaran ülkemizde 955 bin 81’i ön lisans, 2 milyon 348 bin 535’i lisans öğrencisi olmak üzere örgün eğitimde 3,3 milyonu aşkın öğrenci var. Aylık 500 lira harçlık yahut burs ile geçinen öğrenci de var, 5 bin TL ile geçinen de. Bu nedenle, ortalama 2 bin TL olarak ele alırsak, ülkemiz genelinde esnafın kazanamadığı kayıp 6 milyar 600 milyonun üzerinde manasına geliyor. Üniversitelerin uzaktan eğitime geçmesi en küçük ilçeden en büyük vilayetlere kadar olumsuz etkiledi. Ayrıyeten, birçok üniversite fakültelerinin ilçelere yayılmış durumda olduğunu hatırlatan Palandöken, kimi ilçelerin en büyük geçim kaynağını öğrencilerin oluşturduğunu tabir etti.
DOMİNO TESİRİ
Palandöken, bir esnafın gelirinin artmasının 7-8 esnafın daha gelirinin artmasını sağlayacağına dikkat çekerek “Ekonomide buna çoğaltan tesiri diyoruz. Gelirin azalması da tıpkı biçimde tesirli. Yani bir esnafın gelirinin azalması 7-8 esnafın daha gelirinin azalması manasına geliyor. O denli ki, esnaf kendi sigortasını, vergilerini kendi ödüyor, kredi borçları oluyor, yarar düşerken borçlar ve ödemeler artıyor. Bu nedenle iktisadın can damarı olan esnafın güç vakitlerden geçmesi, ekonomiyi direkt etkiliyor. Bu durum alışılmış halihazırda var olan işsizliğin artmasına neden olmaktadır. Bu tesir, şu anda epeyce sonlu halde görülüyor, zira nisan ayından bu yana emekçi çıkarma yasağı var. Bu yasak kalktığı vakit işsizlikte bir ölçü daha artış olması kaçınılmaz” dedi.
ESNAFA ÖZEL PAKET ÖNERİSİ
Bu süreçten güçlü bir biçimde çıkabilmek için tekliflerde bulunan Palandöken “Öncelikle sırf esnafa özel paket hazırlanmalı. Esnafın ayakta kalması, faturalarında indirim yapılması, kredi borçlarının faizsiz ertelenmesi sigorta, trafik primlerinde indirime gidilmesi, tüm esnafa nakit takviyesi, ticari akaryakıt verilmesi üzere takviyeler verilmeli ki esnafımız geleceğe ümitle baksın. Bunun yanında esnafımızın, mart ayından itibaren ertelenen vergi ve SGK primleri, hazirandan sonraki devirlerde tahakkuk eden vergi ve primler, ödenemeyen iş yeri kiraları, elektrik, su, doğalgaz üzere biriken borçları bulunuyor. Bu borçlar için kesinlikle bir yapılandırma yapılmasına muhtaçlık var. Bu yapılandırma en az 60 ay vadeli ve yalnızca anapara ödemesi ile hudutlu olmalı. Gecikme artırımları ve cezalar, bir sefere mahsus olmak üzere affedilmeli” diye konuştu.
YURTLAR BOŞALDI, 20 BİN KİŞİ İŞSİZ KALABİLİR
Uzaktan eğitimle birlikte yurtlar da boş kaldı. Türkiye’de yaklaşık 4 bin özel yurt bulunuyor. Her yurtta ortalama 5 civarında istihdam mevcut. Yani yaklaşık
20 bin kişi, işini kaybetme riskiyle karşı karşıya.
KİRALAR YÜZDE 40 DÜŞTÜ
Pandemi nedeniyle devam eden uzaktan eğitim sürecinde üniversite öğrencilerinin memleketlerine dönmesi ticari hayatı olumsuz etkilerken, bu süreçten en çok etkilenen kesimlerden biri de emlak dalı oldu. Üniversite kentlerinde kiralık mesken fiyatları yüzde 40 oranında düştü. Evvelki yıllarda, üniversitelerin açılma periyodunda hem konut kiralama da hem de satın almada canlanmalar olduğunu söyleyen Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Esnaf Odası (ATEM) Lideri Ahmet Fırat Uzman “Üniversiteyi yeni kazanan birtakım öğrencilerin aileleri kira ödemektense bir mülk alıp okul bittikten sonra satmayı tercih ederdi. Bu sene satın almalar olmadı, kiralık olan yerler boş kaldı. Emlakçılık bölümü önemli formda daraldı. Artık konut sahipleri yüksek kira fiyatları göremeyecek. Ankara bir üniversite kenti ve fakültelerin bulunduğu kimi semtlerde kiracıların yüzde 70’e yakını öğrencilerden oluşuyordu. Şu an bu konutlar boş duruyor” dedi.
Memurlar
