Adalet Bakanlığı tarafından “Özgür birey, güçlü toplum, daha demokratik bir Türkiye” vizyonuyla hazırlanan İnsan Hakları Hareket Planı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yarın açıklanacak.
Alınan bilgiye nazaran, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezinde saat 13.30’da düzenlenecek programa, siyasi partilerin genel liderleri da davet edildi.
Programa ayrıyeten Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Lideri Mustafa Şentop, yüksek yargı liderleri, Cumhurbaşkanlığı Kabinesi üyeleri, gayrimüslim cemaat temsilcileri, büyükelçiler ile Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB), Avrupa Kurulu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) temsilcileri, sivil toplum kuruluşlarının liderleri, rektörler, dekanlar, akademisyenler, hukukçular ve gazeteciler katılacak.
İnsan Hakları Aksiyon Planı, Cumhuriyet’in 100. yılına girmeye hazırlanan Türkiye’nin temel siyaset dokümanı olacak. Plan, mevzuat ve idari faaliyetleri tüzel öngörülebilirlik, şeffaflık ve hesap verilebilirlik temelinde ele alacak. Mülkiyet hakkına, kazanılmış haklara, hata ve cezanın kişiselliğine, masumiyet karinesine güçlü bir vurgu yapılan planla, bu alanlarda çeşitli değişiklikler hedefleniyor.
Bunun yanı sıra planda, yargının bağımsızlığını ve tarafsızlığını, hakimlik teminatını ve adalete erişimi güçlendirecek kıymetli faaliyetler öngörülüyor.
– Yeni milat manasını taşıyor
Planın kesin maksadının “yeni ve sivil bir anayasa yapmak” olduğu belirtiliyor. 2 Mart, bu nedenle tıpkı vakitte yeni anayasa çalışmaları için milat manası taşıyor.
İnsan Hakları Hareket Planı, 2019 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanan Yargı Islahatı Stratejisi ile 11. Kalkınma Planı temelindeki ıslahat ve ilerleme iradesine dayanıyor.
Uygulamadaki meselelerin tahliline yönelik üst seviye farkındalık ve güçlü bir müdafaa sisteminin oluşturulmasını öngören Hareket Planı ile hak ve özgürlükler alanını geliştirici değişiklikler, mülkiyet hakkı ve kontrat hürriyetine ait bireyleri gözetici faaliyetler de hedefleniyor.
Yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesinin de ön planda tutulduğu çalışmada, türel öngörülebilirlik ve şeffaflık, söz, örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması geniş yer alıyor.
Kırılgan bölümlerin korunması, toplumsal refahın güçlendirilmesiyle ilgili kıymetli adımları içeren İnsan Hakları Hareket Planı’nda ayrıyeten kişinin maddi ve manevi bütünlüğü, özel hayatının teminat altına alınması, mülkiyet hakkının daha aktif korunması, yargı bağımsızlığının güçlendirilmesi, insan hakları konusunda üst seviye idari ve toplumsal farkındalık oluşturulması amaçlanıyor.
Aksiyon Planı, insan hakları standartlarının yükseltilmesine yönelik 9 maksat ve 11 temel prensipten oluşuyor.
Planda yer alan 11 temel prensip şöyle:
1- İnsan, doğuştan sahip olduğu vazgeçilmez haklarıyla yaşar. Devletin temel hedef ve misyonu, bu hakları korumak ve geliştirmektir.
2- İnsan onuru, bütün hakların özü olarak hukukun faal müdafaası altındadır.
3- Lisan, ırk, renk, cinsiyet, siyasi fikir, felsefi inanç, din, mezhep ve gibisi sebepler temelinde hiçbir ayrımcılık kelam konusu olmaksızın herkes hukuk önünde eşittir.
4- Kamu hizmetinin herkese eşit, tarafsız ve dürüst biçimde sunulması, bütün yönetimsel faaliyetlerin temel özelliğidir.
5- Mevzuat, tereddüt doğurmayacak formda açık, net, anlaşılır ve öngörülebilir kurallar içerir, kamu otoriteleri bu kuralları hukuk güvenliği unsurundan ödün vermeden hayata geçirir.
6- Kontrat özgürlüğüne, hukuksal güvenlik unsuru ve kazanılmış hakların korunması prensibine alışılmamış olarak hiçbir halde müdahale edilemez.
7- Devlet, teşebbüs ve çalışma hürriyetini rekabete dayalı özgür piyasa kuralları ile toplumsal devlet unsuru çerçevesinde korur ve geliştirir.
8- İsimli ve idari işleyiş; masumiyet karinesi, lekelenmeme hakkı ve ceza sorumluluğunun kişiselliği unsurlarını koruyan, gözeten ve güçlendiren bir yaklaşımı merkezine alır.
9- Hiç kimse, eleştirisi yahut fikir açıklaması nedeniyle özgürlüğünden mahrum bırakılamaz.
10- Bağımsız ve tarafsız yargı ile korunan hukuk devleti, hak ve özgürlükler ile adaletin teminatı olarak her alanda tahkim edilir.
11- Haklarının ihlal edildiğini argüman eden herkes, tesirli kanun yollarına zahmetsiz halde erişebilmelidir. Adalete erişim, hak ve özgürlüklere hürmetin merkezindedir.
İnsan Hakları Aksiyon Planı’nın 9 maksadı ise şunlar:
1- Daha güçlü bir insan hakları müdafaa sistemi
2- Yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesi
3- Tüzel öngörülebilirlik ve şeffaflık
4- Tabir, örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesi
5- Kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesi
6- Kişinin maddi ve manevi bütünlüğü ile özel hayatının garanti altına alınması
7- Mülkiyet hakkının daha faal korunması
8- Kırılgan kesitlerin korunması ve toplumsal refahın güçlendirilmesi
9- İnsan hakları konusunda üst seviye idari ve toplumsal farkındalık
– Aksiyon Planının hazırlık sürecinde yapılanlar
İnsan Hakları Hareket Planı’na ait Adalet Bakanlığı tarafından yürütülen 1,5 yıllık hazırlık sürecinde, toplumun her bölümü çalışmalara dahil edildi.
Ulusal ve milletlerarası sivil toplum kuruluşlarından sendikalara, barolardan hukuk fakültesi dekanlarına, hakim, savcı ve avukatlardan akademisyenlere kadar tüm bölümlerin görüşleri alınarak hazırlanan İnsan Hakları Hareket Planı için gayrimüslim cemaat temsilcilerinin de ortalarında bulunduğu 1571 kişinin iştirakiyle 5 çalıştay ve 53 toplantı yapıldı.
Bu süreçte Hareket Planı’nda misyon alan hukukçu, akademisyen ve bürokratlar, yaklaşık 2 bin 380 saat çalıştı.
Ayrıyeten, hazırlık sürecinde 2014-2019 Hareket Planı’nın uygulama sonuçları AİHM, Anayasa Mahkemesi ve Yüksek Mahkeme kararları, Avrupa Kurulu ve Birleşmiş Milletler’in ilgili komitelerinin rapor ve tavsiye kararları, Avrupa Birliği ülke raporları ile AGİT evrakları ve öbür ülkelerin Birleşmiş Milletler’e sunduğu İnsan Hakları Hareket Planları’na ait tahliller de yapıldı.
Memurlar
