Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Hamidiye Hemşirelik Fakültesi Öğretim Üyesi ve Diyabet Hemşireliği Derneği Genel Sekreteri Doç. Dr. Selda Çelik, diyabetli her 2 yetişkinden 1’inin hastalığını bilmediğine dikkati çekti.
Doç. Dr. Çelik, Dünya Diyabet Günü münasebetiyle yaptığı yazılı açıklamada, 1991’de Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) ve Milletlerarası Diyabet Federasyonu tarafından diyabet hastalığına karşı farkındalığı artırmak ve diyabetin kıymetini vurgulamak emeliyle 1921’de insülin hormonunu keşfeden tıp tabibi Frederick Grant Banting’in doğum günü olan 14 Kasım’ın Dünya Diyabet Günü olarak kutlanılmasının önerildiğini hatırlattı.
Her yıl 160’dan fazla ülkede 1 milyarı aşkın beşere ulaşılan bu günde şeker hastalığı hakkında halkı, hükümetleri ve medyayı bilgilendirmek hedefiyle çeşitli aktivitelerin gerçekleştirildiğini, farkındalığı artırmaya yönelik toplantılar, yürüyüşler, şovlar, radyo ve televizyon programları ile kan şekeri taramaları yapıldığını aktaran Çelik, bu etkinliklerde umudu temsilen mavi rengin, birliği temsilen de halka biçiminin bir ortaya getirildiği “mavi halka” ambleminin kullanıldığını kaydetti.
– “Diyabet hemşiresi kıymetli role sahip”
Doç. Dr. Selda Çelik, Memleketler arası Diyabet Federasyonu’nun hemşirelerin diyabetli bireyleri destekleme rollerinin değerine dikkati çekmek gayesiyle bu yılki Dünya Diyabet Günü temasını “Diyabet: Hemşireler Fark Yaratır” olarak belirlediğini söz etti.
Dünyada diyabet hastalarının sayısı artmaya devam ederken, diyabet tedavi ve bakım profesyonellerinin rolünün de giderek değer kazandığını aktaran Çelik, şunları kaydetti:
“Diyabet bir grup hizmeti gerektirir ve bu grup içerisinde diyabet hemşiresi değerli role sahiptir. Hemşireler ekseriyetle kişinin etkileşim kurduğu birinci ve bazen de tek sıhhat profesyonelidir. Onların birinci değerlendirmesi, tedavi ve bakım uygulamaları ile eğitimlerinin kalitesi diyabetli için yaşamsal ehemmiyet taşır. Ayrıyeten, diyabet gelişme riski olan adayların da diyabet hemşiresinin eğitimine, bakımına ve dayanağına muhtaçlıkları vardır.”
Selda Çelik, diyabetli bireylere verilen eğitimin, onlara öz bakım için gerekli bilgi, maharet ve yeteneği kazandıracağını, karar alma, sorun çözme ve bakım davranışlarını geliştireceğini, böylelikle, diyabetlinin sıhhat durumunu hedeflenen seviyeye getirmenin, klinik sonuçları iyileştirmenin, hayat kalitesini artırmanın ve bakımının maliyetini düşürmenin kıymetli ölçüde sağlanacağını belirtti.
– Hemşirelik iş gücünün yaklaşık yüzde 90’ını bayanlar oluşturuyor
DSÖ’nün hemşirelik mesleğine ait bilgilerine değinen Çelik, buna nazaran, hemşirelerin sıhhat profesyonellerinin yüzde 59’unu oluşturan en büyük meslek kümesinde yer aldığını aktardı.
Çelik, global hemşire açığının 5,9 milyon olduğunun kestirim edildiğini, bunun yüzde 89’unun düşük ve orta gelirli ülkelerde bulunduğunu, 2030’a kadar meslekteki kaygı verici eksikliklerin üstesinden gelmek için eğitilen ve istihdam edilen hemşire sayısında yılda yüzde 8 artış beklendiğini ve hemşirelik iş gücünün yaklaşık yüzde 90’ını da bayanların oluşturduğunu kaydetti.
Doç. Dr. Selda Çelik, DSÖ’nün diyabet hastalığına ait bilgilerini ise şöyle sıraladı:
“2019’da dünyada 463 milyon yetişkin diyabetli bulunuyordu. 2030’da ise diyabetli sayısının 538 milyona kadar artması bekleniyor. Diyabetli her 2 yetişkinden 1’i hastalığını bilmiyor. 6 canlı doğumdan 1’i hamilelikte yüksek kan şekerinden etkileniyor. Diyabetlilerin 3’te 2’si kentsel alanlarda yaşıyor ve bunların 4’te 3’ü çalışma çağındalar. Diyabetli her 5 şahıstan 1’i 65 yaşın üzerinde. Diyabet, 2019’da sıhhat hizmetlerine harcanan global toplamın yüzde 10’undan, en az 760 milyar dolarlık sıhhat harcamasından sorumlu.”
Memurlar
