Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında geçtiğimiz salı günü yapılan AK Parti MYK toplantısında, AR-GE başkanlığı, pandemi sonrasında atılacak adımlara ait değerli bir sunum yaptı. Edinilen bilgilere nazaran iktisatla ilgili alanında başarılı 40 akademisyenin görüş ve tekliflerinin yer aldığı sunumda, ‘Girişim sermayesi ve İslami Finans Reformu’, ‘Yüksek İş Birliği ve Sanayi İş Birliği Reformu’, ‘Vakıf Reformu’ ve ‘Esham Sistemi’ başlıkları yer aldı. Sunumda; salgın sonrası iktisatta ‘en hasarsız’ ve ‘en uygun’ çıkış metodu olarak ‘esham’ modeli öne çıktı.
FAİZSİZ BORÇ VERİLECEK
Osmanlıda uygulanan ve ‘esham’ ismi verilen sisteme nazaran devlet, vatandaşa kuracağı iş için faizsiz borç veriyor, daha sonra o işten elde edilen kardan hisse alıyor. ‘Esham’ın devletin vatandaşa faizsiz bir finansman biçimi olduğu anlatılan sunumda, bu sistemin vakıflar üzere sabırlı sermaye kategorisine girdiği belirtildi. Ayrıyeten, ‘esham’ın birçok ülke tarafından kullanılan İslami bir iktisat modeli olduğu
GENÇLER VE BAYANLAR ÖNCELİKLİ
Sunumda; Osmanlı periyodunda devletin vatandaşa ‘esham’ yani ‘pay’ sattığı ve elde ettiği geliri nasıl yatırıma yönlendirdiği verilen örneklerle anlatıldı. Bu sistemden öncelikli olarak, projesi olan genç ve bayan girişimcilerin yararlandırılması gerektiği aktarılan sunumda şunlar yer aldı: Bir yatırımcı, yatırım yapmak için devletten geri ödemesiz takviye alabilecek. Esham’ın farkı; geri ödeme tarihini, seneti satın alan yatırımcılar değil, devlet belirleyecek. ‘Esham’da devlet, yıllık gelir hisselerinin ödemesi kuralıyla ana parayı geri ödemek mecburiyetinde değil. ‘Esham’ sistemi, birebir vakitte Merkez Bankasının açık piyasa süreçleri için de kullanılabilecek. Merkez Bankası, piyasaya para sürmek istediğinde halkın elinde bulunan esham senetlerini satın alabilecek. Piyasadan para çekmek istediğinde ise yeni senet ihraç edilebilecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, bununla ilgili iyi bir araştırma yapılması konusunda talimat verdiği öğrenildi. Ayrıyeten sunumun önümüzdeki günlerde kitap haline getirilmesi planlanıyor.
EBRU KARATOSUN
Memurlar
