Eğitim uzmanları, yarın uzaktan öğretimle başlayacak yeni eğitim öğretim yılı öncesi velilere, çocuklarına eğitimlerinde muhtaçlık duyabilecekleri teknolojik araçları sağlamalarının yanı sıra uygun konut ortamı ve çalışma alanı yaratmalarını önerdi.
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fatma Bıkmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınındaki uzaktan öğretimde etkileşimin gereğince sağlanmadığı, bu nedenle de çocukların yaş seviyelerine nazaran, onlara daha cazip gelecek, ilgi cazibeli ve etkileşimli içeriklere gereksinim olduğunu söyledi.
Eğitimcilerin bu içeriklerin geliştirilmesi konusunda hazırlık yapması gerektiğini belirten Bıkmaz, paydaşların süratle bu marifetlerini geliştirmeye ve süreci yönetmeye çalıştığını söz etti.
Prof. Dr. Bıkmaz, okulun kurallarla yönetildiğini hatırlatarak “Artık meskenler okula dönüştüğü için ailelerin daha sistemli bir yaşama geçmeleri gerekiyor. Okulda dersler, teneffüsler her şey planlı ve programlı. Bu süreçte konutta de bu türlü yapılması gerekiyor. Aileler çocuklara uygun bir çalışma ortamı hazırlamalı, bilgisayar, internet üzere araçları sağlamalı, okullardaki üzere çocuğun dersini takip edebileceği bir yer yaratılmalıdır. Okulun belirlediği haftalık ders çizelgesine nazaran, meskende de haftalık ve günlük bir planlama yararlı olacaktır. Bu planlamanın çocukla birlikte yapılması çok değerlidir. Çocukların görüş ve tekliflerini alarak süreç yönetilmeliler. ” diye konuştu.
Çocukların sabah erkenden bilgisayar başına geçmek istemeyebileceğini, bu nedenle uyku nizamının sağlanması ve çocukları motive eden bir aktiviteyle güne başlanmasının değerli olduğunu vurgulayan Bıkmaz, çocuklara kendi vakitlerini ve öğrenme süreçlerini planlama, yönetme alışkanlığı kazandırılması gerektiğini söz etti.
Bıkmaz, okulla yakından iş birliği yapılması ve bu sürecin öğretmenlerle birlikte yürütülmesi gerektiğini, uzaktan eğitim sürecinde kendi öğrenmelerini yönetebilen ve denetleyebilen bireylerin daha başarılı olabileceğinin altını çizdi.
Öğrenmenin gereksinim haline gelmesinin, motivasyonu artıracağına işaret eden Bıkmaz, çocuklara “Bu mevzuyu neden öğrendiğinin, ne işine yarayacağının” yanlışsız halde açıklanması ve çocuğun mevzuyu anlamlandırmasının sağlanması gerektiğini söz etti.
Salgın sonrası eğitimde yaşanan dönüşümün anlık değil, bir süreç olduğuna dikkati çeken Bıkmaz, koronavirüs salgını hasebiyle tahminen birtakım sınıfların yüz yüze eğitime geçebileceğini yahut eğitimin büsbütün on-line olabileceğini lisana getirdi.
Bıkmaz, öğrencilerin “yazarak mı, dinleyerek mi, yaparak mı” daha iyi öğrendiğinin ortaya çıkarılması gerektiği lisana getirerek “Çalışma stratejileri öğretilebilir. Aileler çocuklarının en iyi nasıl öğrendiğini gözlemlemeli.” dedi.
Küçük yaştaki çocukları gün ekran başında tutmanın mümkün görünmediğini söyleyen Bıkmaz, eğitimcilerin bu duruma ait ailelere takviye olacak farklı on-line çalışmalar yapması gerektiğini söyledi.
– Yüksel Kavak: “Gerekli araçlar sağlanmalı”
TED Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yüksel Kavak ise uzaktan öğretim sürecinde ailelerin çocuklarının eğitimine dayanak olması konusunda rollerinin farklılaşacağını ve okulda eğitim verilen periyoda nazaran ailelere düşen yükün artacağını belirtti.
Her şeyden evvel ailelerin, çocukların uzaktan eğitimle ilgili yayınları izleyebilmeleri ve ödevlerini yapabilmeleri için uygun mesken ortamı yaratması, çalışabilmeleri için bilgisayar, tablet, internet, televizyon üzere araçları sağlamaları gerektiğini söz eden Kavak, şöyle devam etti:
“Uygun konut ortamı ve şartlarının sağlanması, kentte yaşayan orta ve üst sosyo-ekonomik seviyedeki aileler için kolay olabilir. Bu aileler, çocuklarının daha nizamlı dersleri izlemeleri ve çalışma yapmalarını sağlayabilir. Lakin çok çocuklu, mesken ortamı uygun olmayan ve kırsal kesitteki aileler için işler tıpkı ölçüde kolay olmayacaktır. Bu aileler, birçok kere çocukları için uygun yer oluşturma ve gerekli araçları sağlamada gereğince katkıda bulunamayacaklardır. Bilhassa bu durumlarda, MEB’in öğrencilerin internet erişimi, tablet ve televizyon üzere altyapı dayanaklarını sağlaması beklenir. Bunlar sağlanamadığı takdirde, geçtiğimiz bahar periyodunda yaşandığı üzere 3-4 milyon civarında çocuğun eğitime erişimi mümkün olmayacaktır. “
Kavak, öncelikle teknik altyapının tüm çocuklar için erişilebilir olmasının kıymetine işaret etti.
Bilhassa uzaktan eğitim konusunda daha dezavantajlı durumdaki çocukların ailelerinin, her şeyden evvel çocuklarını, ders gün ve saatleri içinde, mesken işi yahut diğer işlere yönlendirme yerine haftalık ders planı doğrultusundaki yayınları izleyebilmeleri için derslerine yönlendirmesi gerektiğini söyleyen Kavak, “Diğer taraftan çocukların yalnızca derslerini yönetmek değil, birebir vakitte maske, aralık ve hijyenle ilgili gerekli tedbirleri alarak çocukların toplumsal ve ruhsal ihtiyaçlarını sağlayıcı etkinliklere iştiraklerini sağlamada da ailelere değerli vazifeler düşecektir. ” dedi.
– Gelbal: “Çocukların derse iştiraki sağlanmalı”
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selahattin Gelbal da yüz yüze eğitimde derslere ait her türlü denetimin yapılabildiğini lakin uzaktan eğitim sürecinde bunun mümkün olmadığını söyledi.
Kendisinin de öğrencilere uzaktan eğitim verdiğini anlatan Gelbal, öğrencilerin faal olarak katılmadığı bir süreçte akademik muvaffakiyetin düşebildiğini lisana getirdi.
Uzaktan eğitimde yüz yüze eğitimle olduğu üzere bir muvaffakiyetin yakalanmasının sıkıntı olduğuna işaret eden Gelbal, muvaffakiyet için kesinlikle öğrencinin derse faal iştirakin sağlanması gerektiğini belirtti.
Prof. Dr. Gelbal, derslerde etkileşimin artırılması gerektiğini söz ederek şunları kaydetti:
“Bu periyotta okul vaktinde olduğu üzere çocuklar erken kalkmıyor. Çocukların mümkün olduğunca uykusunu iyi alması, okula masraf üzere derslere hazır olması, çalışma için uygun bir ortamın sağlanması, gerekli altyapının oluşturulması lazım. Okulda olduğu üzere planlama yapılarak, çocukların ders saatinde, ders başına geçmesi lazım. Burada çocukların dersine iştirakini sağlamak, bunu denetlemek daha çok aileye düşüyor. Çocuk saatinde, ders başına oturmuyorsa, dersi dinlemiyorsa öğretmenin yapabileceği çok bir şey yok. Ailelerin çocuklarıyla konuşup onları ikna etmesi ve iç kontrollerini sağlamayı öğretmesi geriyor. Çocuklarla gerek görüşerek, konuşarak gerekse gözlemleyerek derse iştiraki sağlanmalı. “
Gelbal, ailelerin öğretmen ve okullarla irtibat haline bu süreci yönetmesinin kıymetli olduğunu belirtti.
– Zafer Çelik: “Öğrencilerin başarısı için ailelerin, matematik ya da fen bilgisi çok iyi bilmesine gerek yok”
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zafer Çelik de uzaktan eğitimin öğrenme kayıplarının önlenmesi bakımından bir fırsat olduğunu öteki taraftan ise bilgisayar ve internete üzere dijital imkanlara sahip olmayan çocuklar için fırsat eşitsizliğini daha da derinleştirme riskini taşıdığını belirtti.
Dezavantajlı çocukların uzaktan eğitime ait meselelerinin giderilmesi için çalışma yapılması, dijital araçların Bakanlık tarafından bu öğrencilere verilmesi gerektiğini vurgulayan Çelik, çalışan aileler için de tedbirler alınması gerektiğini lisana getirdi. Çelik, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Öğrencilerin başarılı olması için ailelerin, matematik ya da fen bilgisi derslerini çok iyi seviyede bilmesine gerek yok. Ailelerin öncelikli olarak çocuklarını okulların açıldığı, derslerin uzaktan eğitim yoluyla yürütüleceği konusunda hazırlaması ve motive etmesi gerekir. Çocukları için uygun fiziki ve teknolojik ortamı hazırlamalılar. Lakin ailelerin de çocuklarını uzaktan eğitime yönlendirme ve motive etme konusunda dayanağa muhtaçlıkları var. Okulların ve öğretmenlerin aileler ile direkt bağlantı kurarak, ailelere rehberlik yapması gerekmektedir. Öğretmenlerin aileler ve çocuklarla kuracağı olumlu ve nizamlı bağlantı çocukların derslere iştirakini ve motivasyonunu artırır.”
– “Öğretmenler her gün faal bir biçimde sürece dahil olmalı”
Memleketler arası kuruluşların bilhassa dezavantajlı çocuklar için okula başlamamanın maliyetinin çok yüksek olacağı tarafında ikazlarda bulunduğunu anımsatan Çelik, “Uzaktan eğitim sürecinin nitelikli olması isteniyorsa, öğretmenlerin kesinlikle her gün etkin bir biçimde sürece dahil olması, öğrenci ve velileri de sürece katması lazım. Burada en kıymetli konu ölçme ve değerlendirmenin daima yapılması. Ölçme kıymetlendirme derken karne notu için bir imtihan yapmayı kastetmiyorum. Ölçme ve kıymetlendirme çalışmaları hem çocukların eksiklerin anında tespiti ve tamamlanması için gerekli hem de motivasyonu için çok değerli.” diye konuştu.
Şimdi çocukların öğrenme seviyeleriyle ilgili elde kâfi data bulunmadığına işaret eden Çelik, mart-haziran ayları ortasında, okullarda, öğretmenlerin öğrencilere verdiği eğitimlerin müddetinin farklılaştığını, bundan ötürü öğrencilerin bilgi maharet seviyelerinin bir an evvel tespit edilerek buna uygun telafi eğitimi verilmesi gerektiğini vurguladı.
Çelik, öğrencilere Türkiye çapında standart genel bir telafi eğitimi ve müfredat sunmak yerine her öğrencinin eksikliklerine uygun, hazır bulunuşlukları dikkate alınarak telafi yapılması gerektiğinin altını çizdi.
Memurlar
