İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) 2019 ve 2020’nin birinci 3 çeyreklerini karşılaştırdığı ‘Pandemetre-2’ araştırması, yılın üç çeyreğinde 13 göstergeden 10’unda geçen yılın tıpkı periyodundan iyi bir gelişimin gerçekleştiğini ortaya koydu. Araştırmada, 2019 yılı ile 2020’nin birinci üç çeyreğine ilişkin yeni kurulan firma sayıları, kredi kartı harcamaları, kredi faizleri, kapasite kullanım oranı üzere 13 data karşılaştırıldı. 2020’nin 9,5 ayı geride kalırken, İTO araştırmasında, iktisatta pandemi kaynaklı hasarların giderek azalma eğiliminde olduğu, öte yandan turizme dayalı bölümler ve hizmet dalları için topyekün bir efora gereksinim olduğu belirtildi. İTO Lideri Şekib Avdagiç, “Türkiye iktisadı, alınan finansal önlemlerle desteklenince birinci üç çeyrek üzere kısa bir periyotta, bir evvelki yılın tıpkı periyodunun üzerine çıkmayı başardı. Bilhassa hizmet dallarından kaynaklanan kayıplar, sanayi bölümlerimizdeki süratli ivmelenme ve güçlü iç talep ile telafi edilebildi. Şunu da vurgulamalıyız ki bu süreçte hizmet dallarındaki toparlanma da gelecek için umut verici” diye konuştu.
ÇARKLARI DÖNDÜRMEYİ BAŞARDI
Avdagiç, göstergelerin yılın 4’üncü çeyreğinde de olumlu gidişatın sürmesi durumunda Türkiye’nin dünyanın küçüldüğü bir periyotta bile gelişimini korumuş olacağı manasına geleceğine işaret ederek, iktisadın 2021’e avantajlı girmesini, yeni normaldeki performansın belirleyeceğini belirtti. Türkiye’nin pandemiyle yaşamayı öğrendiğini tabir eden Avdagiç, şunları kaydetti: “Türkiye, pandemi korkusuna teslim olmadan ancak gerekli korunma ve uğraş önlemlerini de alarak üretimi sürdürmeyi, çarkları döndürmeyi başardı. İktisatta pandemi kaynaklı hasarların giderek azalma eğiliminde olduğunu gözlemliyoruz. Bununla birlikte turizme dayalı bölümler, hizmetler dalı ve kırtasiye dalı için ise topyekün daha ağır bir uğraş göstermemiz gerekiyor.”
AVRUPA’YA YAKINLIK REKABET AVANTAJI
Şekib Avdagiç, kredi kartı harcamalarının kendileri için kıymetli bir ölçüt olduğunu belirterek, 2020’nin 3. çeyreğinde toplam kredi kartı harcamalarının 2019’un 3. çeyreğine nazaran yüzde 18,5 artış gösterdiğini aktardı. Avdagiç, salgınla birlikte yalnızca ticaretin formunun değil, tüketici tercihlerinde de kıymetli değişimler yaşandığını belirtti. Değişimin iyi gözlemlediği iki kesimin otomotiv ve beyaz eşya olduğunu söz eden Avdagiç, otomotivde eylül ayında tüm vakitlerin satış rekoru kırıldığını aktararak, beyaz eşya ihracat hacminin ise Avrupa’nın düşen talep gücüyle birlikte yıllık bazda yüzde 9 azalış gösterdiğini kaydetti. Avdagiç, pandeminin alım gücünü vurduğu Avrupa’da A segmenti eserlerden B segmenti eserlere kayma beklendiğine işaret etti. Avdagiç, navlun maliyetlerinin arttığı pandemi periyodunda Avrupa’ya coğrafik yakınlığın Türkiye için daha değerli bir rekabet avantajı olarak ortaya çıktığını belirtti.
13 GÖSTERGEDEKİ DEĞİŞİM
¥ İstanbul’da 2019’un birinci dokuz ayında 221 milyar lira olan vergi ödemeleri, bu yılın birinci dokuz ayında yüzde 20’den fazla artışla 267 milyar liranın üzerinde gerçekleşti.
¥ İstanbul’da yeni kurulan firma sayısı 2020’nin birinci dokuz ayında yüzde 15,31 artışla 35 bin 431’den 40 bin 856’ya yükseldi.
¥ TL üzerinden açılan ticari kredi faizleri 27 Eylül 2019’daki yüzde 15,64’lük ortalamasından 25 Eylül 2020’de yüzde 14,89 düzeyine geriledi.
¥ TCMB Gerçek Kesim İnanç Endeksi, 2019 yılı eylül ayında 98,8 puan olurken, Eylül 2020’de 105,3 puan olarak kayıtlara geçti.
¥ İstanbul’da konut satışları ise 2020 Ocak-Eylül devrinde yüzde 36,12’lik artışla 201 bini geçti.
¥ Yılın birinci dokuz ayında araba satışları, 2019’un tıpkı devrine nazaran 281 binden 494 bin adede çıktı.
¥ Yerli ve yabancı kartlarla Ocak-Eylül 2019 periyodunda 694 milyar liralık harcama yapılırken, bu sayı 2020’nin birinci dokuz ayında yüzde 9,4 artışla 759 milyar lira oldu.
¥ Konut, taşıt ve gereksinimden oluşan tüketici kredileri hacmi, bu yıl 25 Eylül haftasında yüzde 57,17 artarak 662 milyar liraya yükseldi.
¥ İmalat sanayi genelinde kapasite kullanımı Eylül 2019’da aylık bazda yüzde 76,3 iken, Eylül 2020’de yüzde 74,6’ya geriledi.
¥ 2020’nin birinci sekiz ayında İstanbul’dan yapılan ihracat yüzde 14,22 düşüşle 49,8 milyar dolar oldu.
¥ Bankalara ibraz edilen çek fiyatındaki artışa karşın, karşılıksız çek meblağı yüzde 38,34 geriledi. Bu yılın birinci sekiz ayında 4,8 milyar lira oldu.
¥ 2020 Ağustos ayında takvim tesirinden arındırılmış sanayi üretimi 2019’un tıpkı ayına nazaran yüzde 10,4 arttı. Geçen yıl Ağustosta sanayi üretim endeksi yüzde 3,9 gerilemişti.
¥ 2019 yılı Ocak-Ağustos periyodunda 9,9 milyon turisti ağırlayan İstanbul, bu yılın birebir periyodunda dünyayı tesiri altına alan pandemi sebebiyle, süreksiz datalara nazaran 3,2 milyon turisti konuk etti.
Memurlar