Dava konusu olayda, üniversite tarafından öğretim üyesi ilanına “DOÇENT OLANLAR TABİP ÖĞRETİM ÜYESİ TAKIMINA BAŞVURAMAZ” kuralı eklenmiştir.
Davacı bu kaidenin yasal desteği olmadığı gerekçesiyle iptal davası açmıştır.
Yönetim mahkemesi, tabip öğretim üyesi takımlarına atamalarda şahısların sahip olması gereken minimum kuralların 2547 Sayılı Kanun’un 23 üncü unsurunda sayıldığını, bu minimum kaideler ortasında, doçentlik unvanına sahip olanların yahut daha üst unvanlara sahip olanların ilanlara başvuramayacaklarına ait sınırlayıcı bir düzenlemenin bulunmadığı gerekçesiyle üniversitenin sürecini iptal etmiştir.
Danıştay ise, bu türlü bir kısıtlamanın kanunda olmadığını sabit görse de; 2914 Sayılı Kanun’da öğretim üyelerinin profesörler, doçentler ve hekim öğretim üyeleri formunda bir akademik sıralamaya tabi tutulduğunu ve bu sıralamaya nazaran vazife, sorumluluk ve özlük haklarının tespit edildiğini, doçent unvanının hem bir üst unvan olması hem de üniversitenin doçent unvanlı akademisyene muhtaçlığının bulunmamasından ötürü doçent olanların hekim öğretim üyesi takımına müracaat yapamayacağına ait koşul koymasında kamu faydası ve hizmet gereklerine terslik olmadığı istikametinde karar vermek suretiyle süreci hukuka uygun bularak yönetim mahkemesinin iptal kararını bozmuştur.
T.C.
DANIŞTAY
8. DAİRE
E. 2014/9820
K. 2019/3750
T. 26.4.2019
İstemin Özeti : Antalya 3. Yönetim Mahkemesi’nin 07/07/2014 gün ve E:2013/1052, K:2014/964 Sayılı kararının hukuka alışılmamış olduğu öne sürülerek, 2577 Sayılı Kanun’un 49 uncu hususu uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Kanısı : İstemin reddi ile Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, Doçent unvanına sahip davacının, … Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Kısmı Bahçe Bitkileri Ana Bilim Kolu Yardımcı Doçent takımı için verilen ilana yaptığı müracaatının, ilan koşulunda belirtilen Doçent olanlar Yardımcı Doçent takımına başvuramaz hususu gereği reddedilmesine ait 25/07/2013 tarih ve 64184342-1146 Sayılı ….Üniversitesi Rektörlüğü sürecinin iptali istemiyle açılmıştır.
Yönetim Mahkemesince, yardımcı doçentliğe yapılacak atamalarda bireylerin sahip olması gereken taban kaidelerin 2547 Sayılı Kanun’un 23 üncü unsurunda sayıldığı, bu minimum kaideler ortasında, doçentlik unvanına sahip olanların yahut daha üst unvanlara sahip olanların yardımcı doçentlik takımına yapılacak atamalara ait ilanlara başvuramayacaklarına ait sınırlayıcı bir düzenlemenin bulunmadığı, başka taraftan 2547 Sayılı Kanun’un 23 üncü unsurunda üniversitelerin bu taban kuralların yanında münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak emeline yönelik olarak, bilim disiplinleri ortasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek şartlar getirilebileceği düzenlenmiş ise de, olayda olduğu üzere daha üst bir unvan olan doçentlik unvanına sahip olanların yardımcı doçentlik takımına başvurmalarını engellemenin ilgili hususta belirtilen münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak hedefine uygun olamayacağı, münasebetiyle da yasa uyarınca belirlenebilecek ek şart niteliğinde olmadığı açık olup, doçentlik unvanına sahip olan davacının, Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Kısmı Bahçe Bitkileri Ana Bilim Kolu Yardımcı Doçent takımı için verilen ilana yaptığı müracaatın, rastgele bir yasal desteği olmadan getirilen ve ek şart olma niteliği de bulunmayan “ilan koşulunda belirtilen Doçent olanlar Yardımcı Doçent takımına başvuramaz” hususu gereği reddine ait dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu sürecin iptaline karar verilmiştir.
2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3. unsurunun birinci fıkrasının ( m ) bendinin ( 2 ) numaralı alt bendinde; “Doçent: Doçentlik imtihanını başarmış akademik unvana sahip kişidir.”, (3) numaralı alt bendinde “Yardımcı Doçent: Doktora çalışmalarını muvaffakiyet ile tamamlamış, tıpta uzmanlık yahut aşikâr sanat kısımlarında yeterlik doküman ve yetkisini kazanmış, birinci kademedeki akademik unvana sahip kişidir.”, “Yardımcı Doçentliğe atama” başlıklı 23. hususunda; “a. Bir üniversite ünitesinde açık bulunan yardımcı doçentlik, isteklilerin başvurması için rektörlükçe ilan edilir. Fakültelerde ve fakültelere bağlı kuruluşlarda dekan, rektörlüğe bağlı enstitü ve yüksekokullarda müdürler; biri o ünitenin yöneticisi, biri de o üniversite dışından olmak üzere üç profesör yahut doçent tespit ederek bunlardan adayların her biri hakkında yazılı mütalaa isterler. Dekan yahut ilgili müdür kendi idare heyetlerinin görüşünü de aldıktan sonra tekliflerini rektöre sunar. Atama, rektör tarafından yapılır…
b. Yardımcı doçentliğe atanmada aranacak kurallar:
( 1 ) Doktora yahut tıpta uzmanlık unvanını yahut Üniversitelerarası Şuranın önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulunca tespit edilecek muhakkak sanat kısımlarının birinde yeterlik kazanmış olmak,
( 2 ) Fakülte, enstitü yahut yüksekokul idare heyetlerince, biri o lisanın öğretim üyesi olmak üzere seçilecek üç kişilik bir heyet tarafından; imtihana girenin kendi bilim alanında Türkçe’den yabancı lisana, yabancı lisandan Türkçe’ye 150 – 200 sözlük bir çeviriyi kapsayan yabancı lisan imtihanını başarmak.
c. ( Mülga fıkra: 12.08.1986 – 260 S.KHK/Madde 7 ) ( Yine düzenlenen fıkra: 18.06.2008 – 5772 S.K/Madde 3 ) Üniversiteler, yardımcı doçentlik takımına atama için bu unsurda aranan taban şartların yanında, Yükseköğretim Şurasının onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak gayesine yönelik olarak, bilim disiplinleri ortasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek şartlar belirleyebilirler.”, “Doçentlik sınavı” başlıklı 24. hususunda; “… Eser incelemesinde başarılı bulunan aday, doçentlik imtihan heyeti tarafından, kelamlı imtihana tabi tutulur. Heyet üyeleri, yapılan kelamlı imtihanın denetlenebilirliğini sağlamak için gerekli önlemleri alır.
Kelamlı imtihanda başarılı olması halinde, adaya ilgili bilim kolunda doçentlik unvanı verilir…” kararlarına yer verilmiştir.
2914 Sayılı Yüksek Öğretim İşçi Kanunu’nun “Öğretim elemanlarının sınıflandırılması” başlıklı 3. unsurunda “Bu Kanuna tabi öğretim elemanlarının sınıfları ile başlangıç dereceleri aşağıda gösterilmiştir.
A- ) Öğretim üyeleri sınıfı :
Bu sınıf, profesörler, doçentler ve yardımcı doçentlerden oluşur.
a-) Profesörler, profesör takımına atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren birinci derecenin,
b-) Doçentler, doçent takımına atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren üçüncü derecenin,
c- ) Yardımcı doçentler, yardımcı doçent takımına atandıkları tarihi izleyen aybaşından itibaren beşinci derecenin,
Birinci kademe aylığını alırlar.” kararına yer verilmiştir.
Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atama Yönetmeliğinin 8. hususunda; “Yardımcı doçentlik için başvuran isteklilerden yabancı lisan imtihanında muvaffakiyet gösterenler, özgeçmişlerini, bilimsel çalışma ve varsa yayınlarını dört nüsha olarak ilgili dekanlık yahut müdürlüğe, yabancı lisan imtihanı sonucunun bildirisini izleyen üç gün içinde teslim ederler.
Adayların durumlarını incelemek üzere ilan edilen takımlar için, fakültelerde yahut fakültelere bağlı kuruluşlarda dekan, rektörlüğe bağlı enstitü yahut yüksekokullarda müdürler, biri o ünitenin yöneticisi, başkası o üniversitenin yahut yüksek teknoloji enstitüsünün dışından olmak üzere, adayın başvurduğu bilim alanı ile ilgili olan üç profesör yahut doçenti onbeş gün içinde tespit eder. Dekan yahut ilgili müdür her aday için bu öğretim üyelerine adaylarla ilgili dokümanları göndererek, bir ay içerisinde yazılı görüşlerini bildirmelerini ister.
Dekan yahut ilgili müdür yazılı görüşlerin alınmasından sonraki birinci idare şurası toplantısına mevzuyu götürür, aday yahut adaylar hakkında başka farklı görüş alır. Bir açık takıma birden fazla adayın başvurması halinde idare heyeti gerekçeli olarak tercihini belirtir. Dekan yahut müdür kanaat ve tekliflerini belge ile birlikte rektöre sunar…” kuralı yer almaktadır.
Belgenin incelenmesinden; 06.07.2013 tarihli ilan ile … Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Kısmı Bahçe Bitkileri Ana Bilim Kısmına bir adet yardımcı doçent alınacağının duyurulduğu, takıma başvuracaklar için ise “doçent olanlar yardımcı doçent takımına başvuramaz” biçiminde özel bir ek şartın getirildiği, getirilen bu ek şart nedeniyle davacının müracaatının kabul edilmemesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık, davalı yönetimin, yardımcı doçent takımı için açılan ilanda doçent unvanına sahip olanlar yardımcı doçent takımına başvuramaz koşulu getirmesi ve davacının doçent unvanı ile birlikte ilan edilen takıma başvurup başvuramayacağından kaynaklanmaktadır.
2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu, 2914 Sayılı Yüksek Öğretim İşçi Kanunu ve ilgili öteki mevzuatta yardımcı doçent takımına doçent unvanında olan birinin başvurusunu engelleyecek nitelikte bir düzenlemenin olmadığı ortada olmakla birlikte, 2914 Sayılı Kanun’da öğretim üyelerinin profesörler, doçentler ve yardımcı doçentler halinde bir akademik sıralamaya tabi tutulduğu ve bu sıralamaya nazaran misyon, sorumluluk ve özlük haklarının tespit edildiği görülmektedir.
Bu prestijle üstte yer verilen mevzuat uyarınca doçent unvanının hem bir üst unvan olması hem de davalı yönetimin doçent unvanlı akademisyene gereksiniminin bulunmamasından ötürü davalı yönetimin doçent olanların yardımcı doçent takımına müracaat yapamayacağına ait kaide koymasında ve bu koşul nedeniyle davacının müracaatının reddine ait dava konusu süreçte kamu faydası ve hizmet gereklerine karşıtlık olmadığı açıktır. Bu nedenle sürecin iptaline karar veren Mahkeme kararında hukuksal isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle; Antalya 3. Yönetim Mahkemesi’nin temyize mevzu kararının bozulmasına, evrakın tekrar bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın bildirim tarihini izleyen 15 ( onbeş ) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 26.04.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Memurlar
