Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca, sel, heyelan, sarsıntı üzere afetler sonrası rastgele bir müracaat koşulu aranmaksızın hasar tespit çalışmaları çabucak başlatılıyor.
İzmir’in Seferihisar açıklarında meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki zelzele sonrası binaların hasar tespitine yönelik süreçlerin nasıl yürütüldüğüne ait sürecin nasıl olacağı, tekrar gündeme geldi.
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünce, mimar ve mühendislerden oluşan teknik heyet, sel, heyelan, zelzele üzere afetler sonrası afetin binaya verdiği hasarı, dünyanın her yerinde olduğu üzere gözlemsel olarak kıymetlendiriyor, sınıflandırılmasına yönelik hasar tespit süreçlerini yürütüyor.
Vatandaşların hasar tespit çalışmasının yapılması için rastgele bir kuruma başvurması gerekmiyor.
İzmir sarsıntısı sonrası da Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulan 2’şer kişilik yaklaşık 600 grup, öncelikle Bayraklı, Bornova ve Seferihisar’da hasar tespit çalışmaları yapacak. Öteki ilçelerde ise Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığının (AFAD) kriz merkezine bağlı 17 irtibat ofisine yapılacak müracaatlar sonrasında hasat tespit çalışmaları yürütülecek.
Hasar tespit çalışmalarında hastaneler, okullar ve kamu kurumları, öncelik verilen binalar ortasında yer alıyor.
Vatandaşlardan, konutlarında yıkılma riski yoksa takımların gelmesini beklemeleri isteniyor. Hasar tespit çalışması yapılan meskenlerde, artçı sarsıntılar nedeniyle artan bir hasar durumu varsa vatandaşların, Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüklerine, AFAD’ın kurduğu kriz merkezine, valiliğe, kaymakamlıklara başvurarak, bilgi vermesi öneriliyor.
Elazığ sarsıntısı sonrası hasar tespit çalışmalarını 10 gün içinde tamamlayan Bakanlık, İzmir’de de hasar tespit çalışmalarını en kısa müddette bitirmeyi hedefliyor.
Hasar tespitinin tamamlanmasının akabinde binalarla ilgili süreç çabucak başlayacak.
– Az hasarlı binada oturanlar meskenlerine girebilir
Bakanlık tarafından afet sonrası binalarda oluşan durum, “hasarsız”, “az hasarlı”, “orta hasarlı”, “ağır hasarlı” ve “acil yıkılacak” binalar biçiminde sıralanıyor.
Buna nazaran, sarsıntı nedeniyle rastgele bir hasar meydana gelmeyen binalar “hasarsız”, zelzele nedeniyle binanın boyasında, sıvalarında ve duvarlarında oluşan ince çatlaklar ile duvarlardan düşen sıvaların olduğu binalar ise “az hasarlı” binalar olarak kıymetlendirilerek, bu iki durumda binanın kullanılmasında bir sakınca görülmüyor.
Zelzele nedeniyle binanın duvarlarındaki yarıklar ile taşıyıcı elemanlardaki ince çatlakların olduğu binalar ise “orta hasarlı binalar” olarak kıymetlendiriyor. Orta hasarlı yapıda taşıma gücündeki azalma giderilmeden (yapı onarılmadan) ya da güçlendirilmeden yapının kullanılmaması öneriliyor, fakat eşyaların tahliyesi gerçekleştirilebiliyor.
Sarsıntı nedeniyle binanın taşıyıcı elemanlarındaki geniş ve yaygın kesme kırılmalarının/ayrılmalarının olduğu binalar ise “ağır hasarlı” olarak bedellendiriliyor. Bu yapılar, “onarılmaz taşıma gücü kaybı ve geri (dayanım ve ekonomik açısından) alınamaz, hasarları olan binalar” olarak tanımlanıyor.
Zelzele nedeniyle binanın taşıyıcı elamanlarının büyük oranda kalıcı yer değiştirerek, kısmen yahut büsbütün yıkıldığı binalar da “acil yıkılacak” binalar olarak isimlendiriliyor. Hiçbir biçimde kullanılması mümkün olmayan bu binaların içine girilemiyor ve eşyaların tahliyesi gerçekleştirilemiyor.
– Binaların tespit edilen hasarları askıya çıkıyor
Hasar tespit sürecinde binalara verilen hasarsız, az, orta, ağır/yıkık olarak sınıflandırılmasına ait verilen kıymetlendirme raporları sonuçları, muhtarlıklar ve/veya kaymakamlıklarda 30 gün mühlet ile ilan edilmek üzere askıya çıkarılacak.
Vatandaşlar, açıklanan sonuçlara, askıya çıktığı gün prestijiyle 30 günlük yasal müddette AFAD Vilayet Müdürlüğüne ya da kaymakamlıklara dilekçeyle itiraz edilebilecek.
Acil yıkılacak binalar ilan edildikten sonra 3 gün içerisinde kat maliklerinin itirazı olursa tekrar inceleme yapılacak, tekrar acil yıkılacak kararı verilirse ya da itiraz olmazsa bu binaların, yetkili kurumlarca yıkımları gerçekleştirilecek.
Ayrıyeten fen ve sanat kurallarına nazaran güçlendirmesi yahut tamiratı mümkün olan yapıların 1 yıl içerisinde tadilatı yapılarak oturulmasına müsaade edilecek. AFAD Vilayet Müdürlüğünce binaların hasar durumuna nazaran acil yardım, kira yardımı, çeşitli tıpkı ve nakdi yardımlar yapılacak.
Bakanlık, artçı sarsıntılar devam ettiği için, vatandaşların, hasar tespit çalışmaları tamamlanana kadar meskenlerine girmemelerinin daha uygun olduğu konusunda ikazlarda bulunuyor.
Memurlar
