DSÖ’nün İsviçre’nin Cenevre kentindeki genel merkezinde düzenlenen 148. Yürütme Heyeti oturumunda konuşan DSÖ Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus, güçlü ülkeler tarafından Covid-19 aşılarının istiflenmesinin sadece etik olmadığını, bunun birebir vakitte Covid-19 salgınının müddetini de uzatacağını belirtti. 40 yıl evvel ortaya çıkan virüse karşı hayat kurtaran ilaçlar geliştirildiğine değinen Ghebreyesus, fakat dünyadaki fakirlerin bu ilaçlara erişmesinin on yıldan fazla vakit aldığını aktardı. Ghebreyesus, 12 yıl evvel de yeni bir virüsün ortaya çıktığını ve salgına dönüştüğünü tabir ederek, dünyadaki fakir insanların ilaçlara eriştiğinde salgının sona erdiğine dikkat çekti. Covid-19 salgınına ait Ghebreyesus, “Bir yıl evvel yeni bir virüs ortaya çıktı ve bir salgını ateşledi. Hayat kurtaran aşılar geliştirildi. Bundan sonra ne olacağı bize bağlı. Tarihi yenmek, HIV ve H1N1 salgınlarının yanlışlarından kaçınmak, farklı bir kıssa yazmak için bir fırsatımız var” dedi.Ghebreyesus, “Yeni bir virüsün ortaya çıkmasının üzerinden bir yıldan kısa bir müddet sonra inançlı ve tesirli aşıların geliştirilmesi ve onaylanması, çarpıcı bir bilimsel muvaffakiyet ve çok muhtaçlık duyulan bir umut kaynağıdır” sözlerini kullandı.
“AŞILARIN EŞİTSİZLİK DUVARINDA ÖBÜR BİR TUĞLA HALİNE GELME TEHLİKESİYLE KARŞI KARŞIYAYIZ”
Aşıların süratli ve eşit biçimde dağıtılması gerektiğine vurgu yapan Ghebreyesus, “Son vakitlerde süratle yayılan yeni tiplerin ortaya çıkışı, aşıların süratli ve adil bir halde yaygınlaştırılmasını daha da kıymetli hale getiriyor. Fakat artık aşıların kimilerine umut getirmesine karşın dünyanın zenginleri ile yoksulları ortasındaki eşitsizlik duvarında diğer bir tuğla haline gelme tehlikesiyle karşı karşıyayız” dedi.Tüm hükümetlerin evvel kendi sıhhat çalışanlarını ve yaşlıları aşılamaya öncelik vermesinin hakikat olduğuna değinen Ghebreyesus, “Ancak varlıklı ülkelerdeki daha genç ve sağlıklı yetişkinlerin daha fakir ülkelerdeki sıhhat çalışanları ve yaşlılardan evvel aşılanması yanlışsız değil” tabirlerini kullandı.
“KÜRESEL BİR AİLE OLARAK BİRLİKTE ÇALIŞMALIYIZ”
Herkese yetecek kadar aşı olacağını belirten Ghebreyesus, “Şu anda tüm ülkelerde ağır hastalık ve vefat riski en yüksek olanlara öncelik vermek için global bir aile olarak birlikte çalışmalıyız. Geçtiğimiz 9 aydır COVAX, aşıların eşit dağıtımı için yer hazırlıyor. Bilimsel pürüzleri, yasal pürüzleri, lojistik mahzurları ve düzenleyici pürüzleri aştık. 1 milyardan fazla doz seçeneği ile beş üreticiden 2 milyar doz temin ettik ve şubat ayında teslimatlara başlamayı hedefliyoruz” dedi.
“DÜNYA FECİ BİR AHLAKİ BAŞARISIZLIĞIN EŞİĞİNDEDİR”
Son haftalarda COVAX’ın gereksinim duyduğu aşıları alıp almayacağına ve yüksek gelirli ülkelerin verdikleri kelamları tutup tutmayacağına dair kuşkuları olduğunu belirten Ghebreyesus, “Şu anda en az 49 yüksek gelirli ülkede 39 milyondan fazla aşı dozu uygulandı. En düşük gelirli bir ülkede yalnızca 25 doz aşı uygulandı. 25 milyon değil, 25 bin değil, yalnızca 25” dedi.Dünyanın feci bir ahlaki başarısızlığın eşiğinde olduğunu belirten Ghebreyesus, “Bu başarısızlığın bedeli dünyanın en yoksul ülkelerinde hayatlar ve geçim kaynakları ile ödenecek” tabirlerini kullandı.
“BAZI ÜLKELER FİYATLARI ARTIRMAYA VE KUYRUĞUN ÖNÜNE GEÇMEYE DEVAM EDİYOR”
Ghebreyesus, birçok varlıklı ülkenin COVAX’ı imzalamış olsa da kendi vatandaşları için ek dozlar sağlamak için ilaç şirketleriyle başka mutabakatlar yaptığına dikkat çekerek, “Eşit erişim lisanını konuşsalar bile birtakım ülkeler ve şirketler çift taraflı mutabakatlara öncelik vermeye, fiyatları artırmaya ve kuyruğun önüne geçmeye devam ediyor. Bu yanlış. Geçen yıl 44 ikili mutabakat imzalandı ve bu yıl en az 12 muahede imzalandı. Bu birinci ben yaklaşımı, dünyanın en fakir ve en savunmasız insanlarını risk altında bırakmakla kalmıyor, bu aksiyonlar sadece pandemiyi, onu denetim altına almak için gereken kısıtlamaları ve insani ve ekonomik acıyı uzatacaktır” dedi.
“AŞI EŞİTLİĞİ YALNIZCA AHLAKİ BİR MECBURİLİK DEĞİL, STRATEJİK VE EKONOMİK BİR ZORUNLULUKTUR”
“Aşı eşitliği yalnızca ahlaki bir mecburilik değil, stratejik ve ekonomik bir zorunluluktur” değerlendirmesinde bulunan Ghebreyesus, “Yakın vakitte yapılan bir araştırma, 10 yüksek gelirli ülkeye adil aşı tedariğinin ekonomik yararlarının 2021’de en az 153 milyar ABD doları olacağını ve 2025’te 466 milyar dolara yükseleceğini varsayım ediyor. Çok geç değil. Tüm ülkeleri bu yılın birinci 100 günü içinde tüm ülkelerde sıhhat çalışanlarının ve yaşlıların aşılanmasını sağlamak için dayanışma içinde çalışmaya çağırıyorum” tabirlerini kullandı.
COVİD-19’A BAĞLI GLOBAL CAN KAYBI 2 MİLYONU AŞTI
Dünya genelinde Covid-19 hadise sayısı toplam 95 milyon 599 bin 10’a, Covid-19’a bağlı can kaybı ise 2 milyon 41 bin 999’a yükseldi.
Memurlar
