Soru: Memura ceza vermek üzere savunmasının istendiği yazıda müfettişin hangi cezayı teklif ettiğinin yazılması mecburiyeti yok mu? Yazılması mecburiyeti varsa mevzuatın hangi kararına istinaden var? Tebellüğ ettiğim bir yazıda teklif edilen cezaya yer verilmeksizin savunmam istendi.
Yanıt: Anayasanın 129. hususunda memurlar ve öbür kamu vazifelileri ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemeyeceği belirtilerek savunma hakkı anayasal teminata kavuşturulmuştur. 657 sayılı Kanunun 130. unsurunda ise, “Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez.
Soruşturmayı yapanın yahut yetkili disiplin heyetinin 7 günden az olmamak üzere verdiği müddet içinde yahut belirtilen bir tarihte savunmasını yapmıyan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.” denilmektedir.
Disiplin soruşturmasının nasıl yapılacağına ait olarak mevzuaatta bir düzenleme bulunmadığından uygulama teamüllere nazaran yürütülmektedir. Disipline karşıt fiil yahut hallerin öğrenilmesi halinde öncelikle bir soruşturmacı tayin edilerek disiplin soruşturmasına başlanması gerekmektedir. Soruşturmayı başlatma yetkisi disiplin amirine ilişkin olup, amir soruşturmayı kendisi yapabileceği üzere bir muhakkik/soruşturmacı da tayin edebilir. Fakat genel uygulama bağımsız bir soruşturmacı tayin edilerek soruşturma yapılması istikametindedir.
Sıralı disiplin amirleri yahut en üst disiplin amiri tarafından görevlendirilen soruşturmacının bir soruşturma raporu hazırlaması gerekmektedir. Raporda soruşturmacı, kabahat konusu vakası incelemeli, hadiseyle ilgili kanıtları toplamalı, gerekli görürse uzman incelemesi yaptırmalı, ilgililerin sözünü almalı, disipline karşıt cürüm yahut hali bütün taraflarıyla ortaya koymalı, sonucunda ise kabahatin sabit olup olmadığı, cürüm sabitse buna ait cezanın ne olduğu konusunda kanaatini belirtmelidir. Soruşturma raporunun soruşturmayı açan makama teslimi üzerine yetkili amir yahut heyet disiplin cezası vermeye gerek görmediği takdirde evrak süreçten kaldırılmakta, disiplin cezası verilmesine gerek görülmesi halinde ise savunma istenmektedir.
Burada vurgulamak istediğimiz konu savunmanın soruşturma raporu üzerine yetkili disiplin amiri yahut disiplin heyeti tarafından istenmesi gerektiğidir. Soruşturma sürecinde müfettiş yahut muhakkik tarafından alınan söz savunma yerine geçmemektedir. 657 sayılı Kanunun 130. unsurunda geçen “soruşturmayı yapanın” ibaresiyle soruşturmacının değil, resen disiplin cezası vermeye yetkili amirin anlaşılması gerektiği Danıştay 3. Dairesinin 29.5.1973 tarihli ve E.1973/272, K.1973/269 kararı ile söz edilmiştir. Memurlar.net’te 2016 yılında yayımlanan yazı için tıklayınız.
Sonuç olarak, savunmanın soruşturmayı başlatan disiplin amiri yahut disiplin şurası tarafından en az 7 gün verilmek suretiyle istenmesi gerekli olup, soruşturmacı tarafından alınan tabirin savunma yerine geçmeyeceğini, savunma istemi yazısında da isnat edilen fiilin ne olduğu ve bu fiilin karşılığı olan cezanın açıkça belirtilmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.
Memurlar
