TCMB Lideri Murat Uysal, bugünkü Enflasyon Raporu sunumunda, enflasyonun 2020 yıl sonunda yüzde 12,1 olarak gerçekleşeceğini, 2021 sonunda yüzde 9,4’e gerileyeceğini iddia ettiklerini söyledi.
Geçen hafta gerçekleştirilen Para Siyaseti Şurası (PPK) toplantısına ait de değerlendirmelerde bulunan Uysal, para siyaseti operasyonel çerçevesinde son attıkları adımla birlikte hem yapılan sıkılaştırmayı güçlendirmiş olduklarını hem de esneklik sağladıklarını tabir etti.
Ekonomistler, enflasyon varsayımlarının üst güncellenmesinde kur artışı, çıktı açığı ve besin fiyatlarındaki artışın tesirli olduğunu belirterek, operasyonel çerçeve değişikliğinin de para siyasetinde ek esneklik sağlayacağını lisana getirdi.
“Merkez Bankası yeni iddiasında esneklik hissesi bıraktı”
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, AA muhabirine hususa ait yaptığı değerlendirmede, dünyayı ve ekonomileri derinden etkileyen Kovid-19 salgınının TCMB’nin de operasyonel çerçeveyi değiştirmesine yol açtığını söyledi.
Bir müddettir Merkez Bankası’nın daha az esnek olan siyaset faizi yerine, esnekliği yüksek swap faizi, gecelik faiz, Geç Likidite Penceresi (GLP), Yüklü Ortalama Fonlama Maliyeti (AOFM) ya da Borsa İstanbul üzerinden değişimlere gitmeyi tercih ettiğini belirten Şener, pandemi kaynaklı belirsizliklerin ve global ticaret risklerinin artmasının TCMB’yi operasyonel çerçeveyi değiştirmeye yönlendirdiğini lisana getirdi.
Şener, bu değişikliğin ana nedeninin inanılmaz şartların daha esnek yapılara olan muhtaçlığı artırması olduğuna dikkati çekerek, “Ancak sistemin ana noktasında da ebediyen siyaset faizinin olduğunun unutulmaması gerekmektedir.” dedi.
Merkez Bankası’nın enflasyon iddialarını üst istikametli revize etmesinin üç ana nedeni olduğunu söz eden Şener, şöyle devam etti:
“Bunlar; kur artışı, çıktı açığı ve besin fiyatlarındaki artış. Kestirimler salgında yeni dalgaların gelmeyeceği varsayımı ile yapılmıştır. Münasebetiyle Merkez Bankası yeni iddiasında de bir esneklik hissesi bırakmıştır. Kimi swap mutabakatlarında sona yaklaşıldığı, bilhassa ticaretimizin ağır olduğu birtakım Asya ülkeleri ile yeni swap mutabakatları yapılacağı anlaşılmaktadır. Son devirde Merkez Bankası’nın operasyonel çerçevede değişikliğe gidip yüklü olarak swap metodunu benimsemesi doğal olarak yeni muahedeleri da beraberinde getirecektir. TCMB’nin swap ve gibisi sistemleri tercih etmesi, şartları göz önüne alarak son toplantısında piyasaların beklentisine karşın siyaset faizini artırmamasını da, araç bağımsızlığına dayanarak kararları alıyor olmasının göstergesi olarak pahalandırmak mümkündür.”
“AOFM artmaya devam edecektir”
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan da, geçen haftaki Para Siyaseti Konseyi (PPK) faiz kararından sonra kurda bir yükseliş yaşandığını, toplantıda da en fazla sorunun bu bahisle ilgili iletildiğini söyledi.
“Sade para siyaseti devam mı edecek, yoksa faiz koridorunun kullanıldığı bir sıkılaşma mı beklenmesi gerek?” noktasında verilen iletilerin takip edildiğini anlatan Erkan, “Başkan Murat Uysal’ın yanıtı bankanın sıkılaşmaya orta vermediği ve fiili manada sıkılaştırmaya devam ettiği biçiminde. Bu görüşüne de Yüklü Ortalama Fonlama Maliyeti’nin (AOFM) artmakta olduğunu söyleyerek referans verdi. Hasebiyle ortalama günlük fonlamanın yüzde 14,75’e kadar gidebilir ve bu günden güne artmaya devam ettiği için de fiili manada sıkılaşma devam ediyor.” dedi.
Erkan, şu anda siyaset faizinin faal bir düzeyde olmadığını, daha aşağıda kaldığını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Bu noktada AOFM tarafında belirleyici tesire sahip olan enstrümanlar, genelde GLP etrafında maliyeti şekillenen klâsik repo ihaleleriyle bankalara sağlanan likidite ve gecelik borç verme maliyetleri olarak görünüyor. Bankaların kaynak maliyetlerine transfer sistemi üzerinden geçiş tesiri, realitede faizlerin artmasını sağlayarak kredi büyümesini hala yavaşlatan bir tesir sağlıyor. GLP bir referans olarak şu etapta fonlamanın üst bandı olduğundan ötürü, AOFM de artmaya devam edecektir. Lakin enflasyon beklentileri bozulma eğilimini devam ettirmektedir. Merkez Bankası’nın da süreksiz olarak görülebilecek enstrümanlar üzerinden sıkılaşma eğilimi göstermesi, siyaset meçhullüğü manasında bir fiiliyat yaratmaktadır.”
Son kur artışlarının enflasyon beklentilerini daha üst çekecek nitelikte olduğunu aktaran Erkan, 2020 ve 2021 devri için Merkez Bankası’nın enflasyon iddiasının de Yeni İktisat Programı’nın üzerine revize edildiğine dikkati çekti.
Erkan, bu kapsamda Merkez Bankası’nın enflasyon beklentilerinin, mevcut şartların tesirini hesaba katarak daha piyasa beklentileriyle uyumlu hale geldiğini vurgulayarak, “Politika faizi etrafında olan bir para siyaseti mı beklemeliyiz, yoksa farklı enstrümanlar kullanılarak farklı kanallardan yapılan bir sıkılaştırma mı beklemeliyiz? Şu anda bence bunun net olmaması piyasa tarafında çok iyi bir halde karşılanmıyor ve merkez bankası dolaylı taraftan sıkılaştırma yapacak beklentisini öne çıkarıyor.” diye konuştu.
Memurlar