– Ekonomistler, mart ayında beklentiler paralelinde açıklanan enflasyonun tepesini nisan-mayıs ayında görebileceğini öngörürken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Şurası (PPK) kararları açısından bu ayın 29’unda açıklanacak yılın ikinci Enflasyon Raporu’ndaki öngörülerin kıymet taşıdığını vurguluyor.
Türkiye İstatistik Kurumu bilgilerine nazaran, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) martta aylık yüzde 1,08 ve yıllık yüzde 16,19 artış kaydetti.
AA Finans’ın gerçekleştirdiği ankete katılan ekonomistler, enflasyonun martta aylık yüzde 1,09 artmasını bekliyordu. Ekonomistlerin mart ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 1,09) nazaran şubatta yüzde 15,61 olan yıllık enflasyonun yüzde 16,21’e çıkacağı hesaplanıyordu.
Piyasa beklentileri paralelinde gelen dataların akabinde ekonomistler, enflasyonda tepenin nisan-mayıs ayında göreceğini iddia ederken, bu ayın 29’unda açıklanacak yılın ikinci Enflasyon Raporu’ndaki öngörülerin gelecek periyot siyasetleri açısından belirleyici olabileceğini kaydediyor.
– “Enflasyondaki yükselişte besin dışı kümelerdeki fiyat artışları daha tesirli oldu”
Mevzuya ait değerlendirmelerde bulunan AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, enflasyonun geçen yıla nazaran yükselmesinde besin dışı kümelerdeki fiyat artışlarının daha tesirli olduğunu, besin kümesinde ise geçen yılın altında bir gerçekleşme izlendiğini söyledi.
Konut, sıhhat, ulaştırma, eğlence-kültür, otel-lokanta ve eğitim kümelerinde yaşanan artışların, enflasyonda yükseliş getirdiğine işaret eden Bürümcekçi, “Giyim fiyatlarının mevsimsel eğiliminden daha fazla artması da enflasyondaki yükselişi güçlendirdi. Öte yandan mobilya, konut içi dokuma, konut aletleri, görsel-işitsel sistemler, ferdî bakım eserleri ve tıbbi eserler üzere kura hassas kümelerde fiyat artışları ölçülü gerçekleşti.” diye konuştu.
Bürümcekçi, mart sonunda yıllık enflasyonun, yüzde 9,4’lük yıl sonu TCMB iddiasının ve yüzde 5’lik enflasyon amacı etrafındaki belirsizlik aralığının üstünde oluştuğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Önümüzdeki devir seyri açısından besin fiyatlarının meçhullüğü ve oynaklığı dışında, ham petrol ve başka emtia fiyatlarının görünümü, döviz kuru hareketleri ve kamu fiyat/vergi ayarlamaları enflasyon üzerindeki risklerin istikametini belirleyecektir. Kısa vadede, global çapta besin fiyatlarının yüksek seyri ile petrol ve emtia fiyatlarının tırmanışını sürdürmesinin olumsuz yansımaları görülmeye devam ediyor. Ayrıyeten, son günlerde bir ölçü geri çekilme gözlense de kur sepetinin şubat sonundan beri yüzde 10 civarında artması ve yıllık değişiminin yüzde 27 civarında seyretmesi, bu faktörün üst taraflı tesirinin ithalat fiyatlarındaki yükselişle birleşerek güçlenebileceğine işaret etmektedir. Ekonomik aktivite ve iç talebin mali sıkılaşmadan fazla etkilenmeyerek birinci çeyreği kapatması ve enflasyon maksadının çok üzerinde gerçekleşen minimum fiyat artışı da enflasyon üzerindeki riskleri üst tarafta tutmaktadır. Hasebiyle, TL’de bedel kaybının daha fazla yükselmediği durumda bile enflasyonun doruğunu nisan ya da mayıs ayında yüzde 18-19 aralığında görmesi, sonrasında ise kademeli düşüşle yılı yüzde 13-14 aralığında bitirmesi beklenebilir.”
TCMB’nin 15 Nisan’daki PPK toplantısında, çok yüksek olasılıkla faizi değiştirmeyeceği öngörüsünde bulunan Bürümcekçi, “29 Nisan’da açıklanacak Enflasyon Raporu’nda yer alacak enflasyon patikasına yönelik TCMB kestirimleri, takip eden devirde uygulanacak para siyasetine ait daha fazla ipucu elde etmemizi sağlayacak.” dedi.
– “Gıda enflasyonu iddialarının altında kaldı”
Gedik Yatırım Ekonomisti Serkan Gönençler de mart ayı enflasyonunun aylık yüzde 1,08 düzeyinde gerçekleşerek kendilerinin yüzde 1,1’lik varsayımına paralel açıklandığını belirterek, böylelikle yıllık TÜFE’nin yüzde 15,6’dan yüzde 16,2’ye yükseldiğini kaydetti.
Manşet enflasyonun beklentilere paralel çıkmasına rağmen, ayrıntılara bakıldığında besin enflasyonunun yüzde 1,1 düzeyinde gerçekleşerek yaklaşık yüzde 2,5 düzeyindeki varsayımlarının altında kaldığına işaret eden Gönençler, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Hizmet enflasyonu ve öbür temel mallar (büyük ölçüde süratli tüketim malları) enflasyonu üzere kıymetli çekirdek enflasyon kalemlerinin ise beklentilerin üzerinde gerçekleştiği görülüyor. TL’deki son kıymet kayıpları Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi’ne direkt yansıyarak aylık bazda yüzde 4,13’lük bir enflasyona yol açtı. Yıllık Yİ-ÜFE de yüzde 27,1’den yüzde 31,2’ye yükseldi. TL’deki son paha kayıpları ve Yİ-ÜFE’de devam eden yükselişin olumsuz tesirlerinin önümüzdeki aylarda TÜFE üzerinde görülmesini bekliyoruz. Buna nazaran, daha evvel nisan ayında kabaca yüzde 17,0 düzeyinde tepe yapmasını beklediğimiz TÜFE’de, artık mayıs ayında yüzde 18’li düzeylerin görülebileceğini düşünüyoruz.”
Memurlar
