AB Önderler Doruğu sonrasında bildiri yayımlandı. AB’nin Türkiye ile kademeli, orantılı ve geri dönülebilir biçimde iş birliğini geliştirmeye hazır olduğu kaydedildi.
“Tek taraflı bakış açısıyla kaleme alınmış”
Kelam konusu bildirgeye ait açıklama yapan Dışişleri Bakanlığı, “AB Tepesi Sonuç Bildirisinde temel alınan AB Kurulu Lider Yardımcısı/AB Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilci Borrell ve AB Komitesi tarafından hazırlanan “Türkiye ile AB ortasında siyasi, ekonomik ve ticari bağlantıların durumu” başlıklı raporun, kıymetlendirme kısmında olumlu gündemin gereği vurgulanmış olsa da, birkaç üye ülkenin dar görüşlü argümanlarının tesirinde ve Türkiye-AB bağlantılarına tek taraflı bakış açısıyla kaleme alındığı görülmüştür. Bununla birlikte, Türkiye-AB bağlarını olumlu gündem temelinde ilerletme konusunda raporla ortaya konulan çabayı ve Tepe Bildirisine yansıtılmaya çalışılan söylemi memnuniyetle karşılıyoruz.” tabirlerini kullandı.
“AB’den yapan adım atmasını istemek haklı beklentimizdir”
AB ile iş birliklerini karşılıklı fayda temelinde geliştirmeyi Türkiye’nin de arzuladığının vurgulandığı açıklamada, “Zira, gerginliğin azaltılması ve diyalog kanallarının yine işler hale getirilmesi Türkiye’nin ve sağduyulu birçok AB üyesi ülkenin uğraşlarıyla mümkün olabilmiştir. Bu bağlamda, AB tarafından olumlu gündem temelinde somut ve yapan adımlar atılması haklı beklentimizdir. Bu adımların Tepe bildirisinde şartlara bağlanması, yalnızca muhakkak alanlara değinilmesi ve Haziran’a ertelenmesinin ise, yakalanan olumlu ivmenin kaybolmasına sebebiyet vermemesini umut ediyoruz.” denildi.
Yapılan açıklamanın devamı ise şöyle:
18 Mart Mutabakatı’nın göç konusunda işbirliği dahil tüm ögeleri ile yenilenerek uygulanmaya devam edilmesi için AB ile çalışmaya hazır olmamıza ve bu mevzuda somut teklifler sunmuş olmamıza karşın, AB tarafının Mutabakatın kapsamlı içeriğini göz gerisi ederek seçici davranmak ve muğlak tabirlere yer vermek zorunda kalması, birlikte global aktöre dönüştürmek istediğimiz AB açısından zayıf adımlar olarak kalmıştır.
Hukukun üstünlüğü ve temel haklar alanlarında diyalogdan öte, iştirak müzakereleri çerçevesinde fasıl bazında çalışılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu çerçevede, AB’nin 23 ve 24. fasılları, yeni genişleme strateji çerçevesine de uygun olarak, açmasını bekliyoruz.
Türkiye, Libya, Suriye, Güney Kafkasya üzere bölgesel krizlerin tahlili tarafındaki gayretlerini sürdürecektir. Bu hususlarda AB ile işbirliği, bölgesel barış ve istikrarın güçlendirilmesi ile ortak çıkarlarımızın ilerletilmesine katkı sağlayacaktır. Bu bakımdan yalnızca bölgesel bahislerde ve sıhhatte değil, iktisat, güç, ulaştırma, terörle çaba, göç idaresi ve vize serbestisi üzere ortak çıkarlarımıza hizmet eden tüm alanlarda yerleşik üst seviye diyalog sistemlerinin derhal başlatılmasından yanayız.
Yunan-Rum ikilisinin maksimalist tavrını, tek istikametli kışkırtıcı faaliyetlerini görmezden gelen ya da AB dayanışması ruhuyla engelleyemeyen AB’nin, ülkemizin ve KKTC’nin Doğu Akdeniz’deki sondaj faaliyetlerini yasadışı olarak nitelendirmesi memleketler arası hukuka karşıttır. AB’nin bu bahiste yetki ve yargı hakkı da bulunmamaktadır. Kıbrıs konusundaki sözler ise Kıbrıs Rum tarafının çıkarlarını savunmaya yönelik, gerçeklikten kopuk yazımlardır ve mümkün bir uzlaşıya da katkıda bulunmamaktadır. Bildiride Kıbrıs Türklerine ve yasal hak ve çıkarlarına yeniden atıfta bulunulmaması da, AB’nin Kıbrıs konusunda taraflı ve önyargılı tavrının devam ettiğini göstermektedir.
AB’nin ortak çıkarlarımız tarafında atacağı olumlu adımlar, aday Türkiye tarafından olumlu adımlarla karşılanacaktır.
AB Başkanlar Tepesi bildirisinde AB’nin Türkiye ile kademeli, orantılı ve geri dönülebilir biçimde iş birliğini geliştirmeye hazır olduğu kaydedildi.
Avrupa Birliği (AB) Önderler Tepesinde iktisat, göç, toplumlar ortası temas ve seyahat üzere bahislerde Türkiye ile iş birliğinin güçlendirilmesi kararlaştırıldı.
Görüntü konferans metoduyla düzenlenen AB Başkanlar Doruğu’nun bildirisinde Türkiye ile ilgili kısım, tepe toplantısı devam ederken yayımlandı.
Başkanların bildirisinde, AB’nin Doğu Akdeniz’in istikrarlı ve inançlı olmasında, ayrıyeten Türkiye ile iş birliği ve karşılıklı çıkara dayanan bir alakada çıkarı bulunduğu vurgulandı.
Doğu Akdeniz’de gerginliğin düşmesinden, Türkiye ile Yunanistan ortasında görüşmelerin başlamasından ve Kıbrıs probleminin tahliline yönelik görüşmeler yapılacak olmasından duyulan memnuniyetin lisana getirildiği bildiride, şu tabirler yer aldı:
“Gerginliğin düştüğü mevcut durumun devam etmesi ve Türkiye’nin yapan biçimde çalışması kaidesiyle ve evvelki AB Kurulu sonuçlarında belirlenen şartlara bağlı olarak son periyottaki daha olumlu dinamiği güçlendirmek için AB, ortak ilgi alanlarında iş birliğini geliştirmek üzere Türkiye ile kademeli, orantılı ve geri dönülebilir formda çalışmaya ve hazirandaki AB Kurulu toplantısında daha fazla karar almaya hazırdır.”
– Gümrük Birliğinin güncellenmesi
AB başkanları, AB Komitesini Gümrük Birliğinin tüm üye ülkelere tesirli biçimde uygulanması sağlanarak uygulamadaki mevcut zorlukları ele almak üzere Türkiye ile görüşmeleri ağırlaştırmaya davet etti.
Önderler, buna paralel olarak AB Kurulunu de Gümrük Birliğinin güncellenmesi için yetki üzerinde çalışmaya davet etti.
Bildiride, “Kamu sıhhati, iklim, terörle gayret ve bölgesel bahisler üzere karşılıklı ilgi alanlarında Türkiye ile yüksek seviyeli iş diyaloğu başlatmaya hazırız. AB Komitesini, Türkiye ile halklar ortasında temas ve seyahat bahislerinde iş birliğinin nasıl güçlendirileceğini araştırmaya davet ediyoruz.” denildi.
Bildiride, Türkiye’ye “yeni provokasyonlardan ve memleketler arası hukuku ihlal edecek tek taraflı adımlardan” kaçınması daveti yapılarak, bu türlü bir durum halinde AB’nin ve üye ülkelerin çıkarlarını savunmak, ayrıyeten bölgesel istikrarı korumak için eldeki araçların ve seçeneklerin kullanılması konusunda kararlı olunduğu belirtildi.
– Suriyelilere yardım devam edecek
Türkiye’nin 4 milyon civarında Suriyeliye mesken sahipliği yapmasının takdirle karşılandığı belirtilerek, “AB’nin mültecilere ve mesken sahipliği yapan topluluklara yardımının devam etmesi konusunda mutabıkız. AB Komitesini Türkiye’nin yanı sıra Ürdün, Lübnan ve bölgenin başka yerlerindeki Suriyeli mülteciler için finansmanın devamı konusunda AB Kurulu’na teklif sunmaya davet ediyoruz.” sözüne yer verildi.
Bildiride, göç idaresi ve AB’nin bütün göç yollarına ait kapsayıcı stratejisinde Türkiye ile iş birliğinin güçlendirilmesi gerektiğine dikkati çekilerek, bilhassa hudut muhafaza, yasa dışı göçle gayret, sistemsiz göçmenlerin geri dönüşü ve iltica talebi reddedilenlerin Türkiye’ye gönderilmesinin, AB-Türkiye mutabakatına uygun biçimde ve ayrım yapılmaksızın uygulanmasının kıymetine işaret edildi.
AB Kurulunun Kıbrıs konusunda uyuşmazlığın Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu kararlarına uygun biçimde giderilmesine bağlı olduğu belirtilen bildiride, AB’nin gözlemci olacağı ve BM himayesinde tekrar başlanacak müzakerelerin sabırsızlıkla beklendiği, müzakereleri etkin biçimde destekleneceği ve BM’nin Güzel Niyet Misyon Ofisine temsilci atanacağı kaydedildi.
– “Hukukun üstünlüğü ve temel haklar telaş konusu”
Bildiride, hukukun üstünlüğü ve temel hakların asıl telaş konusu olduğu, siyasi partilerin ve medyanın gaye alınması ve yakın vakitteki öbür kararların insan haklarına yönelik gerilemeyi temsil ettiği, bunun Türkiye’nin demokrasiye hürmet yükümlülüğüne, hukukun üstünlüğüne ve bayan haklarına muhalif olduğu savunularak, bu alanlarda diyaloğun AB-Türkiye bağlarının ayrılmaz bir modülü olmayı sürdürdüğü tabir edildi.
– Haziran tepesinde tekrar görüşülecek
AB başkanları, Türkiye ve bölgedeki tüm aktörlerin Libya, Suriye, Güney Kafkaslar üzere bölgesel krizlerde tahlile yönelik olumlu katkı sunmasını beklediklerini vurguladı.
Düzenlenmesi teklif edilen Doğu Akdeniz Konferansı konusunda ise AB Dış İlgiler ve Güvenlik siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in çalışmalarını ilerletmesi istendi.
Bildirinin sonunda, “Gelişmeleri yakından izlemeye devam edeceğiz ve ortaklarımızla koordineli bir yaklaşım arayışı içinde olacağız. AB Kurulu, bu mevzuyu hazirandaki toplantısında tekrar ele alacak.” denildi.
Memurlar
