Türkiye gerçeği olarak kabul edilen sarsıntılarda hem ön hazırlık hem de en yanlışsız biçimde tahlile imkan sağlayacak Fiber Optik Tabanlı Akustik Sensör Sistemi (FOTAS) ölçümleri daha hassas biçimde yapacak. BİLGEM tarafından geliştirilen ve sarsıntısı anlık ölçen fiber optik kablo teknolojisi ile Elazığ’da gerçekleşen zelzele 900 kilometre uzaklıktan ölçüldü. Sismik hareketlerin tespit ve ölçümlerinin çok daha hassas bir biçimde yapılmasıyla birlikte Marmara Yeri’nde beklenen büyük sarsıntıya yönelik hazırlık çalışmaları daha geniş kapsamlı sürdürülecek. TÜBİTAK Bilişim ve Haber Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (BİLGEM), Gebze Yerleşkesi’nde mahal altına gömülü fiber kablo teknolojisi ile sismik hareketleri ölçüyor.
ZELZELELER KAYIT ALTINA ALINIYOR
Prototip çalışmalarında sona gelinen Fiber Optik Tabanlı Akustik Sensör Sistemi’nin (FOTAS) endüstriye kazandırılması için de BİLGEM yetkilileri SAMM Teknoloji ile görüşmelere başladı. FOTAS ile Türkiye’de gerçekleşen zelzeleler kayıt altına alınmaya başlandı. FOTAS ile mahsusen Marmara Yeri’ndeki sarsıntılar kolay bir halde algılanırken, uzak kesimlerdeki sarsıntılar de şiddetine nazaran tespit ediliyor. 24 Ocak’ta gerçekleşen Elazığ sarsıntısı de 900 km uzaklıktan ölçüldü.
SARSINTIYA HAZIRLIKTA KAPSAM GENİŞLEDİ
TÜBİTAK BİLGEM, Kandilli Rasathanesi Sarsıntı Araştırma Enstitüsü ile İstanbul Teknik Üniversitesinden bilim kişileriyle birlikte bu teknolojinin sarsıntı araştırmalarındaki tasarrufunu değerlendirmeye başladı. Mevcut haberleşme altyapısının imkanları ile sismik hareketlerin tespit ve ölçümlerinin çok daha hassas bir biçimde yapılır hale gelmesiyle birlikte, bilhassa de Marmara Nahiyesi’nde beklenen büyük bir sarsıntıya yönelik hazırlık çalışmaları daha geniş kapsamlı sürdürülecek.
FOTAS NASIL ÇALIŞIYOR?
Fiber optik kablodan iletilen ışık gücü, FOTAS hattının güzergahı boyunca oluşan her türlü fizikî hareketden hassas bir halde etkileniyor. Güvenlik odaklı tasarrufun yanında, fiber optik haberleşme altyapısının sismik hareketleri incelemede kullanılabilirliğine yönelik araştırmalar pek çok devlette devam ediyor. Kilometrelerce uzunluktaki mevcut fiber optik kablo altyapısının binlerce sismik algılayıcı olarak tasarrufu için araştırmalar devam ederken, TÜBİTAK BİLGEM tarafından birkaç km’lik bir fiber optik kablo ile yüzlerce kilometre uzaktaki zelzelelerin tespit edilebildiği doğrulandı. Marmara Nahiyesi ve yakınlığında olan sarsıntıların uzaklıklarının da yanlışsız olarak hesaplandığı gözlendi.
Yasemin Asan
Memurlar
