Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de iktisat faaliyetlerde ve toplumsal hayatta aksilikleri beraberinde getirdi. Salgın sürecinde alınan tedbir ve kısıtlamalar ekonomik datalara yansıdı.
AA muhabirinin derlediği bilgiye nazaran, salgın hasebiyle iktisatta yaşanan tedirginlik nisanda ekonomik itimat endeksinin 51,3’e kadar gerilemesine yol açtı. Iktisat idaresi tarafından alınan tedbirler ve sağlanan dayanakların tesiriyle süratli bir toparlanma sürecine giren endeks, üst üste 4’üncü ayda yükselerek ağustosta 85,9’a çıktı. Endeks ocakta 97,1, şubatta 97,5, martta 91,8, nisanda 51,3, mayısta 61,7, haziranda 73,5, temmuzda 82,2 düzeyindeydi.
Başka ekonomik bilgilerde de toparlanma görüldü
Öte yandan temmuz ayında açıklanan göstergeler de iktisattaki tabandan dönüşü ve “V” biçimindeki toparlanmayı gözler önüne serdi. Toparlanmanın birinci sinyalleri, İstanbul Sanayi Odası tarafından açıklanan Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi’nde (PMI) görüldü. Nisan ayında 33,4’e kadar gerileyen endeks haziranda 53,9’a ulaştı. Endeks temmuzda 56,9’a çıkarak Şubat 2011’den bu yana en yüksek düzeyine ulaştı.
Iktisattaki toparlanma ihracat sayılarına da yansıdı. İhracat haziranda geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 15,7 artarak 13 milyar 462 milyon dolar, ithalat yüzde 8,3 artışla 16 milyar 308 milyon dolar olarak gerçekleşti. Nisan ayında ihracat yeniden geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 41,4 azalarak 8 milyar 990 milyon dolar, ithalat yüzde 25 düşüşle 13 milyar 553 milyon dolar olmuştu.
Iktisat idarenin attığı adımlar endüstride çarkların tekrar dönmesini sağladı. Salgının tesiriyle nisanda yüzde 30,2’lik düşüş gösteren sanayi üretim endeksi, mayıs ve haziranda yüzde 17’nin üzerinde aylık yükseliş kaydetti.
Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet dalları toplamında ciro endeksi de nisandaki sert düşüşün akabinde mayıs ve haziranda toparlandı. Endeks, nisanda yüzde 25,4 gerilemişti.
“Dipten dönüşün başladığını söyleyebiliriz”
Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Dr. İsmet Demirkol, AA muhabirine, ekonomik itimat endeksinde görülen artışın imalat, hizmet ve perakende bölümündeki toparlanmadan kaynaklandığını söyledi.
Haziranda olağanlaşma sürecinin başlamasıyla imalat endüstrisinde görülen yükselişlerin sanayi üretimini artırdığını tabir eden Demirkol, şunları kaydetti:
“Hizmet ve perakende dalındaki istihdam artışları büyümeye olumlu katkı yapacak. Muhtemelen 3’üncü ve 4’üncü çeyrek büyüme sayılarının yüksek gelmesiyle ekonomik inanç endeksindeki çıkış devam edecek. Tarım ve teknoloji bölümünün imalat tarafındaki toparlanma ve büyümeyle Türkiye’de artık tabandan dönüşün başladığını söyleyebiliriz.”
Memurlar
