Hürriyet’ten Aysel Alp’in haberine nazaran: TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, sarsıntının yıkıcı tesirlerinin unutulmaması ve her an hazırlıklı olunması için her yıl 1-7 Mart tarihleri ortasında çeşitli etkinliklerle bedellendirilen Zelzele Haftası’nda, yakın vakitli zelzeleleri ve ivedilikle alınması gereken tedbirleri özetle şöyle anımsattı:
“2020 sarsıntıların yıkıcı tesirlerini ağır halde hissettiğimiz bir yıl oldu. Aslında orta büyüklükte olan ve hasar tesiri hudutlu olması gereken bu zelzeleler, merkez üstünden onlarca kilometre ötede yıkım ve ölümlere yol açtı. 117 kişinin öldüğü İzmir Sisam, 30’dan fazla kişinin öldüğü Elazığ Sivrice, İran’da meydana gelip Van’da 9 vatandaşımızın hayatını kaybettiği Khoy sarsıntısı…
EN ÇOK CAN KAYBI TÜRKİYE’DE
Sonuç olarak, 2020 yılı boyunca meydana gelen zelzelelerde toplam 168 vatandaşımız ömrünü yitirmiş, 3 bine yakın vatandaşımız yaralanmış, 80 bine yakın konut, işyeri üzere bağımsız bina kısımları yıkılmış yahut ağır hasar görmüş, 20 milyar liraya yakın maddi kayıpla yüze yüze kalınmıştır. Türkiye, dünyada 2020 yılında meydana gelen zelzeleler sonucu en çok can kaybının yaşandığı ülke olmuştur.
RUHSATLI YAPILAR DA YIKILDI
30 Ekim 2020 tarihinde Sisam zelzelesinde devletin nezareti ve kontrolü altında yapılan çok sayıdaki ruhsatlı yapı da yıkılmış yahut ağır hasar görmüştür. Sarsıntılara kaynaklık eden canlı fayları unuttuk, içinden canlı faylar geçen kentsel ve kırsal yerleşim alanlarında hazırlıksız bir biçimde ömürlerimizi sürdürüyoruz. İnançlı yapılaşmanın birinci adımı olan yer ve temel etüt raporlarını yerinde denetleyen bir yapı kontrol sistemini, beton lobisi istemiyor diye şimdi kuramadık.
Mevcut risklerin tespiti ve azaltılmasının yanında, yeni risklerin önlenmesi, hayat alanlarımızdaki zelzele risk havuzunun büyümesine neden olan ögelerin engellenmesinde temel misyon devletindir. Her tıp ve ölçekte mekansal planlar, afet risk azaltma planları ile sarsıntı mastır ve sakınım planlarına altlık oluşturacak nitelikteki mikrobölgeleme etütlerinin önümüzdeki 3 yıl içerisinde tamamlanması sağlanmalıdır. Bu emelle, İmar Kanunu’na bir unsur eği yapılarak planlama öncesi mikrobölgeleme etütlerinin yaptırılması mecburî hale getirilmelidir.
MEVZUAT OLUŞTURULMALI
Fay yasası 3 ay içerisinde çıkartılarak hem ülkemizin depremselliği hem de bunun bir kesimi olan canlı fayların yüzey faylanması tehlikesinin belirlenmesine yönelik mevzuat oluşturulmalı, MTA’nın uyumunda yürütülen Türkiye Paleosismoloji Araştırma Projesi hızlandırılarak 3 yılda tamamlanmak üzere gerekli planlamalar yapılmalıdır. Sarsıntı için toplanan ÖTV, zelzele planlamalarına tahsis edilmeli.
Beton lobisinin başta ovaların imara açılması olmak üzere imar, planlama, yapı üretim ve kontrol sistemi üzerindeki tesirini azaltacak tedbirler alınmalı, bu maksatla yer araştırmalarının yerinde kontrolünü temel alacak bir sistematik en kısa müddet içerisinde kurulmalı.”
Memurlar
