Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), fiyat istikrarını desteklemek emeliyle siyaset faizini 2 yılın akabinde yükseltti.
Merkez Bankası Para Siyaseti Konseyi’nin (PPK) bugün gerçekleştirilen toplantısında, siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 8,25’ten yüzde 10,25’e çıkarıldı. Faiz artışının akabinde gecelik borçlanma ve borç verme oranları sırasıyla yüzde 8,75 ve yüzde 11,75, Geç Likidite Penceresi (GLP) borç verme oranı da yüzde 13,25 düzeyine çıkmış oldu.
TCMB, 13 Eylül 2018’deki PPK toplantında, fiyat istikrarını desteklemek maksadıyla 625 baz puanlık güçlü bir nakdî sıkılaştırma gerçekleştirerek siyaset faizini yüzde 17,75’ten yüzde 24’e yükseltmişti. Yaklaşık bir yıl boyunca yüzde 24 düzeyinde kalan ve 25 Temmuz 2019’da yüzde 19,75’e indirilen siyaset faizi, üst üste 9 toplantıda düşürülerek yüzde 8,25’e çekilmişti.
Son 3 toplantıda yüzde 8,25 düzeyinde olan siyaset faizi, enflasyonun öngörülenin üzerinde yüksek seyretmesi nedeniyle 2 yılın akabinde tekrar artırıldı.
Ekonomistler, siyaset faizinin artırılmasının TL varlıklar için olumlu olduğunu, yüklü ortalama fonlama maliyetinin (AOFM) hangi seviyede gerçekleşeceğinin de dikkatle takip edilmesi gerektiğini vurguladı.
– “İlave sıkılaşma kelam konusu olabilir”
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, bahse ait yaptığı değerlendirmede, karar öncesi gerçekleştirilen anketlerde medyan beklenti siyaset faizinin değişmeyeceği istikametinde olduğunu, ankete katılan ekonomistlerin hudutlu sayıdaki kısmının siyaset faizi, gecelik borçlanma faizi ve GLP faizlerinde 50-200 baz puan aralığında değişen oranlarda faiz artırımı kararı alınacağı iddiasında bulunduğunu söz etti.
TCMB’nin siyaset faizini yükseltme kararının TL açısından olumlu bir sürpriz olduğunu belirten Bürümcekçi, TCMB’nin faiz artışına gitme münasebetini “beklentilerin denetim altına alınması ve görünüme yönelik risklerin sınırlanması” olarak açıkladığını söyledi.
Bürümcekçi, fakat bu artışın devam edip etmeyeceği yahut bir seferlik olduğu üzere sorulara yanıt verebilecek bir sinyalin verilmediğine dikkati çekti.
Siyaset faizinin yükseltilmesiyle faiz koridorundaki tüm oranların da 200 baz puan üst taşınmış olduğunu belirten Bürümcekçi, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Karara TL’nin vereceği reaksiyona bağlı olarak Banka’nın, tekrar haftalık repo ihalelerini yeni siyaset faizinden başlatması ve piyasa yapıcılarına sağladığı fonlamayı devreye alması kelam konusu olabilir. Banka, TL’deki değerlenmeyi kâfi görmez ise bu imkanları kapalı tutmaya devam ederek yüklü ortalama fonlama maliyetini yeni gecelik borçlanma faizi olan yüzde 11,75’e gerçek yükseltmeye devam edebilir. Bu önlemlerin TL pahasında tesirli olmaması durumunda ise bankalar vakit zaman yüzde 13,25 olan GLP faizinden borçlanmaya da zorlanabilir. Münasebetiyle mevcut duruma nazaran değerli bir esneklik kazanılmış oldu. Merkez Bankası, faiz artışıyla hareket alanını genişletti. Likidite önlemlerinin gevşeyip gevşemeyeceğini TL’nin vereceği reaksiyon belirleyecek.”
Bürümcekçi, Merkez Bankası’nın, faiz koridorunu daha aktif kullanma üzere bir yolu tercih etmeyeceğini siyaset faizini artırarak gösterdiğini kaydetti.
Merkez Bankası’nın, para siyaseti duruşuna ve kendi enflasyon iddiasına ait ileriye dönük net bir sinyal vermeyerek faizlerde gelişmelere nazaran karar vereceğini düşündürdüğünü tabir eden Bürümcekçi, “Manşet ve çekirdek enflasyonun yüzde 12 ve üzeri seyrini muhafazasını yüksek mümkünlük gördüğümüzden gelecek enflasyon beklentilerinin ve Türkiye’nin risk primini yansıtan CDS oranlarının yüksekliğini müdafaası ve TL’de kıymet kaybı baskısının devamı durumunda ek sıkılaşmanın kelam konusu olabileceğini düşünüyoruz.” dedi.
– “TL’de daha olumlu performans göreceğiz”
Econs Kurucu Ortağı Ferhat Yükseltürk de TCMB’nin, piyasa beklentisinin bilakis siyaset faizini 200 baz puan artırmasının, tekrardan fiyat istikrarının öncelendiğini göstermesi açısından olumlu olduğunu söyledi.
Genel manada olumlu bir karar olmakla birlikte karar sonrası likidite kompozisyonunun ne olacağı ve yüklü ortalama fonlama maliyetinin bu kapsamda ne kadar daha üst çıkacağının hala soru işareti oluşturduğunu vurgulayan Yükseltürk, “TCMB’nin atacağı likidite adımları sonrasında TL’de kısmen daha olumlu bir performans görebileceğimizi düşünüyorum.” dedi.
Ocak 2018’den bu yana PPK toplantı tarihleri ve siyaset faizi şöyle:
PPK Toplantısı |
Siyaset faizi (%) |
18.Oca.18 |
8,00 |
07.Mar.18 |
8,00 |
25.Nis.18 |
8,00 |
23.May.18 |
8,00 |
07.Haz.18 |
17,75 |
24.Tem.18 |
17,75 |
13.Eyl.18 |
24,00 |
25.Eki.18 |
24,00 |
13.Ara.18 |
24,00 |
16.Oca.19 |
24,00 |
06.Mar.19 |
24,00 |
25.Nis.19 |
24,00 |
12.Haz.19 |
24,00 |
25.Tem.19 |
19,75 |
12.Eyl.19 |
16,50 |
24.Eki.19 |
14,00 |
12.Ara.19 |
12,00 |
16.Oca.20 |
11,25 |
19.Şub.20 |
10,75 |
17.Mar.20 |
9,75 |
22.Nis.20 |
8,75 |
21.May.20 |
8,25 |
25.Haz.20 |
8,25 |
23.Tem.20 |
8,25 |
20.Ağu.20 |
8,25 |
24.Eyl.20 |
10,25 |
Memurlar