Türkiye iktisadı geçen hafta yaşanan müspet gelişmelerin akabinde geleceğe hayli müspet bakıyor. Aylardır “normalleşme” adımlarıyla bir arada önemli toparlanma sürecine giren Türkiye, gerçek potansiyelini de göstermeye başlamıştı. Bu kapsamda ihracat, ekimde 17,3 milyar dolarla bugüne kadar ulaşılan en yüksek aylık performansa imza attı. Sanayi üretimi de yıllık bazda yüzde 8,1 artış göstererek, Türkiye’nin, Avrupa’nın üretim üssü haline geldiğini teyit etmişti. Ekim ayında Gerçek Kesim İtimat Endeksi, bir evvelki aya nazaran 2,8 puan artarak 108,1 oldu. İmalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı da 0,8 puan yükselerek yüzde 75,4 düzeyinde gerçekleşti. Gerçek iktisatta yaşanan bu olumlu gelişmelere, geçen hafta “güven artırıcı ve olumlu algıları güçlendiren” gelişmeler eklendi. İktisat idaresi yenilendi. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ile TCMB Lideri Naci Ağbal, açıklamalarıyla piyasaların beklentisini karşıladı.
YENİ İKTİSAT PERİYODU
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da kararlı iletiler vererek, iktisatta dünyanın ve ülkenin içinden geçtiği süreci dikkate alan yeni bir yaklaşımı hayata geçireceklerini vurguladı. Erdoğan, “İlgili bütün bölümlerle yakın diyalog ve iş birliği halinde, iktisatta ve hukukta yeni bir ıslahat devri; yeni bir istikrar, büyüme ve istihdam odaklı seferberlik başlatıyoruz. İktisat politikalarımızı; fiyat istikrarı, finansal istikrar ve makroekonomik istikrar olmak üzere üç sac ayağı üzerinde inşa ederek amaçlarımıza ulaştıracağız. Önceliğimiz, enflasyonu hızla tek haneli sayılara, akabinde da orta vadeli programımızdaki düzeylere çekmektir. İstihdamı artırarak, vatandaşlarımızın iş ve aş tasalarını ortadan kaldırmak temel önceliklerimiz ortasındadır. Yatırımları yeşerten ve bereketlendiren iklimi tesis etmenin, ekonomik büyümeyi, kalkınmayı, refahı ve istikrarı sağlamanın en kıymetli yollarından birinin hukuk devleti unsuru olduğunu da biliyoruz. Geçtiğimiz sene ilan ettiğimiz yargı ıslahatı strateji evrakımız bu çerçevede çok değerli düzenlemeler içeriyor. Yeni ıslahat paketleriyle ilgili hazırlıklarımız da hızla devam ediyor. Bütçeden sonra bunlara öncelik tanınması için uğraş göstereceğiz. İktisattaki yeni periyodun ruhuna uygun formda, temel hakların korunmasından mülkiyet hakkının geliştirilmesine kadar pek çok ek kararları, ilgili bütün taraflarla istişare ederek bu aksiyon planına derz edeceğiz” halinde konuşarak, güçlü bildiriler verdi.
YABANCILAR DÖNÜYOR
Yeni devir parametrelerinin açıklanmasıyla birlikte piyasalarda gözle görülür toparlanma başladı. Ülkenin hiç bir dinamiği ile ilgisi olmadan çok yükselmiş döviz kurları dizginlendi. Dolar ve avroda haftalık bazda gerileme yüzde 10’u buldu. Dolar 7,66’ya, avro da 9,06’ya kadar çekildi. Borsa cuma gününü 1.291,29 puandan tamamlayarak bütün vakitlerin en yüksek kapanışını gerçekleştirdi. Rekor üstüne rekor kıran endekste haftalık kıymet artışı yüzde 10’a yaklaştı. Türkiye’nin beş yıllık risk primi (CDS) 550’lerden gerileyerek 400 puana kadar düştü. Yeni devir sinyalini alan yabancı yatırımcılar dönüş sinyali verdi. Türkiye piyasalarına yabancı girişinin geçen hafta 1 milyar doları aştığı hesaplanıyor. Yakalanan bu olumlu havanın devamı için değerli adımlar atılacak. Bu kapsamda önümüzdeki hafta Merkez Bankasının kararları dikkatle takip edilecek. 19 Kasım’daki toplantıda Türk lirasını destekleyen, para siyasetinde sadeliği sağlayan, enflasyonu dizginleyecek, fiyat istikrarı ve finansal öngörülebilirliği sağlayacak adımlar atılacak. Böylelikle yatırım ortamı iyileşecek, hem para piyasalarına hem gerçek bölüme yabancı girişleri artarak devam edecek.
DOLARDA VARSAYIMLAR DAHA DA AŞAĞILAR
Perşembe günü Para Siyaseti Şurası toplantısından tesirli adımlar bekleyen finansal kuruluşlar, TL varsayımlarını de güncelledi. TD Securities doların 7,13’e, Societe Generale ise 6,92’ye kadar gerileyebileceğini öngördü. TCMB’nin fonlama faizi son devirde yüzde 14’ün üzerine çıkmıştı. Siyaset faizi ile makas 4 puan açılmıştı. 19 Kasım’da, siyaset faizinde buna yönelik atak bekleniyor.
İŞ DÜNYASININ BEKLENTİLERİ MÜSPET
ISLAHAT VURGUSU, BEKLENEN ATILIMI GERÇEKLEŞTİRECEK
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “ekonomi siyasetlerindeki değişiklik” ve “yapısal ıslahatlarla yatırım ortamının iyileştirileceği” istikametindeki açıklamaları, iş dünyasında da olumlu karşılandı.
TÜSİAD: Özgür piyasa prensiplerinin gözetilmesi ve iktisat siyasetlerinde öngörülebilirliğin artırılması değerli. Makroekonomide dengeyi yakalamak, sürdürülebilir bir büyümeye dönmek için finansal istikrar değer taşıyor.
MÜSİAD Genel Lideri Abdurrahman Kaan: Yatırımlardan dış ticarete, istihdamdan mali siyasetlere kadar birçok alanda yeni bir stratejiye muhtaçlığımız var. Bölümlerin, kendi kendine yeterlilik siyasetleri artırılmalı.
DEİK Lideri Nail Olpak: Ülkemizin üretim potansiyelini ve büyük pazarlara olan coğrafik yakınlık avantajlarını, hem mali hem tüzel açıdan, yeni bir itimat inşası ile vitrine çıkarmamız büyük bir değer taşıyor.
TİM Lideri İsmail Gülle: İstikrar vurgusu, çok daha verimli periyoda geçiş yapacağımızı ortaya koyuyor. Hür piyasanın korunması, hukuk ve finansal mevzularda ıslahatlar, makroekonomik istikrarlara olumlu yansıyacak.
İTO Lideri Şekib Avdagiç: Aşı ile ilgili olumlu haberler umutları güçlendirirken Cumhurbaşkanı’mızın açıklamaları da Türkiye iktisadının önünü açtı. Islahat vurgusu, beklenen atılımı gerçekleştirecek.
İSO Lideri Erdal Bahçıvan: Piyasa dostu yaklaşımın benimseneceğinin altının çizilmesi, önümüzdeki günlerde ekonomimizin test edeceği bir bahis olacaktır. Merkez Bankasının güçlü duruşu her vakit çok kıymetli olmalıdır.
YASED Lideri Ayşem Sargın: Hukukun üstünlüğüne dayanan, ekonomik olarak güçlü ve istikrarlı bir Türkiye’nin bütün yatırımcılar için cazibe merkezi olacağı kesinlikle.
Ö. FARUK BİNGÖL
Memurlar
