Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) Genel Yöneticisi Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, üretilen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşılarının yüzde 75’ninin yalnızca 10 güçlü ülkeye dağıtıldığını, salgının sona ermesinin aşıların eşit dağıtılmasına bağlı olduğunu belirtti.
Ghebreyesus, Avrupa Kurulu Parlamenterler Meclisinin (AKPM) Kovid-19 aşılarına ait düzenlediği programda konuştu.
Kovid-19 salgınında dünyanın daha evvel “eşi gibisi görülmemiş” bir imtihandan geçtiğine dikkati çeken Ghebreyesus, “Şimdi rekor müddette aşı geliştirmiş olsak bile bu bizi tekrar test ediyor. Aşı eşitliği yalnızca ahlaki bir mecburilik değildir. Bu salgının sona ermesi buna bağlı.” değerlendirmesinde bulundu.
Kovid-19 Aşıları Global Erişim Programı (COVAX) kapsamında 5 farklı üreticiden 2 milyar doz aşı temin ettiklerini aktaran Ghebreyesus, “COVAX’ın birinci teslimatlarını gelecek ay yapmasını bekliyoruz.” dedi.
Ghebreyesus, DSÖ ile COVAX’ın kuruluşuna öncülük eden Global Aşı ve Aşılama Birliği (GAVI) Salgın Hastalıklara Hazırlık İçin Yenilik Koalisyonuna (CEPI) teşekkür etti.
“Bilimsel manileri, yasal pürüzleri, lojistik manileri ve mevzuat manilerini birlikte aştık.” tabirini kullanan Ghebreyesus, bununla birlikte dünya genelinde “aşıların eşit dağıtılması vaadinin” önemli risk altında olduğunu vurguladı.
Ghebreyesus, “Aşılar güçlü ülkelerdekilere umut verse bile dünyanın büyük bir kısmının geride kalması tehlikesiyle karşı karşıyayız.” diye konuştu.
– “Umarım bunu anlayacaksanız”
Birtakım ülkelerin ve şirketlerin ikili muahedeler yaparak aşıların fiyatını artırdığını ve “aşı sırasının önüne atladığını” belirten Ghebreyesus, şunları kaydetti:
“Kovid-19 aşıları şu anda dünya genelinde neredeyse tamamı güçlü olan 50 ülkede uygulanmaktadır. Dozların yüzde 75’i sadece 10 ülkeye dağıtıldı. Hükümetlerin, kendi sıhhat çalışanlarını ve yaşlıları aşılamaya öncelik vermek istemeleri anlaşılabilir bir durumdur lakin güçlü ülkelerdeki daha genç ve sağlıklı yetişkinlerin daha fakir ülkelerdeki sıhhat çalışanları ve yaşlılardan evvel aşılanması gerçek değildir. Umarım bunu anlayacaksınız.”
DSÖ, GAVI ve CEPI tarafından yürütülen ortak teşebbüsle Nisan 2020’de COVAX teşebbüsü başlatılmıştı.
COVAX, Kovid-19 aşılarının dünyanın en fakir 92 ülkesine eşit, süratli ve adil biçimde dağıtılması gayesiyle kurulmuştu.
Şimdiye kadar 190 ülkenin üye olduğu COVAX’a ABD ve Rusya şimdi katılmadı.
ABD Lideri Joe Biden’ın Sıhhat Başdanışmanı Anthony Fauci, 21 Ocak’ta yaptığı açıklamada programa katılma niyetinde olduklarını belirtmişti.
Memurlar