GAZİ Üniversitesi Zelzele Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde misyonlu Doç. Dr. Bülent Özmen, İzmir’de 6.6 büyüklüğündeki zelzelenin beklenen bir zelzele olduğunu söyledi. Özmen, “Geçmişte meydana gelen zelzele datalarına canlı faylara baktığımız anda o bölgenin sarsıntı açısından tehlikeli olduğu gerçeğini biz biliyorduk. Yani bu bölgede bu büyüklükteki bir sarsıntı beklenen bir depremdi” dedi.
Gazi Üniversitesi Sarsıntı Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi?nde vazifeli Doç. Dr. Bülent Özmen, İzmir’de meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki zelzelesi DHA’ya kıymetlendirdi. Doç. Dr. Özmen, Ege bölgesinin ve Ege denizinin Türkiye?nin zelzele açısından en faal yerlerinden birisi olduğunu söyledi. O bölgede irili ufaklı vakit zaman zelzelelerin meydana geldiğine vurgu yapan Doç. Dr. Özmen, “İzmir’in vilayet sonları dahilinde, o bölgede 20-25’e yakın fay var. Ege Denizi içinde de keza buna emsal zelzele üretme potansiyeli olan canlı faylar var. Biz oradaki sarsıntı tehlikesini incelerken hem canlı faylara hem geçmiş devirde meydana gelen sarsıntılara bakarak yorumlarda bulunuyoruz. Tarihi devirlerde bakıldığında sarsıntısı kaydeden aletler icat edilmeden evvel 1900?lü yıllardan evvel o bölgede 200?e yakın zelzele meydana gelmiş. Aletsel devirde yani 1900?lü yıllardan günümüze kadar da 17?ye yakın sarsıntı meydana gelmiş. Münasebetiyle hem bu geçmişte meydana gelen zelzele bilgilerine hem de canlı faylara baktığımız anda o bölgenin sarsıntı açısından tehlikeli olduğu gerçeğini biz biliyorduk. Yani bu bölgede bu büyüklükteki bir sarsıntı beklenen bir depremdi” dedi.
‘ARTÇI ŞOKLARI DEVAM EDECEKTİR’
Doç. Dr. Özmen, o bölgede beklenen zelzelenin meydana gelmiş olduğuna dikkat çekerek, “İzmir vilayet hudutlarında 17 tane zelzele üretme potansiyeli olan canlı fay var. Ege denizi içerisinde de keza buna misal faylar var. Münasebetiyle biz o bölgede zelzele bekliyorduk. Canlı faylara ve geçmiş devirde meydana gelmiş faylara bakarak bunu vakit zaman da lisana getiriyorduk. Bu 7.0 büyüklüğüne varacak biçimdeki sarsıntısı ‘ana şok’ diye rahatlıkla söyleyebiliriz. Bunun daha üstünde bir sarsıntı meydana gelme mümkünlüğü yok denecek kadar az. Bu ‘ana şok’ meydana geldi. Bundan sonra ilerleyen günlerde, aylarda bu büyük sarsıntının artçı şokları meydana gelecektir. Şu andaki datalara nazaran 500?e yakın bir artçı şok meydana geldi. Bunun 35?e yakınının 4?ün üzerinde olduğunu biliyoruz. 2 adedinin de 5.1 ve 5.0 büyüklüğünde olduğunu biliyoruz. Bunlar 6.0 şiddetine de yaklaşabilir; bunlara da dikkat etmek lazım. Bu 7.0 büyüklüğüne yaklaşık olarak gerçekleşen zelzelede bu türlü artçıların olması çok normal” sözlerini kullandı.
‘TSUNAMİNİN MEYDANA GELMESİ NORMAL’
İzmir?deki sarsıntıda dün ayrıyeten bir tsunaminin yaşandığını vurgulayan Doç. Dr. Özmen, “Denizin altında yaklaşık 30 kilometre eninde ve 16 kilometre derinliğinde çok devasa bir kütle bu zelzeleyle hareket etti. Bu kırılma meydana gelirken kimi pürüzlü kırılmayan yerler kalabiliyor yerin derinliklerinde. Tsunaminin meydana gelebilmesi için zelzelenin deniz içerisinde meydana gelmesi lazım, fayın yani sarsıntı sisteminin düşey hareketle olması lazım ve büyüklüğünün de 7.0?a varacak büyüklükte olması lazım. Seferihisar açıklarındaki sarsıntıda üçünü de görüyoruz. Münasebetiyle orada tsunaminin meydana gelmesi pek olağan. Esasen Seferihisar?dan aldığımız bilgiler de bizi doğruluyor. Yaklaşık 1-1.5 metre yüksekliğine varan deniz dalgalarının oluştuğunu; evvel zelzele olur olmaz denizin makul bir ölçü içeriye hakikat çekildiğini daha sonra 1-1.5 metre yüksekliğe varacak formda Seferihisar?ın içerisine gerçek ilerlediğini biliyoruz. Bunun ismini kesin ve net olarak tsunami olarak söyleyebiliriz” dedi.
‘İLERLEYEN GÜNLERDE YENİDEN BÜYÜK BİR ZELZELE OLABİLİR’
Doç. Dr. Özmen, o bölgede yeniden zelzelelerin olabileceğine dikkat çekerek, “O bölgenin sarsıntı tehlikesi duruyor. Artık çabucak o fayın üzerinde yahut yakın civarında zelzele olma mümkünlüğünü biraz zayıf görsek de o bölgede çok fazla sayıda; yalnızca o bölge değil Türkiye?nin pek çok yerinde zelzele üretme potansiyeli olan birçok fay var. Bunların ne vakit kırılacağını söyleyemesek de ilerleyen günlerde yeniden büyük bir sarsıntı olabilir” tabirlerini kullandı.
Memurlar
